«Το ζητούμενο δεν είναι αν θα έχουμε συνενώσεις τραπεζών για τη δημιουργία μεγαλύτερων ομίλων, αλλά το πότε», σημείωσε μέσα στην εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας αποδίδοντας ξεκάθαρα το νέο τραπεζικό περιβάλλον που τελεί υπό διαμόρφωση, προσθέτοντας ότι «εάν η Ευρώπη θέλει να γίνει πιο ανταγωνιστική, οι συγχωνεύσεις είναι μονόδρομος. Σε αυτό το παιχνίδι η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει εκτός».
Το εγχώριο πιστωτικό σύστημα –παρά τις όποιες προκλήσεις εξακολουθεί να έχει μπροστά του– είναι πλέον γεγονός ότι έχει γυρίσει οριστικά «σελίδα» με την εξυγίανση των ισολογισμών, την επίτευξη ισχυρών οικονομικών αποτελεσμάτων και κεφαλαιακών μαξιλαριών και φυσικά την ανταμοιβή των μετόχων. Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα ψηλά στις στρατηγικές προτεραιότητες και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών βρίσκεται πλέον η ανάκτηση του ισχυρού διεθνούς αποτυπώματος που παραδοσιακά διέθεταν τις προηγούμενες δεκαετίες.
Αρωγός σε αυτή τους την προσπάθεια και η ελληνική κυβέρνηση, με τον ίδιο τον πρωθυπουργό να χαρακτηρίζει σε οικονομικό συνέδριο στις αρχές της εβδομάδας «τραγωδία» το γεγονός της αναγκαστικής αποχώρησής των ελληνικών τραπεζών από τις αγορές του εξωτερικού κατά την περίοδο της κρίσης.
Υπενθυμίζεται ότι προ κρίσης, μνημονίων και ανακεφαλαιοποιήσεων, το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό έφτανε τα 50 δισ. ευρώ. Στο τέλος του 2023, το ενεργητικό των διεθνών δραστηριοτήτων των ελληνικών τραπεζών είχε ανακάμψει από τα χαμηλά του –και κάτω των 30 δισ.– και ανερχόταν σε περίπου 35 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 11% του συνολικού ενεργητικού τους.
Ήδη ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι τα τραπεζικά επιτελεία έχουν ξεκινήσει και καταστρώνουν τα πρώτα σχέδιά τους για την ανάκτηση της διεθνούς τους αίγλης. Η βασική στρατηγική προβλέπει ότι μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων ή στρατηγικών συμμαχιών, οι ελληνικές τράπεζες θα επιχειρήσουν να χτίσουν ξανά ισχυρή εκτός Ελλάδος παρουσία, όχι μόνο επί ευρωπαϊκού εδάφους, αλλά και στη ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων μέχρι την Ινδία.
Το κουβάρι των εξελίξεων αναμένεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να αρχίσει να «ξετυλίγεται» ήδη από τις αρχές του 2025 με τις πρώτες επεκτατικές κινήσεις να περιλαμβάνουν τη νέα δημόσια πρόταση που θα απευθύνει η Eurobank στις αρχές Φεβρουαρίου στους μετόχους της Ελληνικής Τράπεζας για την πλήρη απόκτηση της κυπριακής τράπεζας, το επίσημο λανσάρισμα από την Τράπεζα Πειραιώς στο β’ εξάμηνο της ψηφιακής τράπεζας Snappi, ενώ δεν αποκλείονται περαιτέρω κινήσεις στο πλαίσιο της συμμαχίας Alpha Bank – Unicredit στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και η ανάληψη πρωτοβουλιών επέκτασης και από την Εθνική Τράπεζα.
Τα «όπλα» των τραπεζών
Ισχυρό «όπλο» που έχουν στην κατοχή τους οι τέσσερεις τραπεζίτες είναι η υπερβάλλουσα ρευστότητά που έχουν συσσωρεύσει στα ταμεία τους και η οποία θα είναι υπεραρκετή για να χρηματοδοτήσει τα επεκτατικά σχέδια ακόμη και μετά την διανομή υψηλότερων μερισμάτων αλλά και τις επιπλέον καταβολές που θα απαιτηθούν για την ταχύτερη διαγραφή του αναβαλλόμενου φόρου.
Την ίδια στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας πανευρωπαϊκής προσπάθειας για την επιστροφή των δανειστών σε καθεστώς ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Μέσα σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο του ενός χρόνου, το κράτος αποχώρησε από τρεις από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας και εκχώρησε σε μεγάλο βαθμό τη συμμετοχή του στην τέταρτη, την Εθνική Τράπεζα.
Οι διαθέσεις των placements, οι οποίες απέφεραν 3,5 δισ. ευρώ για την κυβέρνηση, ουσιαστικά οδήγησαν σε ιδιωτικοποίηση έναν ολόκληρο κλάδο.
Οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης των ελληνικών τραπεζών εγκαινίασαν μια νέα εποχή για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς οι κυβερνήσεις από την Ιρλανδία έως την Ιταλία και από το Ηνωμένο Βασίλειο έως τη Γερμανία διαθέτουν τα μερίδιά τους στις τράπεζες που κατείχαν από την εποχή των μαζικών διασώσεων πριν από περίπου μιάμιση δεκαετία.
Η εξέλιξη αυτή καθίσταται εφικτή επειδή οι αποτιμήσεις των τραπεζών εκτινάσσονται, την ώρα που πολλές κυβερνήσεις αναζητούν νέες πηγές εσόδων.
Έμπειρος τραπεζικός αναλυτής ερωτηθείς από την «axianews» επί του θέματος τονίζει ότι «ο τραπεζικός κλάδος αναμένεται να βρεθεί κάποια στιγμή τα επόμενα χρόνια σε έναν ευρύ κύκλο συγκέντρωσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, θέτοντας ξεκάθαρα διλήμματα στις τράπεζες και στους μετόχους των εγχώριων ομίλων».
Κατά τον ίδιο «πριν το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, τα μεγέθη των ευρωπαϊκών και των αμερικανικών τραπεζών ήταν συγκρίσιμα. Σήμερα, μόλις 2 πιστωτικά ιδρύματα στην Ευρώπη μπορούν να συγκριθούν σε επίπεδο μεγέθους με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού».
«Πρόκειται», συνεχίζει, «για κεντρική πλέον στόχευση των εποπτικών Αρχών στη ζώνη του ευρώ και βασικό κεφάλαιο στην έκθεσή του Μάριο Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα της Γηραιάς Ηπείρου, στο σημερινό ευμετάβλητο και γεμάτο αβεβαιότητες παγκόσμιο πολιτικοοικονομικό περιβάλλον. Η συγκεκριμένη προοπτική είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών στην Ευρώπη, η οποία ωστόσο κινείται με αργούς ρυθμούς» καταλήγει η ίδια πηγή.
Φωκίων Καραβίας: Προς αναζήτηση εξαγορών
Μιλώντας σε διεθνές οικονομικό συνέδριο ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank Φ. Καραβίας τόνισε ακόμη ότι «οι τράπεζες στην Ελλάδα έχουν αυτή τη στιγμή πλεονάζοντα κεφάλαια. Θα τα χρησιμοποιήσουν για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη, να αποπληρώσουν κάποιο ποσό στους επενδυτές και να αναζητήσουν εξαγορές στους τομείς των τραπεζών, των ασφαλίσεων και της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που είναι οι πιο ενδιαφέροντες».
Αναλύοντας την στρατηγική μεγέθυνσης της Eurobank το επόμενο διάστημα, ο κ. Καραβίας τόνισε μέσα στην εβδομάδα ότι περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση των θυγατρικών στα Βαλκάνια, την απόκτηση πλειοψηφικού ποσοστού στην Ελληνική Τράπεζα Κύπρου και την αύξηση του ενεργητικού στα επίπεδα των περίπου 100 δισ. ευρώ, εκ του οποίου το 60% βρίσκεται εκτός Ελλάδος.
Αναφορικά με τα σχέδια περαιτέρω επέκτασης στο εξωτερικό, ο κ. Καραβίας υπογράμμισε πως στην περίπτωση των τραπεζών «το μέγεθος μετράει». Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική της τράπεζας είναι να έχει συστημική παρουσία όπου δραστηριοποιείται. Ως εκ τούτου, θα συνεχίσει να στηρίζει τις θυγατρικές της σε Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρο.
