Η ένταση στις πολιτικές αντιπαραθέσεις είναι αναμενόμενη λίγο πριν τις εκλογές. Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις στη Γερμανία έχουν αιφνιδιάσει ακόμη και τους πιο έμπειρους παρατηρητές. Η παραβίαση της κόκκινης γραμμής που όριζε ότι τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου δεν συνεργάζονται με την ακροδεξιά έχει δημιουργήσει ένα βαθύ πολιτικό ρήγμα, το οποίο δεν φαίνεται εύκολα αναστρέψιμο.

Ο Μερτς φαβορί για την καγκελαρία, αλλά με λάθος κίνηση

Ο Φρίντριχ Μερτς, ηγέτης της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), εμφανίζεται ως το ισχυρό φαβορί για την καγκελαρία, καθώς το κόμμα του προηγείται εδώ και μήνες στις δημοσκοπήσεις. Μέχρι πρόσφατα, η στρατηγική του ήταν να παίζει άμυνα και να αποφεύγει τα λάθη που θα μπορούσαν να του στοιχίσουν πολιτικά – ένα μάθημα που η CDU είχε μάθει από την αποτυχημένη υποψηφιότητα του Άρμιν Λάσετ το 2021.

Όμως, μια επίθεση στο Ασάφενμπουργκ, όπου δράστης αλλοδαπός χωρίς δικαίωμα παραμονής στη Γερμανία σκότωσε ένα 2χρονο παιδί και έναν 41χρονο πολίτη, ανέτρεψε το πολιτικό σκηνικό. Υπό τον φόβο της ανόδου της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), ο Μερτς αποφάσισε να σκληρύνει τη στάση του στη μεταναστευτική πολιτική, προτείνοντας:

  • Αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα, αποκλείοντας την είσοδο σε όσους δεν διαθέτουν ταυτότητα, διαβατήριο ή βίζα.
  • Κράτηση των υπό απέλαση αλλοδαπών σε ειδικά κέντρα.
  • Ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της αστυνομίας.

«Από την πρώτη μου μέρα στην καγκελαρία, ανεξαρτήτως του κυβερνητικού μου εταίρου», δήλωσε με έμφαση.

Το πολιτικό λάθος που έδωσε χώρο στην AfD

Η απόφασή του αυτή, αντί να πλήξει την AfD, της έδωσε χώρο να πανηγυρίσει. Το ακροδεξιό κόμμα όχι μόνο στήριξε το ψήφισμα του CDU, αλλά ευχαρίστησε δημόσια τον Μερτς, δημιουργώντας έτσι την εντύπωση μιας έμμεσης σύμπλευσης.

Αν και το ψήφισμα δεν είχε νομική ισχύ, το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στην Bundestag θα μπορούσε να αλλάξει ουσιαστικά τη μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας χωρίς συνεννόηση με τις Βρυξέλλες ή τους Ευρωπαίους εταίρους.

Η αναπάντεχη παρέμβαση της Άνγκελα Μέρκελ

Την ώρα που ο Μερτς φαινόταν να προχωρά αποφασιστικά, μια απροσδόκητη αντίδραση ήρθε από την Άνγκελα Μέρκελ, τη «Νέμεση» του.

Σε μια σπάνια δημόσια παρέμβασή της, η πρώην καγκελάριος επέκρινε την πρωτοβουλία του CDU, χαρακτηρίζοντάς την «λάθος». Η επίπληξή της δεν ήταν απλά συμβολική: λίγες ώρες αργότερα, 12 βουλευτές του CDU απείχαν από την ψηφοφορία, οδηγώντας στην καταψήφιση του νομοσχεδίου. Ανάμεσά τους, ο πρώην επιτελάρχης της Μέρκελ, Χέλγκε Μπράουν, και δύο πρώην υφυπουργοί της.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Bundestag, μια λεπτομέρεια δεν πέρασε απαρατήρητη: στο έδρανο του καγκελαρίου βρισκόταν τυχαία η αυτοβιογραφία της Άνγκελα Μέρκελ.

Πολιτικός αντίκτυπος και αντιδράσεις των ΜΜΕ

Η πολιτική ήττα του Μερτς ερμηνεύτηκε διαφορετικά από τα γερμανικά ΜΜΕ.

  • Η BILD μίλησε για «ψήφο ενάντια στη βούληση της πλειοψηφίας», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η πρωτοβουλία του CDU ήταν σωστή, αλλά υπονομεύτηκε εσωτερικά.
  • Το Der Spiegel κατηγόρησε τον Μερτς για «στρατηγική ανικανότητα», σημειώνοντας ότι η αποτυχημένη του πρωτοβουλία αποδεικνύει πόσο ακατάλληλος είναι για την καγκελαρία.

Τα διεθνή μέσα συντόνισαν το αφήγημα, μιλώντας για «στοίχημα», «πόκερ» και «τζογάρισμα»:

  • Το Politico έγραψε: «Το τζογάρισμα του Μερτς με την ακροδεξιά γυρίζει μπούμερανγκ».
  • Οι New York Times σημείωσαν ότι «η γερμανική αντιπολίτευση τζογάρει με την ακροδεξιά και χάνει».
  • Ο Economist τόνισε πως «ο πιθανός επόμενος καγκελάριος παίζει ένα τεράστιο στοίχημα και προκαλεί αντιδράσεις».

Το διακύβευμα των εκλογών και το μέλλον του CDU

Παρά την ήττα στην Bundestag, ο Μερτς παραμένει φαβορί για την καγκελαρία. Ωστόσο, το πραγματικό του πρόβλημα ξεκινά μετά τις εκλογές.

Στις 23 Φεβρουαρίου, θα πρέπει να αναζητήσει κυβερνητικούς εταίρους. Η απόπειρά του να σκληρύνει τη μεταναστευτική πολιτική έφερε ανασφάλεια στις πιθανές συνεργασίες του, καθώς πολλά κόμματα αμφισβητούν πλέον την αξιοπιστία του.

Η WELT σχολίασε ότι το κόστος της πολιτικής αυτής ήταν δυσανάλογο των οφελών, ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να χρειαστούν τέσσερα κόμματα για να σχηματιστεί η επόμενη κυβέρνηση.

Η AfD κερδίζει έδαφος χωρίς να κάνει τίποτα

Την ίδια στιγμή, η AfD, που έχει εδραιωθεί στη δεύτερη θέση, παρακολουθεί τις εξελίξεις σιωπηλά, αφήνοντας τους υπόλοιπους να της κάνουν τη δουλειά.

Η γερμανική κοινωνία, η οποία έχει επενδύσει στη διατήρηση του δημοκρατικού τείχους προστασίας απέναντι στην ακροδεξιά, αντιδρά μαζικά στους δρόμους. Από την περασμένη Τετάρτη, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές κατεβαίνουν καθημερινά κατά της προσπάθειας σύγκλισης με την AfD.

Ο Μερτς μπορεί να μην χάσει τις εκλογές, αλλά η πολιτική του αξιοπιστία έχει δεχθεί σοβαρό πλήγμα. Και αν στις 23 Φεβρουαρίου αναδειχθεί καγκελάριος, η μεγαλύτερη μάχη του θα είναι να σχηματίσει κυβέρνηση σε ένα πολιτικό τοπίο βαθιά διχασμένο.

Διαβάστε ακόμη: