Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανοίξουν ένα νέο μέτωπο στη διεθνή καταστολή της φοροδιαφυγής με έναν παγκόσμιο ελάχιστο φόρο για τους δισεκατομμυριούχους, ο οποίος θα μπορούσε να συγκεντρώσει 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ανέφερε τη Δευτέρα το Φορολογικό Παρατηρητήριο της ΕΕ.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα που φιλοξενείται στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Παρισιού, εάν επιβληθεί ένας τέτοιος φόρος, το ποσό αυτό θα ισοδυναμούσε μόνο με το 2% του πλούτου των σχεδόν 13 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέχουν οι 2.700 δισεκατομμυριούχοι παγκοσμίως.
Στην Έκθεση Παγκόσμιας Φοροδιαφυγής 2024, το Παρατηρητήριο επισημαίνει ότι ο πραγματικός φόρος φυσικών προσώπων των δισεκατομμυριούχων είναι συχνά πολύ μικρότερος από ό,τι πληρώνουν άλλοι φορολογούμενοι, επειδή μπορούν να κρύβουν τον πλούτο τους σε εταιρείες -κελύφη που τους προστατεύουν από τον φόρο εισοδήματος.
Βιωσιμότητα
«Κατά την άποψή μας, αυτό είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί γιατί κινδυνεύει να υπονομεύσει τη βιωσιμότητα των φορολογικών συστημάτων και την κοινωνική αποδοχή της φορολογίας», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο διευθυντής του παρατηρητηρίου Γκάμπριελ Ζούκμαν.
Ο προσωπικός φόρος δισεκατομμυριούχων στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμάται ότι είναι κοντά στο 0,5% και είναι μηδενικός στη Γαλλία, η οποία κατά τα άλλα έχει υψηλή φορολογία, εκτιμά το Παρατηρητήριο.
Η αυξανόμενη ανισότητα πλούτου σε ορισμένες χώρες ενισχύει τις πιέσεις, ώστε οι πλουσιότεροι πολίτες να επωμιστούν περισσότερο τη φορολογική επιβάρυνση, καθώς τα δημόσια οικονομικά αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τη γήρανση του πληθυσμού, τις τεράστιες χρηματοδοτικές ανάγκες για την κλιματική μετάβαση και το χρέος που «κληροδότησε» η COVID.
Ο προϋπολογισμός του 2024 του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν περιελάμβανε σχέδια για έναν ελάχιστο φόρο 25% για τους πλουσιότερους 0,01%, αλλά αυτή η πρόταση έκτοτε απορρίφθηκε.
Αν και μια συντονισμένη διεθνής ώθηση για τη φορολόγηση των δισεκατομμυριούχων θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια, το Παρατηρητήριο έδειξε το παράδειγμα της επιτυχίας των κυβερνήσεων σε όλα εκτός από τον τερματισμό του τραπεζικού απορρήτου και τη μείωση των ευκαιριών για τις πολυεθνικές να μεταφέρουν τα κέρδη σε χώρες με χαμηλή φορολογία.
Φορολογικοί παράδεισοι
Η έναρξη του 2018 της αυτόματης κοινής χρήσης πληροφοριών για λογαριασμούς μείωσε το ποσό του πλούτου που κατέχεται σε υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους κατά τρεις φορές, εκτιμά το παρατηρητήριο.
Μια συμφωνία του 2021 μεταξύ 140 χωρών θα περιορίσει το περιθώριο των πολυεθνικών να μειώσουν τους φόρους δεσμεύοντας κέρδη σε χώρες με χαμηλό φόρο, θέτοντας ένα παγκόσμιο κατώτατο όριο 15% στη φορολογία των επιχειρήσεων από το επόμενο έτος.
«Κάτι που πολλοί άνθρωποι πίστευαν ότι θα ήταν αδύνατο, τώρα ξέρουμε ότι μπορεί πραγματικά να γίνει», είπε ο Zucman. «Το λογικό επόμενο βήμα είναι να εφαρμοστεί αυτή η λογική στους δισεκατομμυριούχους και όχι μόνο στις πολυεθνικές εταιρείες».
Ελλείψει ευρείας διεθνούς ώθησης για έναν ελάχιστο φόρο στους δισεκατομμυριούχους, ο Zucman είπε ότι ένας «συνασπισμός πρόθυμων χωρών» θα μπορούσε μονομερώς να πρωτοστατήσει.
Αν και το τέλος του τραπεζικού απορρήτου και ο ελάχιστος εταιρικός φόρος έθεσαν τέλος στον ανταγωνισμό δεκαετιών μεταξύ των χωρών σχετικά με τους φορολογικούς συντελεστές, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για μείωση των φορολογικών λογαριασμών, αναφέρει η έκθεση.
Για παράδειγμα, οι πλούσιοι σταθμεύουν όλο και περισσότερο τον πλούτο σε ακίνητα αντί για υπεράκτιους λογαριασμούς, ενώ οι εταιρείες μπορούν να εκμεταλλευτούν τα κενά στο ελάχιστο εταιρικό φόρο του 15%.
