Τιμές ενεργειακής κρίσης διαμορφώνονται στις χονδρεμπορικές αγορές της ΝΑ Ευρώπης με οδηγό την αγορά της Ουγγαρίας στο βόρειο άκρο του γεωγραφικού τόξου, όπου η τιμή εκτοξεύτηκε σήμερα στα 263,99 ευρώ/mwh, και την ελληνική αγορά στο νότιο, όπου η τιμή της μεγαβατώρας τις βραδινές ώρες έφτασε να πωλείται έως και τα 500 ευρώ, διαμορφώνοντας μια μέση ημερήσια τιμή στα υψηλά των 184,79 ευρώ.
Η τιμή είναι πάνω από 80 ευρώ υψηλότερη από τις ήδη υψηλές τιμές του Mαΐου και του Ιουνίου (100,21 και 81,421 αντίστοιχα), υπερτριπλάσια από τη χαμηλή τιμή του Απριλίου (58,515 ευρώ) και πολύ κοντά στα επίπεδα των άνω των 200 ευρώ που κινήθηκε την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, με κορύφωση την τιμή των 429,388 ευρώ τον Αύγουστο του 2022.
Η αρνητική αυτή εξέλιξη, η οποία προβλέπεται να επιδεινωθεί έως και τις 22 Ιουλίου, θα έχει άμεση επίπτωση στα κίτρινα τιμολόγια του τρέχοντος μήνα και θα επιβαρύνει με επιπλέον αυξήσεις τα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου.
Είναι, δε, αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων που επηρέασαν τις επιμέρους αγορές, οι οποίες είναι διασυνδεδεμένες και επιλύονται με κοινό αλγόριθμο, μεταφέροντας τις υψηλές τιμές από το ένα ηλεκτρικό σύστημα στο άλλο.
Η αγορά της Ρουμανίας λόγω ελλείμματος και της Ελλάδας λόγω υψηλών προσφορών για τα περίπου 2.000 MW που μπαίνουν στο σύστημα τις βραδινές ώρες, με την έξοδο των φωτοβολταϊκών, φέρονται ως οι βασικοί «ένοχοι» αυτής της εξέλιξης, σύμφωνα με την ανάλυση διεθνούς ενεργειακού report.
Στην περιοχή των Βαλκανίων επικρατεί καύσωνας που έχει ανεβάσει τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια λόγω κλιματιστικών. Οι μέγιστες ανταλλαγές ενέργειας από τη ∆υτική Ευρώπη προς την Ουγγαρία μειώθηκαν κατά 1200-1.300 MW κατά μέσον όρο τις βραδινές ώρες στις 8 Ιουλίου.
Παράλληλα, η δυναμικότητα των διασυνοριακών ροών μεταξύ Βουλγαρίας – Ρουμανίας για τις ίδιες ώρες μειώθηκε από 1.700 MW σε 1.200 MW λόγω συντηρήσεων στο δίκτυο μεταφοράς έως τις 22 Ιουλίου 2024.
Το γεγονός αυτό κατέστησε τη Ρουμανία εξαρτημένη αγορά από τις εισαγωγές στα σύνορα με την Ουγγαρία, καθώς η ζήτηση έχει αυξηθεί σημαντικά λόγω καύσωνα και η παραγωγή αιολικής ενέργειας έχει υποχωρήσει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.
Μειωμένη κατά 400 MW είναι από τις 25 Ιουνίου και η διασυνοριακή δυναμικότητα με τη Σερβία, ενώ η επανένταξη στο βουλγαρικό σύστημα του σταθμού του Κοσλοντούι δεν βελτίωσε την κατάσταση, καθώς τις βραδινές ώρες δεν υπάρχει διαθέσιμη δυναμικότητα στις διασυνδέσεις για τη μεταφορά ενέργειας προς τη Ρουμανία.
