Μια νέα τάξη έχει διαμορφωθεί στους κόλπους της Ευρωζώνης, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν αντιστραφεί οι ρόλοι που είχαν «αποδοθεί» κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης στα τέλη της δεκαετίας του 2000, όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Financial Times, επικαλούμενοι ανάλυση της Capital Economics.

Απότοκο εκείνης της κρίσης ήταν ο όρος PIGS, ο οποίος ήταν ακρωνύμιο των αρχικών των Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία (Portugal, Italy, Greece, Spain, αργότερα προστέθηκε και η Ιρλανδία και το ακρωνύμιο έγινε PIIGS) και χρησιμοποιήθηκε για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, οι οποίες βρέθηκαν στη δίνη της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη το 2012. Εκείνη την περίοδο οι οικονομίες του πυρήνα της Ευρωζώνης (όπως Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Αυστρία) επίσης δέχθηκαν εντονότατες πιέσεις, ωστόσο το καλύτερα δομημένο δημοσιονομικό πλαίσιο και κυρίως τα μικρότερα δημοσιονομικά ανοίγματα (χρέη), διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο ούτως ώστε οι οικονομίες αυτές να μην διολισθήσουν σε ύφεση όπως έγινε με τις PIGS.

«Αναδιανομή» ρόλων

Στην ανάλυση της Capital Economics, αναφέρεται από το 2017 έως σήμερα έχει συντελεσθεί μια εκ βάθρων αλλαγή στην ευρύτερη οικονομία της Ευρωζώνης. Ενώ οι οικονομίες του ευρωπαϊκού Νότου έβρισκαν ξανά τα «πατήματά» τους, την ίδια ώρα η αποκαλούμενη και ως «ατμομηχανή» της Ευρώπης ανέκοπτε ταχύτητα.

Αποτέλεσμα το προαναφερόμενο διάστημα, οι 4 οικονομίες του Νότου (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία), να προσθέσουν σωρρευτικά στο ΑΕΠ τους 200 δισ. ευρώ, όταν η Γερμανία επέκτεινε το δικό της κατά μόλις 85 δισ. ευρώ.

Όπως επισημαίνει ο επικεφαλής αναλυτής για την Ευρώπη της Capital Economics, Άντριου Κένιγκαμ, επί του παρόντος συνολικά οι 4 μεγαλύτερες οικονομίες της περιφέρειας της Ευρωζώνης είναι κατά 5% μεγαλύτερες από την οικονομία της Γερμανίας. Εντούτοις, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, η απόσταση αυτή του 5% που διαχωρίζει την προσφάτως 3η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (τη γερμανική) από αυτές του ευρωπαϊκού νότου, είναι κατά πολύ μικρότερη από το 20% πριν την κρίση.

Οι δύο ταχύτητες συρρικνώνουν και τα spreads

Η κινούμενη σε δύο ταχύτητες οικονομία της Ευρωζώνης, με τις πρώην PIGS να έχουν ανεβάσει ταχύτητα και τη Γερμανία να έχει κατεβάσει, έχει επηρεάσει και την αγορά ομολόγων και κυρίως τα spreads τη διαφορά δηλαδή των αποδόσεων των γερμανικών κρατικών ομολόγων με τις αντίστοιχες των χωρών της περιφέρειας της Ευρωζώνης.

Συγκεκριμένα τα spreads έχουν υποχωρήσει σε χαμηλό από το 2021, όταν το κόστος δανεισμού είχε υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά, εξαιτίας των υπέρμετρων αγορών κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην προσπάθειά της να στηρίξει τις οικονομίες από τα lockdowns για την πανδημία.

Τα παραγωγικά μοντέλα

Για να συντελεσθεί αυτή η μεγάλη αλλαγή στην Ευρωζώνη, χρειάσθηκε να προηγηθεί μια πανδημία και μια ενεργειακή κρίση. Τα lockdowns σχεδόν μηδένισαν την οικονομική παραγωγή και μια οικονομία όπως η γερμανική που στηρίζεται κατά κόρον στις εξαγωγές ήταν φυσικό να δεχθεί βαρύτατο πλήγμα.

Από την άλλη, με την άρση των περιορισμών οι οικονομίες του νότου ανέκαμψαν με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με αυτές του βορρά, βρίσκοντας στήριξη από τον τουρισμό και τους τουρίστες που μετά τον εγκλεισμό τους θέλησαν να καλύψουν το χαμένο έδαφος.

Στον αντίποδα, η βιομηχανία προσπαθούσε να επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς μετά από το σχεδόν εξολοκλήρου σταμάτημα της δραστηριότητάς της. Στην πορεία αυτή της ανάκαμψης, ήρθε η ενεργειακή κρίση, για να περιπλέξει σε νέες περιπέτειες την βιομηχανία και κατ’ επέκταση τη γερμανική οικονομία.

Και όπως επισημαίνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας στους Financial Times, η πρόσφατη υπεραπόδοση των πρώην PIGS έναντι της γερμανικής οικονομίας, οφείλεται εν μέρει στην προσαρμογή του επιχειρηματικού μοντέλου της Γερμανίας στη νέα πραγματικότητα, με τις τιμές της ενέργειας σε υψηλά επίπεδα και τις εξαγωγές προς την Κίνα σε χαμηλά. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάσταση αυτή δεν θεωρεί ότι θα έχει μόνιμο χαρακτήρα.

Διαβάστε ακόμη: