Κλιμακώνουν τη ρητορική τους οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) υπέρ των νέων μειώσεων στα επιτόκια, τη στιγμή που οι αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο κλονίζονται από τις κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Με τις αποδόσεις των ομολόγων σε ελεύθερη πτώση, τις μετοχές σε συνθήκες sell-off και τις εκτιμήσεις για παγκόσμια ύφεση να ενισχύονται, οι παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών δεν μπορούν πλέον να περιμένουν.
Ο Γάλλος τραπεζίτης Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε στην Le Monde πως η τράπεζα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια «σύντομα», καθώς οι δασμοί του Τραμπ προκαλούν άμεση ζημιά στην οικονομία. Σημειώνεται ότι η άμεση επίπτωση στο ΑΕΠ της ευρωζώνης υπολογίζεται στο -0,25% για το 2025.
«Υπάρχει ακόμη περιθώριο για μειώσεις, αρκεί να κινηθούμε με ευέλικτο πραγματισμό. Οι αλλαγές από τις 2 Απριλίου καθιστούν την ανάγκη για μείωση πιο επίκαιρη από ποτέ», δήλωσε. Παράλληλα, εκτίμησε πως η ευρωζώνη δεν θα εισέλθει σε ύφεση λόγω των εμπορικών εντάσεων, αλλά προειδοποίησε για κινδύνους από βιασμένες αναθεωρήσεις των προβλέψεων.
Ο Όλι Ρεν από τη Φινλανδία ένα «βήμα» ακόμα πιο μακριά, δηλώνοντας πως οι λόγοι υπέρ της συνέχισης των μειώσεων είναι πλέον «ξεκάθαρα ισχυρότεροι», βάσει της συνολικής εκτίμησης για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη. Η ΕΚΤ έχει ήδη μειώσει έξι φορές το επιτόκιο καταθέσεων από τον Ιούνιο, και πλέον αυτό βρίσκεται στο 2,5%, όριο που πολλοί θεωρούν ουδέτερο.
Η επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ είναι προγραμματισμένη για την επόμενη εβδομάδα και οι επενδυτές έχουν πλέον ενσωματώσει πλήρως στο κόστος δανεισμού μια νέα μείωση κατά 25 μονάδες βάσης.
Ανησυχητικά μηνύματα από το Λονδίνο – Καμπανάκι κινδύνου από την BoE
Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) εξέδωσε σήμα κινδύνου για ενδεχόμενες «απότομες διορθώσεις στις αγορές», προειδοποιώντας για αυξημένο συστημικό ρίσκο. Στις συνεδριάσεις της στις 4 και 8 Απριλίου, η Επιτροπή Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής (FPC) διαπίστωσε πως ορισμένα hedge funds υπέστησαν «σημαντικές» προσκλήσεις κάλυψης περιθωρίων (margin calls) από τις τράπεζες μετά την ανακοίνωση των δασμών.
Αν και τα κεφάλαια κατάφεραν προς το παρόν να ανταποκριθούν, η επιτροπή τόνισε πως το διεθνές περιβάλλον κινδύνου έχει χειροτερεύσει αισθητά και η πιθανότητα δυσμενών γεγονότων έχει αυξηθεί.
Η Τράπεζα της Αγγλίας αποκάλυψε επίσης την εκρηκτική αύξηση του δανεισμού μέσω συμφωνιών επαναγοράς (repo) από hedge funds, που έφτασε τα £61 δισ. τον Μάρτιο του 2025 από μόλις £4 δισ. στις αρχές του 2024, σε ένα ιστορικά υψηλό επίπεδο μόχλευσης.
«Οποιοσδήποτε αναγκαστικός ή γρήγορος απεγκλωβισμός μοχλευμένων θέσεων, ιδίως όταν είναι συγκεντρωμένος, μπορεί να εντείνει τους κραδασμούς στις τιμές και να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», αναφέρει η BoE. Παρόμοιες επισημάνσεις έχουν εκφράσει η ΕΚΤ και η κεντρική τράπεζα του Καναδά.
Στη δίνη της αβεβαιότητας τα hedge funds και τα ιδιωτικά κεφάλαια
Η εικόνα που διαμορφώνεται από την ανακοίνωση των δασμών του Τραμπ δείχνει πλήρη αποσύνθεση. Οι τιμές των μετοχών των μεγαλύτερων εταιρειών ιδιωτικών κεφαλαίων κατέρρευσαν, με την KKR και την Ares Management να σημειώνουν πτώση 15%, τη μεγαλύτερη στην ιστορία τους. Οι Apollo, Carlyle, Blackstone και Brookfield επίσης υποχώρησαν σημαντικά. Προγραμματισμένες δημόσιες εγγραφές όπως της Klarna και της Stubhub «παγώνουν», ενώ η αποτίμηση και οι έξοδοι από επενδύσεις δυσχεραίνονται.
Εδώ και καιρό, η BoE είχε προειδοποιήσει για προβληματικές πρακτικές αποτίμησης και εταιρικής διακυβέρνησης στον χώρο του private equity, που σήμερα χρηματοδοτεί σχεδόν το 10% των θέσεων εργασίας του ιδιωτικού τομέα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η αυξημένη παγκόσμια αβεβαιότητα και ο κίνδυνος ύφεσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις και να επιδεινώσουν ένα ήδη υποτονικό περιβάλλον για εξόδους μέσω IPOs», σημείωσε η FPC.
Κλάας Κνοτ: Στα όρια του ουδέτερου τα επιτόκια – Επίκειται στασιμοπληθωρισμός;
Ο Ολλανδός τραπεζίτης Κλάας Κνοτ, επίσης μέλος του Συμβουλίου της ΕΚΤ, τόνισε ότι τα επιτόκια πλησιάζουν πλέον επίπεδα που δεν περιορίζουν πια την οικονομική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η νομισματική πολιτική είναι «σχεδόν ουδέτερη». Η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ προκαλεί αρχικά αρνητικό σοκ στη ζήτηση λόγω απώλειας εμπιστοσύνης. Μακροπρόθεσμα όμως πρόκειται για αρνητικό σοκ προσφοράς, ένα στασιμοπληθωριστικό σοκ. Αν συνδυαστεί με τις αυξημένες δημοσιονομικές δαπάνες, τότε ο συνδυασμός προσφοράς-ζήτησης καθιστά αναγκαία την εγρήγορση, τονίζει.
Ο ίδιος προειδοποίησε ότι η ΕΚΤ πρέπει να αξιολογήσει πότε ακριβώς θα αρχίσουν οι δασμοί να επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις, όπως μεταφορές παραγωγής ή καθυστερήσεις επενδύσεων.
Ο Βιλερουά επιμένει στη δημοσιονομική πειθαρχία
Στην επιστολή του προς τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, απορρίπτει την ανάγκη για πρόσθετη δημοσιονομική στήριξη, λέγοντας πως κάτι τέτοιο θα ήταν «αναποτελεσματικό και αδικαιολόγητο». Αντίθετα, προτείνει να διατηρηθεί ο στόχος για έλλειμμα στο 5,4% του ΑΕΠ, ακόμα κι αν η χαμηλή ανάπτυξη οδηγήσει προσωρινά σε ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό.
Προσθέτει, δε, ότι οι γαλλικές τράπεζες δεν απειλούνται άμεσα από την πτώση των αγορών, ωστόσο ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα ρευστότητας για ορισμένα hedge funds με υψηλή μόχλευση.
«Η κεντρική τράπεζα της Γαλλίας και η ΕΚΤ κινητοποιούνται για να εξασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος», ανέφερε στην επιστολή του.
