Προκειμένου να καταλάβει κανείς πώς η Ιαπωνία τα έχει πάει καλύτερα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά τον περιορισμό των συνεπειών του κορωνοϊού, πρέπει να σκεφτεί την περίπτωση της Mika Yanagihara, η οποία πήγε πρόσφατα για ψώνια στο κέντρο του Τόκιο. Ακόμη και όταν περπατούσε σε εξωτερικό χώρο σε μία ημέρα με πολλή ζέστη, το μισό της πρόσωπο ήταν καλυμμένο.

«Ο κόσμος θα σε κοιτάζει έντονα», δήλωσε η 33χρονη κυρία Yanagihara, εξηγώντας γιατί δεν έβγαζε την μάσκα της. «Υπάρχει αυτή η πίεση».

Το ποσοστό θανάτων από κορωνοϊό στην Ιαπωνία, μόλις στο ένα ενδέκατο σε σχέση με τις ΗΠΑ, είναι μεταξύ των χαμηλότερων για τα πλουσιότερα κράτη του κόσμου. Με την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία και τον 11ο μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο, η Ιαπωνία επίσης βρίσκεται υψηλά όσον αφορά τα εμβολιαστικά προγράμματα και διατηρεί συνεχώς ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά κρουσμάτων.

Παρότι καμία κυβερνητική αρχή δεν επέβαλε ποτέ τις μάσκες ή τους εμβολιασμούς ή lockdowns και μαζικούς ελέγχους, οι κάτοικοι της Ιαπωνίας έχουν σε μεγάλο βαθμό αποφύγει τις χειρότερες επιπτώσεις του ιού. Αντιθέτως, στην Ιαπωνία η προστασία έναντι του ιού έγινε κατά βάση μέσω κοινωνικής πίεσης.

Ακόμη και όταν τα ημερήσια κρούσματα υποχώρησαν σε μόλις 12 ανά 100.000 πολίτες, μία κυβερνητική έρευνα τον Μάιο έδειξε ότι σχεδόν το 80% των ανθρώπων που δουλεύει σε γραφεία ή πήγαινε στο σχολείο φορούσε μάσκα και περίπου το 90% χρησιμοποιούσε μέσα μαζικής μεταφοράς.

Οι κινηματογράφοι, τα αθλητικά στάδια και τα εμπορικά κέντρα εξακολουθούν να απαιτούν από τους επισκέπτες να φορούν μάσκες και σε γενικές γραμμές ο κόσμος το εφαρμόζει.

Ο όρος «εσώρουχο για το πρόσωπο» (face pants) χρησιμοποιείται ευρέως, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το να βγάλει κανείς τη μάσκα θα είναι εξίσου ντροπιαστικό με το να βγάλει το εσώρουχό του σε δημόσιο χώρο.

Πολλοί παράγοντες συνετέλεσαν στα αποτελέσματα του κορωνοϊού στην Ιαπωνία, συμπεριλαμβανομένης της εθνικοποίησης του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, των οικονομικών επιδοτήσεων για τις επιχειρήσεις που ακολούθησαν τα κυβερνητικά μέτρα και αρκετών ελέγχων στα σύνορα, οι οποίοι παρέμειναν πολύ περισσότερο σε σχέση με άλλες χώρες.

Ωστόσο η κοινωνική συμμόρφωση – και ο φόβος της δημόσιας ντροπής που εμποτίζεται από τη μικρή ηλικία – έχει γίνει το βασικό συστατικό της σχετικής επιτυχίας της Ιαπωνίας σε ό,τι αφορά την πρόληψη από τον κορωνοϊό, όπως δηλώνουν οι ειδικοί.

Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες, ο ιαπωνικός νόμος δεν επιτρέπει στην κυβέρνηση να επιβάλλει lockdown ή εμβολιασμούς, αλλά στην πλειονότητα του πληθυσμού ο ένας ακολούθησε τον άλλο, τηρώντας τις κατευθύνσεις των επιστημόνων.

Στην Ιαπωνία «εάν πεις στον κόσμο να κοιτάξει δεξιά, κοιτούν όλοι δεξιά», δήλωσε ο Kazunari Onishi, επίκουρος καθηγητής δημόσιας υγείας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο St. Luke στο Τόκιο.

«Γενικά, πιστεύω ότι το να επηρεάζεσαι από άλλους και να μην σκέφτεσαι από μόνος σου είναι κακό», προσέθεσε ο Δρ. Onishi. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας «ήταν καλό στοιχείο».

Η τακτική του να ακολουθείς του άλλους διδάσκεται στα παιδιά, τα οποία μαθαίνουν να δρουν για το κοινό καλό.

Οι μαθητές καθαρίζουν το πάτωμα στις αίθουσες και τις σχολικές εγκαταστάσεις και με σειρά σερβίρουν στο εστιατόριο του σχολείου.

Η ιαπωνική κουλτούρα επίσης βασίζεται στον αυτοπεριορισμό, ο οποίος μπορεί να διοχετευθεί σε συλλογική δράση.

Όταν ο Αυτοκράτορας Hirohito πέθαινε το 1988, οι τραγουδιστές της ποπ ανέβαλλαν γάμους και τα σχολεία ακύρωναν διοργανώσεις. Αφότου το πυρηνικό ατύχημα στην Φουκουσίμα το 2011 προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, το κοινό μείωσε την χρήση της ενέργειας εθελοντικά.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι πολιτικοί εκμεταλλεύτηκαν αυτή την «συλλογική ιδέα του αυτοπεριορισμού για το κοινό καλό», δήλωσε ο James Wright, ένας ανθρωπολόγος στο Ινστιτούτο Alan Turing στο Λονδίνο, ο οποίος έχει εξετάσει την αντίδραση της Ιαπωνίας στον κορωνοϊό.

Συχνά, ο κόσμος ήλεγχε τις επιχειρήσεις που φέρονταν να παραβιάζουν τις δημοτικές προειδοποιήσεις, όταν οι περιοχές βρίσκονταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ακόμη και αφότου τα κρούσματα μειώθηκαν και οι επιχειρήσεις ξανάνοιξαν, ο Toshio Date, ο οποίος διαχειρίζεται μία επιχείρηση στην Οσάκα, δήλωσε ότι άγνωστοι του έκαναν επίπληξη, διότι δεχόταν υπερβολικά πολλούς πελάτες.

«Έχουμε τόσο πολλές καταγγελίες για μαγαζιά που άνοιξαν, που αρχίσαμε να αστειευόμαστε για την “αστυνομία αυτοπεριορισμού”», δήλωσε ο Yuko Hirai, ο οποίος δουλεύει στο τμήμα έκτακτων αναγκών στην Οσάκα. «Ο κόσμος είχε πλήρη επίγνωση ότι τα μάτια της κοινωνίας ήταν πάνω του».