Παράλληλα ο Κ. Καραβίας είπε ότι στη Βουλγαρία, που είναι η δεύτερη βασική αγορά της Eurobank, η Τράπεζα ολοκλήρωσε τρεις εξαγορές τα τελευταία χρόνια, ενισχύοντας τη θέση της στην αγορά δανείων. Στην Κύπρο, φέτος η Eurobank ολοκλήρωσε την εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου της Ελληνικής Τράπεζας, μέσω αυτής απέκτησε και μια ασφαλιστική εταιρία, ενώ αναζητεί περαιτέρω ευκαιρίες.
«Είμαστε μια τράπεζα με περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία, εκ των οποίων το 60% προέρχεται από δραστηριότητες εκτός Ελλάδας, το 27% από την Κύπρο και το 11% από τη Βουλγαρία», είπε ο κ. Καραβίας.
Σαφάρι πελατών στα ΗΑΕ
Ήδη την περασμένη εβδομάδα ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank είχε μπαράζ επαφών με τραπεζίτες, funds και μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε Ντουμπάι και Άμπου Ντάμπι προκειμένου να ενισχύσει την παρουσία της ελληνικής τράπεζας στην ευρύτερη περιοχή.
Σκοπός του ταξιδιού ήταν η ενίσχυση της παρουσίας της Eurobank στα δύο Εμιράτα και άνοιγμα γραφείου αντιπροσωπείας. Για την επέκταση αυτή, η Eurobank σχεδιάζει να παίξει δυνατά «το χαρτί» του asset management – άλλωστε πρόκειται για χώρες με άπλετη παρουσία ρευστότητας και πλούτου μεταξύ των κατοίκων τους.
Η διοίκηση της Eurobank από την πλευρά της παρουσίασε τα ισχυρά οικονομικά της αποτελέσματα, και εστίασε στην δυνατότητα της να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες wealthmanagement μέσω της Ελληνικής Τράπεζας Κύπρου.
Συνολικά η ελληνική τράπεζα έχει ήδη κάνει αίτηση στην Ινδία, ώστε να λειτουργήσει Γραφείο Αντιπροσωπείας –χώρα ιθαγένειας του βασικού της μετόχου Prem Watsa– ενώ στο Ισραήλ βρίσκεται σε αναζήτηση προσωπικού, το οποίο θα στελεχώσει ένα αντίστοιχο γραφείο.
Παράλληλα, η τράπεζα «χτίζει» επαφές σε Σαουδική Αραβία, Ντουμπάι και Άμπου Ντάμπι, προκειμένου να διευρύνει περαιτέρω το διεθνές της αποτύπωμα.
Μεγαλύτερες τράπεζες βλέπει ο Χρήστος Μεγάλου
Η χώρα «χρειάζεται ισχυρότερες, μεγαλύτερες τράπεζες καθώς βλέπουμε τι συμβαίνει στην Ευρώπη», δήλωσε από το βήμα του ίδιου συνεδρίου ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου τονίζοντας ότι «όλοι μας εξετάζουμε σχέδια να επενδύσουμε εκτός Ελλάδας» και εμφανίστηκε σίγουρος ότι θα δούμε στρατηγικές κινήσεις για τη δημιουργία ισχυρότερων τραπεζών στο άμεσο μέλλον.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς αναφέρθηκε και στην έκθεση Ντράγκι που μιλά για την ανάγκη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας του κλάδου, μέσω συγχωνεύσεων, παράλληλα με την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και της ένωσης των κεφαλαιαγορών.
«Υπάρχουν πρώιμα σημάδια που δείχνουν τον δρόμο προς αυτήν την κατεύθυνση και αυτό είναι καλό για την Ευρώπη. Αν τελικά ολοκληρωθούν συναλλαγές, η αποτελεσματικότητα του κλάδου θα ενισχυθεί σημαντικά», σημείωσε ο κ. Μεγάλου.
Σε σχέση με τα σχέδια της Τράπεζας Πειραιώς, τόνισε ότι μέσω της υψηλής της κερδοφορίας, είναι σε θέση να ανταμείβει τους μετόχους και ταυτόχρονα να δημιουργεί κεφαλαιακά μαξιλάρια, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αναπτυξιακά projects. Όπως είπε, «αναζητούμε ευκαιρίες εκτός Ελλάδος, στη ζώνη του ευρώ, τις οποίες μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε, με στόχο την ενίσχυση της αξίας για τους μετόχους μας».
