«Αν η Ελλάδα είχε αξιοποιήσει τους εγχώριους φυσικούς πόρους, θα είχε σήμερα κόστος ηλεκτρισμού κάτω από 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με σημαντικό όφελος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών» δήλωσε, την Τετάρτη το βράδυ σε ενημερωτική συνάντηση ο Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) και επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κ. Γιώργος Περιστέρης.
Το στέλεχος της αγοράς αιολικής ενέργειας Γιώργος Περιστέρης, σημείωσε ότι η χώρα μας παραμένει εδώ και χρόνια στενά εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα.
Η συμμετοχή, όπως είπε, του εισαγόμενου φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, έφτασε το 42% πέρσι από μόλις 17% το 2015. Αντίστοιχα, ο εγχώριος λιγνίτης, που αναστήθηκε μετά την γεωπολιτική κρίση, είναι ακριβός. «Τα νέα αιολικά πάρκα παράγουν ηλεκτρισμό που είναι 3 έως 4 φορές φθηνότερος από ορυκτά καύσιμα, φυσικό αέριο και λιγνίτη» δήλωσε ο κ. Περιστέρης.
Με βάση μάλιστα απολογιστικά στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο του 2022, τεκμηριώνεται ότι οι ήδη αυξημένες τιμές της μεγαβατώρας ηλεκτρικού ρεύματος στην ημερήσια αγορά θα ήταν κατά σχεδόν 40 ευρώ ακριβότερες αν στο ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας δεν συμμετείχαν κατά περίπου 30% οι ΑΠΕ, οι οποίες περιορίζουν τη συμμετοχή των συμβατικών μονάδων με καύσιμο φυσικό αέριο, μειώνοντας έτσι τη χονδρεμπορική τιμή του ηλεκτρισμού στη χώρα μας.
Υπολογίστηκε ότι για κάθε 10% διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, μειώνεται κατά 13,072 ευρώ η τιμή της μεγαβατώρας στην χονδρεμπορική αγορά.
Παρουσία παραγόντων της εγχώριας αιολικής βιομηχανίας όπως ο Πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ και μέτοχος της ΕΝΤΕΚΑ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος και ο Αντιπρόεδρος του ΕΣΗΑΠΕ και επικεφαλής της Ibedrola κ. Θανάσης Τσαντίλας, οι εκπρόσωποι των ΑΠΕ άσκησαν κρητική στο νέο νομοθετικό πλαίσιο για την πράσινη ανάπτυξη που ψηφίστηκε χθες από την βουλή.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα ζητήματα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, που είναι από τα θέματα που δεν συμπεριλήφθηκαν στις ρυθμίσεις του νόμου και τα οποία αποτελούν αιτία για χρονοβόρες καθυστερήσεις στην αγορά.
Σύμφωνα με τον κ. Τσαντίλα ενδεικτικό των καθυστερήσεων αυτών στα αιολικά πάρκα είναι το γεγονός πως από τα περίπου 1.450 MW που πήραν το πράσινο φως μέσω των διαγωνισμών που έγιναν την περίοδο 2018 – 2020 λειτουργούν μόλις 200 – 250 MW. Όπως αναφέρθηκε χθες, τα έργα αυτά, τα οποία είναι ώριμα αδειοδοτικά, έχουν όρους σύνδεσης και ταρίφα και έχουν καταθέσει και εγγυητικές καθυστερούν καθώς η τροποποίηση των αδειών τους για να ενσωματώσουν καινούριες τεχνολογίες ισοδυναμεί με εξ αρχής περιβαλλοντική αδειοδότηση. Αν τα 1.200 MW που δεν έχουν ολοκληρωθεί λειτουργούσαν θα πρόσθεταν στο σύστημα πάνω από 3,5 εκατομμύρια μεγαβατώρες σε ετήσια βάση.
Από την πλευρά του ο κ. Λαδακάκος τόνισε ότι ενώ η Ευρώπη δείχνει να συνειδητοποιεί το λάθος που έκανε ως προς την υστέρηση ανάπτυξης των ΑΠΕ και να υιοθετεί στρατηγικές επιτάχυνσης της διείσδυσης της καθαρής ενέργειας, με τεράστια χρηματοδοτικά προγράμματα και σχέδια δράσης όπως το REPowerEU, στην Ελλάδα η συζήτηση, ακόμα και σήμερα, μοιάζει να επικεντρώνεται στο πώς θα περιοριστούν χωροταξικά οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Ο ίδιος μάλιστα τόνισε την ανάγκη να υπάρξει μια εθνική συστράτευση για τις ΑΠΕ που θα αποτελέσει το RepowerGR.
