Το φυσικό αέριο είναι ένα από τα πολλά εμπορεύματα που βρέθηκαν στο προσκήνιο, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η ευρωπαϊκή οικονομία, με δεδομένη την υψηλή εξάρτησή της, θα μπορούσε να πληγεί εάν η Μόσχα σταματήσει τις εξαγωγές της.
Οι κίνδυνοι από την πλευρά της προσφοράς που προκύπτουν από τον πόλεμο έχουν πυροδοτήσει την ακραία αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων, με το πετρέλαιο, το νικέλιο και το σιτάρι επίσης να αυξάνονται παράλληλα με το φυσικό αέριο τις τελευταίες εβδομάδες.
Η ανησυχία εντάθηκε μετά την προειδοποίηση του αντιπροέδρου της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ ότι η Μόσχα θα μπορούσε να σταματήσει τις εξαγωγές της στη Γερμανία και την υπόλοιπη Ευρώπη, κλείνοντας τον αγωγό Nord Stream 1.
Τα σχόλιά του ήρθαν εν μέρει ως απάντηση στην απόφαση της Γερμανίας τον περασμένο μήνα να μπλοκάρει την πιστοποίηση του Nord Stream 2, μαζί με το μπαράζ οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από τις δυτικές δυνάμεις από τότε, με στόχο να ακρωτηριάσουν τη ρωσική οικονομία.
Η εξάρτηση σε φυσικό αέριο
Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι θα απαγόρευσαν όλες τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε να καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές μέχρι το τέλος του έτους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σχέδια να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά τα δύο τρίτα, αλλά η κίνησή της δεν είναι τόσο σοβαρή, σε μεγάλο βαθμό λόγω της μεγάλης εξάρτησής της από τη ρωσική ενέργεια.
Η ζώνη του ευρώ παράγει περίπου το ένα τέταρτο της ενέργειάς της από φυσικό αέριο, ενώ η Ρωσία αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο των εισαγωγών του μπλοκ.
Και σύμφωνα με την Goldman Sachs, οποιεσδήποτε περαιτέρω διαταραχές στις εισαγωγές φυσικού αερίου θα μπορούσαν επομένως να έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομική παραγωγή και τον πληθωρισμό της ευρωζώνης.
Τα τρία σενάρια
Σε ερευνητικό του σημείωμα, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman, Σβεν Γιάρι Στεν και η ομάδα του ανέπτυξαν διάφορα σενάρια και αξιολόγησαν πώς μπορεί να επηρεάσουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Αυτά περιελάμβαναν ένα σενάριο στο οποίο δεν υπάρχουν περαιτέρω διακοπές τροφοδοσίας πέρα από τη μείωση της ροής που δρομολογήθηκε από τον περασμένο Σεπτέμβριο, ένα άλλο στο οποίο οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας σταματούν για το υπόλοιπο του έτους και ένα τρίτο στο οποίο όλες οι εισαγωγές ρωσικού αγωγού προς την Ευρώπη διακόπτονται καθ′ όλη τη διάρκεια του έτους 2022.
«Ψαλίδισμα» της ανάπτυξης
«Χαρτογραφώντας τους περιορισμούς εφοδιασμού φυσικού αερίου και τις ανοδικές πιέσεις τιμών σε επιδράσεις GVA (ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας) στη ζώνη του ευρώ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκτιμούμε ότι για το 2022 συνολικά οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την αύξηση του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες και το υ Ηνωμένου Βασιλείου κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις βασικές προβλέψεις μας, εάν υποθέσουμε ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω διακοπή του εφοδιασμού με φυσικό αέριο», δήλωσε ο Στεν.
Ο αντίκτυπος στη Γερμανία είναι πιθανό να είναι ακόμη μεγαλύτερος (-0,9 π.μ.), πρόσθεσε ο Stehn, λόγω της υψηλής εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο.
«Το σενάριο στο οποίο η Ρωσία σταματά όλες τις εξαγωγές θα μπορούσε να δει την αύξηση του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ να πέφτει κατά 2,2 π.μ. το 2022 σε σχέση με τις βασικές προβλέψεις μας, με σημαντικές επιπτώσεις στη Γερμανία (-3,4 π.μ.) και στην Ιταλία (-2,6 π.μ.)» ανέφερε.
Πληθωριστικές πιέσεις
Στο μέτωπο του πληθωρισμού, το σενάριο στο οποίο διακόπτονται οι ροές φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας θα προσθέσει 0,7 ποσοστιαίες μονάδες στην πρόβλεψη της Goldman Sachs για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ.
«Εάν οι τιμές του φυσικού αερίου αυξηθούν περαιτέρω λόγω του τερματισμού των ροών του αγωγού φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η πρόβλεψή μας για τον πληθωρισμό θα μπορούσε να είναι έως και 1,3 π.μ. υψηλότερη, με πιθανή επίσης σημαντική μετακύλιση στις βασικές τιμές», είπε ο Στεν.
«Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αναμένουμε ένα εύρος από 22% έως 90% για το ανώτατο όριο τιμών του Οκτωβρίου σύμφωνα με τα τρία σενάρια, σηματοδοτώντας αμφίπλευρο κίνδυνο γύρω από την τρέχουσα υπόθεσή μας για 55%.
Επιβάρυνση στο ενεργειακό κόστος
Το ανώτατο όριο των τιμών της ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο θα επανεξεταστεί από τη ρυθμιστική αρχή της χώρας τον Οκτώβριο. Από την 1η Απριλίου του τρέχοντος έτους, το ανώτατο όριο αναμένεται να αυξηθεί κατά 54% από το προηγούμενο επίπεδό του σε 693 £ (906 $) ετησίως, λόγω της ανόδου των τιμών της ενέργειας ακόμη και πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η βασική υπόθεση της Goldman είναι να ανακοινωθεί νέα άνοδος 55% τον Οκτώβριο, με πιθανή αύξηση 90% σε περίπτωση ολικής παύσης των εισαγωγών.
Η προοπτική περαιτέρω εκρήξεων στις τιμές της ενέργειας τροφοδότησε φόβους για μια περίοδο «στασιμοπληθωρισμού» , κατά την οποία η παγκόσμια οικονομία πλήττεται από υψηλό πληθωρισμό παράλληλα με αργή οικονομική ανάπτυξη και υψηλή ανεργία.