Η Τράπεζα Πειραιώς βλέπει την επέκτασή της στο εξωτερικό μέσω εξαγορών/συνεργασιών κυρίως τον τομέα του asset management και βεβαίως, μέσω της ψηφιακής τράπεζας, Snappi.
«Έχουμε ήδη λάβει πλήρη ευρωπαϊκή τραπεζική άδεια. Δεν θα έχει υποκαταστήματα. Θα είναι αμιγώς ψηφιακή και θα απευθύνεται στις ανάγκες της νεότερης γενιάς και όλων όσοι είναι κατά κάποιο τρόπο εξοικειωμένοι με την ψηφιακή τεχνολογία, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται αρκετοί μεγαλύτεροι άντρες και γυναίκες. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι εξετάζουμε το ενδεχόμενο, μόλις αυξηθεί η κρίσιμη μάζα, να βγούμε εκτός Ελλάδας και να επεκταθούμε στην Ευρωζώνη», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μεγάλου.
Βασίλης Ψάλτης: Ευκαιρίες μέσω της Unicredit
Από την πλευρά της η Alpha Bank εμφανίζεται έτοιμη να πραγματοποιήσει επέκταση των εργασιών της στο εξωτερικό μέσω της συμμαχίας που ήδη διαθέτει με τη Unicredit και προφανώς θα αναπτύσσει συνεχώς αλλά και με αμιγώς δικές της κινήσεις στην περίπτωση που διαγνώσει ευκαιρίες.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης σημείωσε από την πλευρά του την αναγκαιότητα δημιουργίας μεγαλύτερων σχημάτων, προσθέτοντας ωστόσο πως αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Πρώτον, μέσω συγχωνεύσεων και δεύτερον μέσω στρατηγικών συνεργασιών.
Όπως είπε, σε αυτή τη λογική στηρίζει η πρόσφατη συμφωνία με τη UniCredit, μέσω της οποίας δημιουργείται η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στη ρουμανική αγορά, διά της συγχώνευσης των δύο τοπικών θυγατρικών. Ταυτόχρονα, όμως υπεγράφησαν και μία σειρά από εμπορικές συμφωνίες, βάση των οποίων θα λειτουργεί ένα ευρύ τραπεζικό δίκτυο εξυπηρέτησης των επιχειρήσεων σε 13 ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
«Οι πελάτες μας μπορούν με εύκολο τρόπο να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους εκτός συνόρων, με σύμμαχο τη UniCredit, ενώ η Alpha Bank μπορεί να αποτελέσει την τράπεζα συνεργασίας ξένων εταιρειών, πελατών του ιταλικού ομίλου από άλλες χώρες, που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα», υποστήριξε ο κ. Ψάλτης.
Μάλιστα επανέλαβε ότι αυτό που κάνει η Alpha Bank με την UniCredit είναι μια διαφορετική προσέγγιση που έχει αποδώσει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι αναμενόταν και δίνει τη δυνατότητα στην Alpha Bank να επεκτείνει τις δραστηριότητές της, προς όφελος των πελατών της, στις 13 αγορές που δραστηριοποιείται η ιταλική τράπεζα.
Παύλος Μυλωνάς: Ψάχνουμε ευκαιρίες
Τέλος, και ο CEO της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, είπε ότι η ΕΤΕ εξετάζει ευκαιρίες επέκτασης εκτός της ελληνικής αγοράς, με πρώτο στόχο την περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Ωστόσο ο κ. Μυλωνάς εμφανίστηκε λιγότερο αισιόδοξος για την επιτάχυνση της διαδικασίας συγκέντρωσης στις τράπεζες και το τραπεζικό σύστημα στην Ευρώπη άμεσα, καθώς όπως είπε «έχουμε πολλές συζητήσεις, αλλά δεν προχωράμε προς αυτήν την κατεύθυνση», τονίζοντας πως «αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην άρνηση των κυβερνήσεων να προχωρήσουν συναλλαγές αυτού του είδους, αλλά και στο υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο».
