Στο μοντέλο κεντρικής-κρατικής διαχείρισης ενέργειας προχωρεί η Γερμανία, γεγονός που ίσως αποτελέσει προοίμιο για όλη την ΕΕ και φυσικά για την Ελλάδα.
Στη χώρα μας μάλιστα υπάρχει διάχυτη ανησυχία για το αν θα επανέλθει κανονικά σε λειτουργία τη Δευτέρα, όπως είναι προγραμματισμένο, ο αγωγός Τurkstream από τον οποίο προμηθεύεται ρωσικό αέριο η Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή η Γερμανία παραλαμβάνει όλο και λιγότερες ποσότητες φυσικού αερίου και ήδη σήμανε η δεύτερη από τις τρεις κατηγορίες συναγερμού που προβλέπει ενεργοποίηση των μονάδων άνθρακα της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ.
Με ομοσπονδιακή νομοθετική παρέμβαση του Βερολίνου έχει δοθεί η δυνατότητα στο υπουργείο Ενέργειας να θέσει σε ισχύ μηχανισμό προσαρμογής των τιμών, ο οποίος θα επιτρέπει στους προμηθευτές να αυξάνουν τις τιμές στα συμβόλαια προς τους καταναλωτές ώστε να αντισταθμίζεται το παραπάνω κόστος εξασφάλισης ποσοτήτων αερίου από άλλες πηγές πλην της Ρωσίας.
Ο υπουργός Ενέργειας κος Χάμπεκ, σε χθεσινή του τοποθέτηση έκανε λόγο για “μια στιγμή τύπου Lehman Brothers” στον ενεργειακό τομέα της χώρας, που μπορεί να πυροδοτήσει άνευ προηγουμένου κρίση και ελλείψεις.
Οι συνέπειες για τους προμηθευτές ενέργειας της χώρας μπορεί να είναι έντονες, αφού δεν θα μπορούν πλέον να καλύψουν τα κόστη τους από το ακριβότερο αέριο και θα συσσωρεύσουν μεγάλες ζημιές που μπορεί να οδηγήσουν σε κατάρρευση της αγοράς τύπου 2008.
Η γερμανική ρυθμιστική αρχή ενέργειας παράλληλα διακήρυξε πως όποιες περικοπές αερίου θα πρέπει να ισοζυγιστούν ανάμεσα σε όλους τους συμμετέχοντες της αγοράς, ενώ οι καταναλωτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για σημαντικές αυξήσεις.
Το Βερολίνο προλειαίνει το έδαφος για πιθανές κεντρικές παρεμβάσεις στις αγορές ενέργειας μετά τις νεότερες εξελίξεις και τη ραγδαία μείωση των ποσοτήτων αερίου που λαμβάνει από τη Gazprom.
Η κίνηση αυτή βρίσκει στήριξη στις Βρυξέλλες, καθώς η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε πρόσφατα ότι “η αγορά ηλεκτρισμού της Ε.Ε. δεν λειτουργεί πλέον όπως πρέπει και πρέπει να αλλάξει”.
Επίσης, υπάρχει και το παράδειγμα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας όπου επιτράπηκε η αλλαγή του μοντέλου χονδρικής για προστασία των καταναλωτών.
Επίσης πριν λίγες ημέρες έγινε προσωρινή (;) διακοπή της ελεύθερης αγοράς ηλεκτρισμού της Δυτικής Αυστραλίας των 7 εκατομμυρίων (συνολικός πληθυσμός της χώρας 26 εκατομμύρια) και προκρίθηκε επιστροφή στο κρατικό μοντέλο, αφού κρίθηκε ότι δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες.
Ο δημοσιογράφος του Bloomberg, Τζαβιέρ Μπλας, έγραψε πως «οι αποφάσεις του Βερολίνου αποτελούν προοίμιο κεντρικών παρεμβάσεων στην αγορά ενέργειας με ελεγχόμενες τιμές και διακοπή των προθεσμιακών προϊόντων εάν επιδεινωθεί η κατάσταση φέτος και αυτό θα επεκταθεί σε όλη την ΕΕ».
«Πλέον έχουν επιβεβαιωθεί οι φόβοι μας για μείωση μέχρι μηδενισμού των ρωσικών εξαγωγών προς την Ευρώπη, οπότε τόσο εμείς στην Ε.Ε. όσο και τα κράτη-μέλη καταστρώνουμε σχέδια ετοιμότητας ενόψει του χειμώνα και κηρύσσουμε συναγερμό» μας λέει Έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών.
Πάντως ήδη μία μεγάλη συναλλακτική αγορά commodities έχει διακόψει τη λειτουργία τους διεθνώς, γεγονός ενδεικτικό των δυσκολιών.
Είναι αυτή του νικελίου στο χρηματιστήριο LME του Λονδίνου, όταν η πρωτοφανής άνοδος της τιμής ανάγκασε την λειτουργό να διακόψει τις συναλλαγές για αρκετές ημέρες, προκαλώντας την αντίδραση και αγωγές από συμμετέχοντες.
Μπορεί να μην είναι αγορά ενέργειας το νικέλιο, όμως είναι ενδεικτικό του τι μπορεί να συμβεί όταν η τιμή ενός εμπορεύματος ξεφεύγει έντονα από τις παραδοσιακές του διακυμάνσεις.
