Την Τετάρτη η Fed ανακοίνωσε την πρώτη μείωση επιτοκίων εδώ και τέσσερα χρόνια και μάλιστα επιλέγοντας το πιο επιθετικό σενάριο, των 50 μονάδων βάσης.
Τα επιτόκια μειώνονται μετά από την διατήρηση τους στο υψηλότερο επίπεδο των 23 ετών στο εύρος 4,75%-5 %. Μέχρι πρόσφατα, όλοι περίμεναν μια μείωση της τάξης των 25 μονάδων, ωστόσο τις τελευταίες μέρες κέρδιζε έδαφος σε ποσοστό 63% η εκτίμηση ότι η μείωση θα είναι 50 μονάδες βάσης.
Και πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι των ανακοινώσεων, η αγορά άρχισε να συζητά τα επόμενα βήματα της ομοσπονδιακής τράπεζας. Και αυτό, καθώς οι αξιωματούχοι κατέστησαν σαφές ότι δεν σταματούν εδώ. Οι προβλέψεις που κυκλοφόρησαν την Τετάρτη στο λεγόμενο διάγραμμα κουκκίδων, δείχνουν ότι τα περισσότερα μέλη της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς εκτιμούν ότι το επιτόκιο θα μειωθεί κατά ακόμη μισή ποσοστιαία μονάδα φέτος, και ότι θα ακολουθήσουν και άλλες περικοπές μέσα στον επόμενο χρόνο, με στόχο μέσα στο 2025 τα επιτόκια να διαμορφωθούν στο 3,25%-3,5%.
Οι ερμηνείες
«Ήταν καινοτόμο», δήλωσε στους FT ο Peter Hooper, αντιπρόεδρος έρευνας της Deutsche Bank, ο οποίος έχει θητεύσει στη Fed για σχεδόν 30 χρόνια, προσθέτοντας πως «ο Πάουελ θέλει να εξασφαλίσει την ομαλή προσγείωση».
Πράγματι, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η απόφαση είναι μια τολμηρή κίνηση για τη Fed και το γεγονός ότι συμπίπτει με την προεκλογική περίοδο, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, αναπόφευκτα έχει προκαλέσει κριτική.
Ήδη, ο Ντόναλντ Τραμπ άδραξε την ευκαιρία για να πει ότι η περικοπή έγινε είτε για «πολιτικούς» λόγους, δηλαδή για να βοηθήσει την Καμάλα Χάρις, είτε επειδή η οικονομία βρίσκεται σε «πολύ κακή» κατάσταση.
Πάντως, από πολλές απόψεις, σηματοδοτεί επίσης μια στιγμή καμπής για τον Πάουελ, κλείνοντας μια ταραχώδη περίοδο ως πρόεδρος της πιο σημαντικής κεντρικής τράπεζας του κόσμου που χαρακτηρίστηκε από μια παγκόσμια πανδημία χωρίς προηγούμενο, τη μεγαλύτερη οικονομική συρρίκνωση από τη Μεγάλη Ύφεση, ιστορικές κυβερνητικές παρεμβάσεις, πόλεμο και σοβαρές ενισχύσεις που πυροδότησαν τη χειρότερη περίοδο πληθωρισμού των τελευταίων 40 ετών.
Και όλα δείχνουν ότι ο Πάουελ κράτησε γερά το τιμόνι της Fed οδηγώντας την δύο χρόνια από την κορύφωση της έκρηξης του πληθωρισμού, σχεδόν στον στόχο του 2% της Fed, ενώ η οικονομική ανάπτυξη παρέμεινε σταθερή και παρά τς αμφιβολίες πολλών οικονομολόγων ότι το στοίχημα ήταν πολύ δύσκολο για να το πετύχει.
Ο ίδιος ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ μετά την ανακοίνωση της απόφασης χαρακτήρισε τη μεγαλύτερη από το συνηθισμένο μείωση των επιτοκίων ως «αναβαθμονόμηση» της νομισματικής πολιτικής για να «κουμπώσει» σε μια οικονομία στην οποία οι πιέσεις τιμών μειώνονται ουσιαστικά, ενώ ταυτόχρονα επιβαρδύνεται και η ζήτηση στην αγορά εργασίας.