Το έλλειμμα ενέργειας στην αγορά της Ρουμανίας που δημιούργησε αυτός ο συνδυασμός παραγόντων είναι η μία αιτία που οδήγησε τις τιμές σε όλη την περιοχή σε πρωτοφανή μετά την ενεργειακή κρίση επίπεδα.
Ο άλλος, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, είναι η αύξηση των τιμών προσφορών πώλησης σε όλες τις αγορές και κυρίως στην ελληνική αγορά, όπου τα τελευταία 2.000 MW τις βραδινές ώρες προσφέρονται πλέον σε πολύ υψηλότερη τιμή από ό,τι την τελευταία εβδομάδα.
Κάθε ημέρα, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, στην ελληνική αγορά προσφέρονται περίπου 2.000 MW σε σταδιακά βήματα. Στις 4 Ιουλίου προσφέρθηκαν στα 190 ευρώ/mwh, στις 8 Ιουλίου στα 300 ευρώ/mwh και στις 10 Ιουλίου στα 530 ευρώ/μwh.
«∆εν υπάρχει έλλειψη ενέργειας στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου, της Σερβίας και της Κροατίας – είναι ακριβώς η περίπτωση που η διαθέσιμη ενέργεια προσφέρεται σε πολύ υψηλότερη τιμή από πέρυσι. Η πραγματική έλλειψη ενέργειας είναι παρούσα μόνο στις αγορές της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας», αναφέρουν οι συντάκτες του report.
O κοινός αλγόριθμος επίλυσης των διασυνδεδεμένων αγορών ωστόσο έχει στείλει στα ύψη τις τιμές σε όλες τις αγορές της περιοχής, ενισχύοντας τον σκεπτικισμό που αναπτύσσεται τελευταία για το target model σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ενα τεχνικό λάθος κατά την επίλυση των διασυνδεδεμένων αγορών της ∆υτικής Ευρώπης στις 24 Ιουνίου εκτόξευσε τις τιμές στην αγορά της Γερμανίας στα 492 ευρώ/mwh και βύθισε τις τιμές στη Γαλλία στα 2,96 ευρώ/mwh.
∆εδομένου ότι η κατάσταση σε σχέση με τη ζήτηση και τη στενότητα δυναμικότητας των διασυνοριακών ροών δεν πρόκειται να βελτιωθεί μέχρι και τις 22 Ιουλίου, η αγορά αναμένει περαιτέρω άνοδο των τιμών από τα υψηλά σήμερα, όπου στη διασυνδεδεμένη αγορά της Βουλγαρίας η τιμή είναι ίδια με αυτήν της Ελλάδα, στην Αλβανία και στο Κόσοβο έφτασε τα 212,11 ευρώ και στη Ρουμανία τα 189,89 ευρώ, ενώ πάνω από τα 140 ευρώ διαμορφώνεται στις υπόλοιπες αγορές της περιοχής.
Στη δυτική πλευρά του ευρωπαϊκού χάρτη οι τιμές κινούνται κάτω από τα 100 ευρώ/mwh. Στη Γερμανία η τιμή της μεγαβατώρας σήμερα είναι στα 91,27 ευρώ, στη Γαλλία στα 78,42 ευρώ, στην Αυστρία στα 71,12 ευρώ και στις χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου στα 85,53 ευρώ. Κάτω από τα 30 ευρώ διαμορφώνεται η τιμή της μεγαβατώρας στη Νορβηγία και τη Σουηδία, ενώ στη Φιλανδία η τιμή είναι αρνητική στα -1,46 ευρώ, που σημαίνει ότι οι παραγωγοί πληρώνουν για να πουλήσουν την ενέργεια που παράγουν.
Αξιοσημείωτη είναι η ημερήσια αύξηση (60%) της τιμής της μεγαβατώρας στην ελληνική αγορά (184,79 ευρώ από 115,55 ευρώ χθες) αλλά και η ημερήσια διακύμανση, καθώς η διαφορά μέγιστης και ελάχιστης τιμής ξεπέρασε τα 400 ευρώ.
