Έχει περάσει εποχές απαξίωσης και περιόδους πάνδημης αποδοχής. Έχει παραδώσει στην ποπ κουλτούρα σούπερ σταρ, όπως η Σελίν Ντιόν, είδωλα σαν τους Maneskin και αξεπέραστες καλτ περσόνες, όπως η Ουκρανή Βέρκα Σερντιούτσκα. Έχει επικριθεί ως φαντασμαγορικό πανηγύρι του κιτς και της ακαλαισθησίας, έχει γίνει πεδίο άσκησης μικροπολιτικών παιχνιδιών, έχει προσφέρει χαρές και λύπες, έχει γεννήσει προσδοκίες και τις έχει διαψεύσει πριν προλάβουν να αρθρωθούν.
Το μεγαλύτερο επίτευγμα που μπορεί να πιστώσει κανείς στο Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision είναι πως πραγματοποιείται αδιάλειπτα -με εξαίρεση το 2020, κατά κόσμον χρονιά της πανδημίας- από το μακρινό 1956 και εξακολουθεί να υπάρχει. Και μάλιστα όχι παρακμάζοντας ή φυτοζωώντας αλλά προβάλλοντας ως το μεγαλύτερο μη αθλητικό τηλεοπτικό γεγονός στον πλανήτη και μάλιστα με δυσθεώρητη τηλεθέαση, η οποία μόνο πέρσι έφτασε τους 162 εκατομμύρια θεατές. Μιλάμε με άλλα λόγια για μια δυνητική χρυσοτόκο όρνιθα σε μια εποχή που η προσοχή και το περίφημο engagement του κοινού είναι ό,τι το πετρέλαιο για τον προηγούμενο αιώνα. Όποιος τα κατέχει, αποκτά ταυτόχρονα χρήμα αλλά και επιρροή.
Ναι, οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς της χώρας που φιλοξενεί το διαγωνισμό αναλαμβάνουν και τη χρηματοδότηση των φαραωνικών -τα τελευταία χρόνια- διαστάσεων σόου που φτάνουν σε τηλεοράσεις, κινητά τηλέφωνα και οθόνες υπολογιστών -μόνο στο YouTube το κανάλι της Eurovision επισκέφτηκαν 75 εκατομμύρια μοναδικοί χρήστες την εβδομάδα του περσινού διαγωνισμού.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της EBU το κόστος για τη διοργάνωση κυμαίνεται μεσοσταθμικά μεταξύ 10 και 20 εκατομμυρίων ευρώ, ωστόσο η Eurovision φαίνεται πως είναι ταυτισμένη με την υπερβολή όχι μόνο αισθητικά ή καλλιτεχνικά αλλά και οικονομικά.
Το 2022 η ολλανδική τηλεόραση δαπάνησε περισσότερα από 22 εκατομμύρια ευρώ, ποσό βέβαια που μοιάζει με φιλοδώρημα μπρος στα 60 εκατομμύρια που είχε ξοδέψει το 2012 ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Αζερμπαϊτζάν. Λεφτά υπήρχαν. Κρίμα που δεν μπορούσε να υποστηρίξει το ίδιο και η δημόσια τηλεόραση του Ισραήλ, η οποία για να χρηματοδοτήσει με σχεδόν 30 εκατομμύρια ευρώ το διαγωνισμό του 2019, κατέφυγε σε δανεισμό από την κυβέρνηση της χώρας. Αλλά, είπαμε, είναι τόση και τέτοια η προβολή που κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στο να ανεβάσει τον πήχη λίγο ψηλότερα. Για τη φετινή Eurovision το σουηδικό δίκτυο SVT δεν έχει ακόμα ανακοινώσει επίσημα στοιχεία, ωστόσο είναι γνωστό πως η δημοτική αρχή του Μάλμο συνεισέφερε, ως είθισται, με 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Φασούλι το φασούλι.
Eurovision & Social
Δεν είναι τυχαίο ότι για τρίτη συνεχή χρονιά φέτος το TikTok, δηλαδή το πιο ισχυρό μέσο κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο και εκείνο με τη μεγαλύτερη διείσδυση στο λεγόμενο νεανικό κοινό, είναι ο επίσημος συνεργάτης της Eurovision. Πράγμα απολύτως λογικό αν υπολογίσει κανείς πως μέχρι τις αρχές Απριλίου, σχεδόν ένα μήνα πριν από τους ημιτελικούς και τον τελικό, το #Eurovision είχε ήδη εμφανιστεί σε περισσότερο από μισό εκατομμύριο αναρτήσεις. Υπενθυμίζεται ότι ο περσινός απολογισμός των προβολών γιουροβιζιονικού περιεχομένου στο TikTok είχε ξεπεράσει αριθμητικά τα 8 δισεκατομμύρια.
Τα παραπάνω μεγέθη εξηγούν με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο γιατί η νίκη στον Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Τραγουδιού δε φέρνει μόνο γόητρο αλλά προβολή και κατ’ επέκταση χρήματα -τα 150 χιλιάδες και πλέον άρθρα που δημοσιεύτηκαν πέρσι για το διαγωνισμό προσέλκυσαν διαφήμιση 795 εκατομμυρίων ευρώ. Αλλά και στον αληθινό, απτό κόσμο, το αποτύπωμα είναι εμφανές.
Το Λίβερπουλ που φιλοξένησε πέρσι τη διοργάνωση, λόγω αδυναμίας πραγματοποίησης της στη νικήτρια του 2022 Ουκρανία, υπολογίζει το συνολικό κέρδος του σε περισσότερα από 50 εκατομμύρια ευρώ. Στο δεκαήμερο της Eurovision στην πόλη βρέθηκαν σχεδόν μισό εκατομμύριο επισκέπτες ενώ μόνο ένα από τα εμπορικά κέντρα της πόλης, το Liverpool One κατέγραψε αύξηση των εισπράξεών του κατά 31,5% την περίοδο μεταξύ 7 και 13 Μαΐου 2023 σε σχέση με το ίδιο διάστημα της προηγούμενης χρονιάς. Το συνολικό κέρδος για την πόλη ήταν τελικά διπλάσιο από εκείνο που προέβλεπαν ακόμα και οι πλέον αισιόδοξοι και βέβαια έγινε η καλύτερη απόσβεση για τα 11 εκατομμύρια που δαπάνησε το BBC για τη φιλοξενία του θεσμού.
Όμως τον οβολό τους (εντάξει, και κάτι παραπάνω) στο ταμείο της Eurovision δε βάζουν μόνο οι διοργανωτές αλλά και οι συμμετέχοντες. Σύμφωνα με τον κανονισμό της EBU κάθε χώρα συμβάλλει -αναλόγως του μεγέθους και της οικονομικής δυνατότητάς της- στον ετήσιο προϋπολογισμό. Το ποσό των 6,2 εκατομμυρίων ευρώ καλύπτεται στο μεγαλύτερο ποσοστό του από τις λεγόμενες Big Five, ήτοι τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γαλλία, οι οποίες ως ανταπόδοση δεν περνούν τη βάσανο της ψηφοφορίας των ημιτελικών, ενώ οι υπόλοιπες χώρες -37 συνολικά στο φετινό διαγωνισμό- συνεισφέρουν αναλογικά.
Το τέλος συμμετοχής για την Ελλάδα φέτος έφτασε τα 176.000 ευρώ -σημειώνεται ότι το κόστος για όλους τους συμμετέχοντες χρόνο με το χρόνο αυξάνει. Όσο για τα ποσά που δαπανά κάθε χώρα για τη δική της συμμετοχή και εμφάνιση στη μητέρα των τραγουδιστικών μαχών; Εκεί ο ουρανός είναι το όριο. Ή και αντιστρόφως. Για παράδειγμα η Ρουμανία αποφάσισε να αποσυρθεί φέτος, λόγω ελλιπούς budget, ενώ για τον ίδιο λόγο απείχαν πέρσι η Βόρεια Μακεδονία, η Βουλγαρία και το Μαυροβούνιο.
Την ίδια στιγμή το Λουξεμβούργο που επιστρέφει στο διαγωνισμό έπειτα από 31 χρόνια νηστείας και προσευχής λέγεται πως διέθεσε ένα εκατομμύριο ευρώ για την επιλογή και την προώθηση του τραγουδιού του. Στην Ουκρανία τα 250 χιλιάδες ευρώ που, εν μέσω πολέμου, δόθηκαν για τη φετινή συμμετοχή προκάλεσαν οργισμένες αντιδράσεις ενώ η Κροατία -ένα από τα αδιαφιλονίκητα φαβορί- έφτασε στο Μάλμο με τα ναύλα πληρωμένα από τη δημοτική αρχή της Ούμαγκ, της γενέτειρας πόλης του τραγουδιστή Baby Lasagna. Για την ιστορία η Ελλάδα από την πλευρά της δαπάνησε 160 χιλιάδες ευρώ για τη φετινή αποστολή στο Μάλμο.