Οι δύο φορείς (ΕΛΕΤΑΕΝ, ΕΣΗΑΠΕ) εκτίμησαν χθες στο 30% το επιπλέον κόστος στις πρώτες ύλες και την εφοδιαστική αλυσίδα αλλά και το κόστος δανεισμού, παράμετροι που αναμένεται να επηρεάσουν τις τιμές στο νέο διαγωνισμό του 1GW που ανακοινώθηκε χθες.
Οι δύο φορείς δήλωσαν χθες πως 760 εκατ. ευρώ από τους πόρους που διοχετεύθηκαν για επιδότηση των λογαριασμών των καταναλωτών το τελευταίο διάστημα, προήλθαν από τη φθηνή ενέργεια που παρήγαγαν τα αιολικά πάρκα.
Πέντε προτάσεις πολιτικής για την Αιολική Ενέργεια
1. Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός
– Το ΕΣΕΚ πρέπει να επικαιροποιηθεί άμεσα, ενσωματώνοντας όλες τις τελευταίες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αύξηση των στόχων Α.Π.Ε. τόσο για το 2025 όσο και για το 2030.
– Πρέπει όμως να αποκτήσει και ένα αποτελεσματικό μηχανισμό διακυβέρνησης που θα διασφαλίζει ότι όλα τα άλλα σχέδια -χωροταξικά, ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες κλπ.- θα υπηρετούν τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους και δεν θα τους υπονομεύουν.
2. Ηλεκτρικό δίκτυο
– Το φιλόδοξο σχέδιο διεθνών και εγχώριων διασυνδέσεων πρέπει να επιταχυνθεί, να ολοκληρωθεί και να εμπλουτισθεί. Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να καταστεί την επόμενη δεκαετία καθαρός εξαγωγός πράσινης ενέργειας.
– Για τη βέλτιστη επίτευξη των στόχων του ΕΣΕΚ, θα πρέπει οι Διαχειριστές να χορηγούν νέες Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογία ανανεώσιμης ενέργειας του κάθε σταθμού, με σκοπό οι χορηγούμενες και οι εν ισχύ Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης ανά τεχνολογία να συνάδουν με το μίγμα τεχνολογιών που θα προβλέπει για το 2030 το νέο ΕΣΕΚ.
3. Αδειοδότηση και χωροταξία
– Το αδειοδοτικό πλαίσιο πρέπει να ενσωματώσει πλήρως και στην ουσία τους -και όχι μόνο στο γράμμα – τις προβλέψεις του REPowerEU.
– Ειδικά απαιτείται ριζική απλοποίηση της διαδικασίας τροποποίησης των υφιστάμενων περιβαλλοντικών αδειών, η οποία έχει επιβαρυνθεί εξαιρετικά κατά τα τελευταία δύο έτη.
– Το βασικό εργαλείο για την εξέταση ενός συγκεκριμένου έργου Α.Π.Ε. είναι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Τα δεδομένα άλλων, πιο γενικών μελετών, όπως είναι οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ), πρέπει να αξιοποιούνται και να λαμβάνονται υπόψη από τις ΜΠΕ, αλλά αυτές οι γενικές μελέτες (όπως οι ΕΠΜ) δεν μπορεί να ορίζουν τεράστιες ζώνες a-priori αποκλεισμών.
4. Διαγωνισμοί και συμμετοχή στην αγορά
– Απαιτείται η άμεση προκήρυξη του επόμενου διαγωνισμού για νέα έργα Α.Π.Ε. και η διαμόρφωση ενός λεπτομερούς προγράμματος των επόμενων διαγωνισμών μέχρι και το 2025.
– Το θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία της απελευθερωμένης αγοράς, και ειδικά της ενδοημερήσιας αγοράς, πρέπει να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει στην πράξη με επαρκή ρευστότητα, ώστε να μπορέσουν οι Α.Π.Ε. να συμμετέχουν αποτελεσματικά στην αγορά με πλήρεις ευθύνες.
5. Το επόμενο μεγάλο βήμα: Θαλάσσια αιολικά πάρκα και Αποθήκευση
– Η Ελλάδα πρέπει να μην διαψεύσει τις προσδοκίες που έχει δημιουργήσει στην αγορά της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας. Πρόκειται για μια ευκαιρία με μεγάλα οφέλη σε πολλά επίπεδα: αναπτυξιακά, οικονομικά, ενεργειακά, εθνικά.
– Ακρογωνιαίος λίθος της πράσινης μετάβασης είναι η Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Η ταχύρρυθμη και αποτελεσματική προώθησή της στην πράξη, ιδιαίτερα με επενδύσεις μεγάλης κλίμακας και εγχώριας προστιθέμενης αξίας, διασφαλίζει την απεξάρτηση από τα εισαγόμενα καύσιμα.
