Χαρτογράφηση του κατωτάτου μισθού. Με αφορμή την απόφαση της κυβέρνησης για την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2%, έχουν ιδιαίτερη σημασία τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση που κατέθεσε η ΤτΕ στο πλαίσιο της σχετικής διαβούλευσης, αναφορικά με τις επιδράσεις του κατώτατου μισθού στην αγορά εργασίας.

Χαρτογράφηση κατωτάτου μισθού – Γράφει ο Σπύρος Σταθάκης

Αναλυτικότερα, το ποσοστό των θέσεων εργασίας στις οποίες οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό στο σύνολο των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε διαχρονικά από 19,7% το 2016 σε 27,7 το 2020.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση του ποσοστού αυτού τα τρία τελευταία έτη (μεταξύ 2018 και 2020) ανέρχεται σε 6 ποσοστιαίες μονάδες και αντιστοιχεί σε περίπου 155,4 χιλ. επιπλέον θέσεις εργασίας που αμείβονται με βάση τον κατώτατο μισθό.

Μόνο τη διετία 2018-2019 ο αριθμός των θέσεων εργασίας που αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό αυξήθηκε κατά περίπου 121,4 χιλιάδες.

Συνεπώς, η σημαντική αυτή αύξηση την τελευταία τριετία οφείλεται έως ένα βαθμό και στο γεγονός ότι στην κατηγορία των θέσεων εργασίας που μέχρι τον Ιανουάριο του 2019 αμείβονταν με βάση τον κατώτατο μισθό/ημερομίσθιο προστέθηκε και η κατηγορία των θέσεων εργασίας που μέχρι τότε είχε μηνιαίες αποδοχές έως το νέο κατώτατο όριο.

Επίσης, στις κατηγορίες αυτές θα πρέπει να προστεθούν και όλες οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν από το Φεβρουάριο του 2019 και μέχρι την απογραφή του Π/Σ ΕΡΓΑΝΗ το 2020, οι οποίες αμείβονται με το νέο κατώτατο μισθό.

Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αύξηση του ποσοστού των θέσεων εργασίας με κατώτατο μισθό την τελευταία τριετία καταγράφεται σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες επιχειρήσεων, ηλικιακές ομάδες εργαζομένων και κατηγορίες ανά επάγγελμα, τύπο απασχόλησης και τύπο συμβολαίου.

Χαρτογράφηση κατωτάτου μισθού – Από τα αποτελέσματα της επεξεργασίας των στοιχείων από το Π/Σ ΕΡΓΑΝΗ μπορούν να εξαχθούν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

• Το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό είναι μεγαλύτερο στις μικρές επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από την ηλικιακή ομάδα όπου ανήκει ο μισθωτός και τον κλάδο όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Μάλιστα, την τριετία 2018-2020 το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό αυξήθηκε ιδιαίτερα σε μικρές επιχειρήσεις με 1-50 εργαζομένους.
• Το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό είναι μεγαλύτερο σε ομάδες νεότερων ηλικιακά εργαζομένων, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης.
• Η πλήρης απασχόληση συνδέεται με ένα πολύ χαμηλότερο ποσοστό θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, ιδιαίτερα για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Την τριετία 2018-2020 αυξήθηκε ιδιαίτερα το ποσοστό των θέσεων εργασίας ευέλικτων μορφών απασχόλησης που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
• Μεγαλύτερο ποσοστό των θέσεων εργασίας στις οποίες απασχολούνται εργάτες αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, έναντι αυτών στις οποίες απασχολούνται υπάλληλοι. Επίσης, μεγαλύτερο ποσοστό των θέσεων εργασίας που αφορούν εργαζομένους σε επαγγέλματα χαμηλής εξειδίκευσης αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, έναντι αυτών που αφορούν εργαζομένους σε επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης.
• Η αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στο μέγεθος των επιχειρήσεων και το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό επιβεβαιώνεται για όλες τις επιμέρους κατηγορίες επαγγελμάτων.

Όσον αφορά την ένταση χρήσης του κατώτατου μισθού κατά κλάδο, δηλαδή το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό στο σύνολο των θέσεων εργασίας του κλάδου (within sector intensity of minimum wage earners):

Οι κλάδοι

1. παροχής προστασίας,
2. υπηρεσιών σε κτίρια και εξωτερικούς χώρους,
3. εστίασης,
4. άλλων δραστηριοτήτων παροχής προσωπικών υπηρεσιών και
5. αθλητικών δραστηριοτήτων, διασκέδασης και ψυχαγωγίας (ΚΑΔ 80, 81, 56, 96 και 93 αντιστοίχως) κάνουν χρήση του κατώτατου μισθού σε ποσοστό παραπάνω από το 50% του συνόλου των θέσεων εργασίας τους.

Το λιανικό εμπόριο και η βιομηχανία τροφίμων (ΚΑΔ 47 και 10 αντίστοιχα) κάνουν επίσης χρήση του κατώτατου μισθού σε ποσοστό 30% περίπου.

• Η κλαδική κατανομή των θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό δείχνει μεγάλη συγκέντρωση. Συγκεκριμένα, το 55% των θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό εντοπίζονται σε τέσσερις κλάδους:

1. στην εστίαση (27%),
2. στο λιανικό εμπόριο (15%),
3. στο χονδρικό εμπόριο (7%), και στη βιομηχανία τροφίμων (5%), (ΚΑΔ 56, 47, 46 και 10 αντιστοίχως).

Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει διαχρονικά αλλαγή όσον αφορά την κλαδική σύνθεση των θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Από την παραπάνω ανάλυση προκύπτει ότι το ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό είναι μεγαλύτερο για τις μικρές επιχειρήσεις, τους νεότερους εργαζομένους και τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης.

Προκύπτει ακόμα ότι το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο για τους εργάτες και τους εργαζομένους χαμηλής εξειδίκευσης και είναι επίσης σημαντικό σε κλάδους όπως η εστίαση, το εμπόριο και η βιομηχανία τροφίμων.