Η Γιορτή της Μητέρας, που τιμάται φέτος στις 11 Μαΐου 2025, είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ημέρα με λουλούδια και κάρτες. Είναι συμβολική, φορτισμένη, καθολική. Είναι μια ευκαιρία να σταθούμε για λίγο μπροστά στο πιο σταθερό πρόσωπο στη ζωή του ανθρώπου: τη μητέρα.

Πότε και πώς καθιερώθηκε

Η σύγχρονη Γιορτή της Μητέρας ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές του 20ού αιώνα. Η καθιέρωσή της ως επίσημη γιορτή οφείλεται κυρίως στην Άννα Τζάρβις (Anna Jarvis), η οποία το 1908 οργάνωσε την πρώτη τελετή προς τιμήν της μητέρας της, ακτιβίστριας υπέρ των γυναικών και της ειρήνης. Ήταν αποφασισμένη να δημιουργήσει μια γιορτή που θα ξεχώριζε από τις εμπορικές εορτές και θα τιμούσε βαθιά την προσφορά της μητέρας.

Η πρωτοβουλία της Άννα βρήκε μεγάλη απήχηση και το 1914 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντροου Γουίλσον υπέγραψε επίσημη ανακήρυξη της δεύτερης Κυριακής του Μαΐου ως εθνικής εορτής. Από τότε, η παράδοση διαδόθηκε σε πολλές χώρες παγκοσμίως.

Η Γιορτή της Μητέρας στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η Γιορτή της Μητέρας άρχισε να καθιερώνεται κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στις δεκαετίες του 1950 και 1960 πήρε σταδιακά επίσημο χαρακτήρα. Η γιορτή εορταζόταν παραδοσιακά σε συνδυασμό με τη Θεομητορική τιμή προς την Υπαπαντή του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου), αλλά από τη δεκαετία του ’60 μεταφέρθηκε, όπως στις περισσότερες δυτικές χώρες, τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.

Σχολεία, σύλλογοι και κοινότητες οργανώνουν από τότε εκδηλώσεις, αφιερώματα, ποιήματα και παρουσιάσεις για τη μητέρα, ενώ σε πολλά σπίτια τα παιδιά φτιάχνουν χειροτεχνίες ή λουλούδια για τις μητέρες τους, μια παράδοση που συνεχίζεται ζωντανά μέχρι σήμερα.

Τι συμβολίζει

Η μητέρα είναι το πρώτο πρόσωπο που γνωρίζουμε, η πρώτη αγκαλιά, ο πρώτος ήχος. Είναι το σύμβολο της άδολης αγάπης, της θυσίας, της σταθερότητας και της πνευματικής ενσυναίσθησης. Δεν είναι μόνο η βιολογική μητέρα. Είναι η τροφός, η θετή μητέρα, η γιαγιά που μεγάλωσε εγγόνια, η γονέας που κράτησε το σπίτι όρθιο σε δύσκολους καιρούς.

Η γιορτή αυτή δεν εξιδανικεύει. Θυμίζει. Ότι στο πρόσωπο της μητέρας καθρεφτίζεται συχνά η ιστορία των λαών: οι γυναίκες που έθαψαν τα παιδιά τους σε πολέμους, εκείνες που μετανάστευσαν για να τα μεγαλώσουν καλύτερα, αυτές που σιώπησαν μπροστά στην αδικία για να προστατεύσουν την οικογένεια, αλλά και εκείνες που σήκωσαν κεφάλι και έγιναν στήριγμα πολλών γενεών.

Η μητέρα στην τέχνη και τον πολιτισμό

Από την Αρχαία Ελλάδα, όπου η Ρέα λατρευόταν ως μητέρα των θεών, μέχρι τη χριστιανική Παναγία, και από τη Μαντόνα του Ραφαήλ μέχρι τις εικόνες σύγχρονων μεταναστριών που κρατούν παιδιά στο ένα χέρι και βαλίτσες στο άλλο, η μητέρα είναι παρούσα σε όλες τις μεγάλες αφηγήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού.

Η λογοτεχνία, η ποίηση, το σινεμά, η μουσική βρίθουν αφιερωμάτων στο βάθος της μητρικής σχέσης: άλλοτε ως απόλυτο δέσιμο, άλλοτε ως αδιέξοδο, πάντοτε όμως ως δεσμός που δεν διαρρηγνύεται.

Μια αφορμή για στοχασμό

Η Γιορτή της Μητέρας είναι – ή θα έπρεπε να είναι – μια ημέρα συνειδητοποίησης. Μια υπενθύμιση για όλα εκείνα που συχνά παίρνουμε ως δεδομένα: την παρουσία της μητέρας στα δύσκολα, την ακούραστη επιμέλεια, την αφανή φροντίδα, την αόρατη δύναμη που μας συγκρατεί.

Σε μια εποχή όπου η καθημερινότητα είναι γρήγορη, η επικοινωνία ρηχή και οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται, η μητρική φιγούρα παραμένει καταφύγιο, ακόμα και από απόσταση.

Για κάποιους, η σημερινή μέρα έχει και σκιές απώλειας. Είναι μια δύσκολη υπενθύμιση, για εκείνες τις μητέρες που έφυγαν ή δεν πρόλαβαν να ζήσουν το θαύμα της μητρότητας. Αλλά και πάλι, η μνήμη τους μπορεί να τιμηθεί, όπως και η αγάπη που αφήνουν πίσω τους.

Γιατί χρειαζόμαστε τη Γιορτή της Μητέρας

Γιατί, πολύ απλά, χωρίς εκείνη δεν θα ήμασταν εδώ. Όχι μόνο βιολογικά. Αλλά σε κάθε μας μορφή, αξία, μνήμη και αντανακλαστικό. Η μητέρα είναι ο πρώτος μας καθρέφτης και ο τελευταίος άνθρωπος που πιστεύει σε εμάς όταν όλα τα άλλα έχουν χαθεί.

Σήμερα, ας αφήσουμε στην άκρη τα κοινότυπα δώρα και τις αυτόματες ευχές. Και ας πούμε – αληθινά – ένα ευχαριστώ. Για κάθε φορά που η μητέρα μας έδωσε χωρίς να ζητήσει. Που κράτησε χωρίς να φανεί. Που αγάπησε χωρίς όρους.

Χρόνια πολλά σε όλες τις μητέρες. Στις παρούσες, στις απόντες, στις δυνατές, στις σιωπηλές, στις μητέρες του κόσμου. Γιατί η αγάπη τους χτίζει τον αυριανό άνθρωπο.

Διαβάστε ακόμη: