Επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις αγοράς και επενδυτών η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ανακοίνωσε τη Τετάρτη τη μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης. Κίνηση που εδώ και καιρό αναμενόταν και αποτελεί την πρώτη μείωση των επιτοκίων της, μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια και μάλιστα κάνωντας την έκπληξη προχωρώντας σε μείωση των επιτοκίων κατά μισή μονάδα βάσης.
Tο βασικό επιτόκιο των ΗΠΑ είχε μείνει στάσιμο σε εύρος 5,25% έως 5,5% από τον Ιούλιο του 2023 και ήταν το υψηλότερο των τελευταίων 20 και πλέον ετών. Με τη σημερινή απόφαση μειώνει πλέον το επιτόκιο σε ένα εύρος μεταξύ 4,75%-5%. Ενώ το επιτόκιο καθορίζει το βραχυπρόθεσμο κόστος δανεισμού για τις τράπεζες, διαχέεται σε πολλαπλά καταναλωτικά προϊόντα, όπως τα ενυπόθηκα δάνεια, τα δάνεια αυτοκινήτων και οι πιστωτικές κάρτες.
Να σημειωθεί ότι οι αγορές θεωρούν ότι η Fed έχει καθυστερήσει πολύ να χαλαρώσει την νομισματική πολιτική της και ότι θα πρέπει να προχωρήσει πιο γρήγορα στη μείωσή τους για να αποτρέψει τον κίνδυνο ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας και να διασφαλίσει την ομαλή προσγείωσής της.
Μείωση ακόμα 2% μέχρι τέλος του 2026
Με τη σημερινή απόφαση όμως επιβεβαίωσε τις προσδοκίες της αγοράς που είχαν πρόσφατα μετατοπιστεί από την προοπτική για μείωση κατά το ήμισυ αυτού του μεγέθους. Εκτός από τις έκτακτες μειώσεις επιτοκίων κατά τη διάρκεια του Covid, η τελευταία φορά που η FOMC μείωσε κατά μισή μονάδα ήταν το 2008 κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Εκτός από αυτή τη μείωση, η επιτροπή υπέδειξε μέσω του «dot plot» της το ισοδύναμο της μείωσης κατά 50 ακόμη μονάδες βάσης μέχρι το τέλος του έτους, κοντά στην τιμολόγηση της αγοράς. Ο πίνακας των προσδοκιών των επιμέρους αξιωματούχων υποδείκνυε άλλη μια πλήρη ποσοστιαία μονάδα περικοπών έως το τέλος του 2025 και μισή μονάδα το 2026. Συνολικά, το dot plot δείχνει ότι το επιτόκιο αναφοράς θα μειωθεί κατά περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες πέραν της απόφασης της Τετάρτης.
Με ψήφους 11-1 η απόφαση
«Η Επιτροπή έχει αποκτήσει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά προς το 2% και κρίνει ότι οι κίνδυνοι για την επίτευξη των στόχων της για την απασχόληση και τον πληθωρισμό είναι περίπου σε ισορροπία», αναφέρεται στην ανακοίνωση μετά τη συνεδρίαση.
Η απόφαση για χαλάρωση ελήφθη «υπό το πρίσμα της προόδου στον πληθωρισμό και της ισορροπίας των κινδύνων». Η ψηφοφορία της FOMC έγινε με ψήφους 11-1, με τη Διοικητή Μισέλ Μπόουμαν να προτιμά μια κίνηση κατά ένα τέταρτο της μονάδας.
Αξιολογώντας την κατάσταση της οικονομίας, η επιτροπή έκρινε ότι «η αύξηση της απασχόλησης έχει επιβραδυνθεί και το ποσοστό ανεργίας έχει κινηθεί ανοδικά, αλλά παραμένει χαμηλό». Οι αξιωματούχοι της FOMC αύξησαν το αναμενόμενο ποσοστό ανεργίας φέτος στο 4,4%, από το 4% που προέβλεπε η τελευταία ενημέρωση τον Ιούνιο, και μείωσαν τις προοπτικές για τον πληθωρισμό στο 2,3% από 2,6% προηγουμένως. Όσον αφορά τον πυρήνα του πληθωρισμού, η επιτροπή μείωσε την πρόβλεψή της στο 2,6%, μειωμένη κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες από τον Ιούνιο.
Η επιτροπή αναμένει ότι το μακροχρόνιο ουδέτερο επιτόκιο θα είναι γύρω στο 2,9%, ένα επίπεδο που έχει διολισθήσει υψηλότερα καθώς η Fed αγωνίζεται να μειώσει τον πληθωρισμό στο 2%.
Η απόφαση έρχεται παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι οικονομικοί δείκτες φαίνονται αρκετά σταθεροί.
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν αυξάνεται σταθερά και η Atlanta Fed παρακολουθεί ανάπτυξη 3% το τρίτο τρίμηνο με βάση τη συνεχιζόμενη ισχύ των καταναλωτικών δαπανών. Επιπλέον, η Fed επέλεξε να μειώσει, παρόλο που οι περισσότεροι δείκτες δείχνουν ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται πολύ πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας για 2%. Η προτιμώμενη μέτρηση της Fed δείχνει ότι ο πληθωρισμός τρέχει γύρω στο 2,5%, αρκετά κάτω από την κορύφωσή του, αλλά εξακολουθεί να είναι υψηλότερος από ό,τι θα ήθελαν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.
Ωστόσο, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ και άλλοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν εκφράσει τις τελευταίες ημέρες ανησυχίες για την αγορά εργασίας. Ενώ οι απολύσεις έχουν δείξει ελάχιστα σημάδια ανάκαμψης, οι προσλήψεις έχουν επιβραδυνθεί σημαντικά. Στην πραγματικότητα, την τελευταία φορά που το μηνιαίο ποσοστό προσλήψεων ήταν τόσο χαμηλό – 3,5% ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού – το ποσοστό ανεργίας ήταν πάνω από 6%.
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνεδρίαση του Ιουλίου, ο Πάουελ παρατήρησε ότι μια μείωση κατά 50 μονάδες βάσης «δεν είναι κάτι που σκεφτόμαστε αυτή τη στιγμή».
Προς το παρόν, τουλάχιστον, η κίνηση αυτή συμβάλλει στην επίλυση μιας αμφιλεγόμενης συζήτησης σχετικά με το πόσο δυναμική θα έπρεπε να είναι η Fed με την αρχική κίνηση.
Ωστόσο, θέτει τις βάσεις για μελλοντικά ερωτήματα σχετικά με το πόσο μακριά θα πρέπει να φτάσει η κεντρική τράπεζα προτού σταματήσει τις περικοπές. Υπήρξε μεγάλη διασπορά μεταξύ των μελών για το πού βλέπουν να κινούνται τα επιτόκια τα επόμενα χρόνια.
Η πεποίθηση των επενδυτών για την κίνηση αυτή αμφιταλαντεύτηκε τις ημέρες που προηγήθηκαν της συνεδρίασης. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, οι πιθανότητες είχαν μετατοπιστεί σε μια μείωση κατά μισή μονάδα, στο 63% για 50 μονάδες βάσης λίγο πριν από την έκδοση της απόφασης, σύμφωνα με τον μετρητή FedWatch της CME Group.
Η Fed μείωσε για τελευταία φορά τα επιτόκια στις 16 Μαρτίου 2020, στο πλαίσιο μιας έκτακτης αντίδρασης στην οικονομική αναστολή που προκάλεσε η εξάπλωση του Covid-19. Άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια τον Μάρτιο του 2022, καθώς ο πληθωρισμός σκαρφάλωνε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 και πλέον ετών, και αύξησε για τελευταία φορά τα επιτόκια τον Ιούλιο του 2023. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας αύξησης, η Fed αύξησε τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης τέσσερις συνεχόμενες φορές.
Το τρέχον επίπεδο ανεργίας είναι 4,2%, παρασυρόμενο προς τα πάνω κατά το τελευταίο έτος, αν και εξακολουθεί να βρίσκεται σε επίπεδο που θα μπορούσε να θεωρηθεί πλήρης απασχόληση.
Με τη Fed στο επίκεντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού σύμπαντος, η απόφαση της Τετάρτης πιθανότατα θα αντηχήσει μεταξύ άλλων κεντρικών τραπεζών, αρκετές από τις οποίες έχουν ήδη αρχίσει να μειώνουν τα επιτόκια. Οι παράγοντες που οδήγησαν τον παγκόσμιο πληθωρισμό σε υψηλότερα επίπεδα σχετίζονταν κυρίως με την πανδημία – ακρωτηριασμένες διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, υπερβολική ζήτηση αγαθών έναντι υπηρεσιών και μια άνευ προηγουμένου εισροή νομισματικών και δημοσιονομικών κινήτρων.
Η Τράπεζα της Αγγλίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η κεντρική τράπεζα του Καναδά μείωσαν τα επιτόκια πρόσφατα, αν και άλλες περίμεναν το σύνθημα της Fed.
Ενώ η Fed ενέκρινε την αύξηση των επιτοκίων, άφησε σε ισχύ ένα πρόγραμμα στο πλαίσιο του οποίου μειώνει σιγά-σιγά το μέγεθος των ομολόγων που κατέχει. Η διαδικασία, που φέρει το παρατσούκλι «ποσοτική σύσφιξη», έχει μειώσει τον ισολογισμό της Fed στα 7,2 δολάρια, μια μείωση περίπου 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από την κορύφωσή του. Η Fed επιτρέπει να διακρατούνται κάθε μήνα έως και 50 δισ. δολάρια το μήνα σε τίτλους που λήγουν από το Treasurys και τα ενυπόθηκα χρεόγραφα, σε σχέση με τα αρχικά 95 δισ. δολάρια όταν ξεκίνησε η QT.