«Η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται σε καλό σημείο και η απόφασή μας σήμερα έχει σχεδιαστεί για να τη διατηρήσουμε εκεί», είπε ο Πάουελ στους δημοσιογράφους στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς.
Δεδομένου, μάλιστα, ότι στην ιστορία της η Fed παρέκκλινε από το επίπεδο των 25 μονάδων βάσης όταν καλούνταν να προσαρμόσει την πολιτική της, μόνο σε συνθήκες σοκ, υποδεικνύει την επιτυχία του Πάουελ να το κάνει αυτήν τη φορά χωρίς σοβαρές οικονομικές ή χρηματοπιστωτικές πιέσεις και δημιουργεί παρακαταθήκη για τον διάδοχό του.
Η απόφαση της Τετάρτης αντανακλά τις προσπάθειες της Fed να εξισορροπήσει τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η οικονομία. Έχοντας φέρει τον πληθωρισμό στο επιθυμητό μέτρο, η εστίασή της έχει μετατοπιστεί στην αγορά στην οποία η επιβράδυνση της μηνιαίας ανάπτυξης και η αυξανόμενη ανεργία έχουν εγείρει ανησυχίες.
Οι επόμενες κινήσεις
Ο ίδιος ο Πάουελ, στη συνέντευξη Τύπου, αν και χαρακτήρισε τη μείωση ως μια «καλή ισχυρή αρχή», τόνισε πολλές φορές ότι αυτή η κίνηση δε σημαίνει η κεντρική τράπεζα μπαίνει σε ένα νέο ρυθμό, καθώς θα συνεχίζει να παίρνει αποφάσεις βάσει των δεδομένων.
Το γράφημα με κουκκίδες έδειξε επίσης μια διασπορά των προθέσεων μεταξύ των αξιωματούχων όχι μόνο για φέτος, αλλά και το 2025.
Δύο από τους 19 αξιωματούχους που έκαναν εκτιμήσεις θεώρησαν ότι η Fed θα πρέπει να διατηρήσει τα επιτόκια στα νέα επίπεδα μέχρι το τέλος του έτους. Άλλοι 7 προβλέπουν μόνο μια ακόμη μείωση κατά 25 μονάδες βάσης φέτος. Το εύρος ήταν ακόμη μεγαλύτερο για τα ποσοστά το 2025.
Ο Πάουελ θα επιφορτιστεί με το να σφυρηλατήσει μια συναίνεσης μεταξύ των μελών της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς, έχοντας ήδη στην τελευταία συνεδρίαση αντιμετωπίσει μια διαφοροποίηση από το μέλος της Fed Μισέλ Μπάουμαν, η οποία προέκρινε μια μικρότερη μείωση, των 25 μονάδων και ήταν η πρώτη επικεφαλής τράπεζας που διαφώνησε σε απόφαση για τα επιτόκια από το 2005, επισημαίνουν οι FT.
Tο να πετύχει τη συναίνεση ο Πάουελ είναι ένα στοίχημα που θα καταστεί ακόμα πιο δύσκολο να επιτευχθεί εξαιτίας μιας θολής οικονομικής εικόνας, η οποία δείχνει σημάδια επιμονής του πληθωρισμού, παρά τις συνολικές βελτιώσεις και την εκκολαπτόμενη αδυναμία σε μια κατά τα άλλα σταθερή αγορά εργασίας.
Οι προεδρικές εκλογές μένει να φανεί πόσο μπορούν επίσης να παίξουν κάποιον ρόλο στις αποφάσεις της Fed, αν και ο Πάουελ επανέλαβε την Τετάρτη ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν αποκλειστικά με βάση τα οικονομικά δεδομένα.
Πάντως, ήδη καταγράφονται εκτιμήσεις ότι ο κύκλος χαλάρωσης θα μπορούσε να «συντομευτεί» περισσότερο από ό,τι περίμεναν οι χρηματοπιστωτικές αγορές.
