Επιστροφή στα – προ κρίσης – επίπεδα του 2009 κατέγραψαν οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ, FDI) στην Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Coordinated Direct Investment Survey (CDIS) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 112 χώρες, με στοιχεία που αφορούσαν τόσο στις ξένες επενδύσεις που δέχθηκε κάθε χώρα (Inward Direct Investment), όσο και στις ξένες επενδύσεις που πραγματοποίησε κάθε χώρα (Outward Direct Investment).

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στην Ελλάδα το 2021 εισέρρευσαν κεφάλαια ύψους 42 δισεκατομμυρίων ευρώ, αυξημένα κατά περίπου 8% σε σχέση με το 2020. Όπως καταγράφουν τα στοιχεία του ΔΝΤ, η χειρότερη χρονιά για την Ελλάδα ήταν το 2014, όταν οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις «βυθίστηκαν» σε περίπου 21,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι χώρες που έδειξαν πέρυσι τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία είναι οι Γερμανία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ελβετία και Βέλγιο.

Το 2020, στην κορυφή των Άμεσων Ξένων Επενδυτών στην Ελλάδα είχε βρεθεί η Ολλανδία, με τη Γερμανία να ακολουθεί και Λουξεμβούργο, Ελβετία και Βέλγιο να έπονται.

Σε ότι αφορά στις Ξένες Επενδύσεις που πραγματοποιούν οι Έλληνες επενδυτές, αυτές πέρυσι κατευθύνθηκαν κυρίως στην Κύπρο, με Βουλγαρία και Ρουμανία στη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα, ενώ έπονται Ολλανδία και Βέλγιο. Ανάλογη ήταν η εικόνα και το 2020, όπου στο «κάδρο» υπήρχε και η Σερβία.

Παγκόσμιες πρωταθλήτριες οι Ηνωμένες Πολιτείες

Η έρευνα του ΔΝΤ για το 2021 καταγράφει μία ενδιαφέρουσα τάση. Φαίνεται ότι οι πρωτοβουλίες της αμερικανικής κυβέρνησης για μείωση των φόρων και ενίσχυση της απασχόλησης (US Tax Cuts & Jobs Act) που εφαρμόζονται από το 2018 έχουν αποτέλεσμα.

«Οι νόμοι αυτοί» σημειώνουν οι συγγραφείς της έκθεσης Jannick Damgaard και Carlos Sánchez-Muñoz «μείωσαν τα κίνητρα για τη διατήρηση κερδών σε χώρες με χαμηλή φορολογία και οδήγησαν σε σημαντικό επαναπατρισμό κεφαλαίων από ξένες θυγατρικές στις ΗΠΑ. Επιπλέον, οι συνεχείς διεθνείς προσπάθειες για τη μείωση της φοροαποφυγής, όπως η πρωτοβουλία ΟΟΣΑ/ G20, μπορεί να σταμάτησαν ορισμένες ροές προς υπεράκτια χρηματοοικονομικά κέντρα».

Γεγονός είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση εισερχόμενων άμεσων ξένων επενδύσεων από όλες τις οικονομίες το 2021, με επιπλέον 506 δισεκατομμύρια δολάρια, άνοδος 11,3% από το 2020.

Όπως δείχνει το γράφημα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πλέον ο πρώτος παγκόσμιος προορισμός για ΑΞΕ, ενώ η Κίνα ανέβηκε στην τρίτη θέση.

Η δύναμη των «μικρών»

Το επίσης αξιοσημείωτο στο παραπάνω γράφημα είναι η ισχυρή θέση που παρουσιάζουν «μικρές» χώρες, όπως οι Ολλανδία, Λουξεμβούργο, Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη, Ιρλανδία και Ελβετία. Όλες αυτές οι χώρες βρίσκονται στο top 10 των επενδυτικών προορισμών παγκοσμίως, παρότι καμία από αυτές τις οικονομίες δεν συγκαταλέγεται στις 10 κορυφαίες όσον αφορά στο εθνικό ΑΕΠ.

Γενικότερα, για τις 112 οικονομίες που περιλαμβάνονται στη έκθεση, οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 7,1% σε εθνικά νομίσματα. Σε όρους δολαρίου, αυτός ο παγκόσμιος αριθμός αύξησης μεταφράζεται σε μόλις 2,3%, λόγω της πρόσφατης ενίσχυσης του δολαρίου.

Εν πάση περιπτώσει, οι συγγραφείς της έκθεσης σημειώνουν ότι υπάρχει «προφανής αποσύνδεση μεταξύ των στοιχείων για τις ΑΞΕ και της πραγματικής οικονομίας», κάτι που οφείλεται στο γεγονός ότι οι αριθμοί καταγράφουν τις διασυνοριακές χρηματοοικονομικές ροές και θέσεις μεταξύ οντοτήτων που συνδέονται μεταξύ τους με άμεσο ή έμμεσο μερίδιο ιδιοκτησίας τουλάχιστον 10%.
«Οι ροές αυτές μπορεί να καταλήγουν ως επενδύσεις σε παραγωγικές δραστηριότητες εντός μιας χώρας, όπως κεφάλαια που κατευθύνονται σε νέα εργοστάσια και μηχανήματα, αλλά μπορεί επίσης να είναι καθαρά χρηματοοικονομικές επενδύσεις με ελάχιστη έως καθόλου σύνδεση με την πραγματική οικονομία» σημειώνει η έκθεση.

Για παράδειγμα, πολλές πολυεθνικές εταιρείες δημιουργούν οντότητες «ειδικού σκοπού» σε υπεράκτια χρηματοοικονομικά κέντρα (offshore), όπου τα κεφάλαια απλώς «ρέουν» ως ενδιάμεσος σταθμός πριν τον τελικό προορισμό τους. Αυτές οι οντότητες ιδρύονται συχνά για να αποκτήσουν οι εταιρείες φορολογικά ή ρυθμιστικά οφέλη και μπορούν να διογκώσουν «τεχνικά» τα στοιχεία για τις ΑΞΕ, παρόλο που έχουν σχετικά μικρό – έως μηδενικό- αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τις εκθέσεις CDIS δείχνουν ότι τα υπεράκτια χρηματοπιστωτικά κέντρα εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν ένα δυσανάλογα υψηλό μερίδιο των παγκόσμιων ΑΞΕ. Ωστόσο, το μερίδιό τους έχει μειωθεί σταδιακά από το 2017, ενώ αντίθετα αυτό των μεγαλύτερων οικονομιών, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, έχει αυξηθεί.

Διαβάστε ακόμη: