Η τρέχουσα προνοιακή πολιτική διαμορφώνεται μέσα από μια σειρά ασύμμετρων επιδομάτων που, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, δεν “συνομιλούν” μεταξύ τους. Για αυτό το λόγο, δημιουργείται ένα νέο, ολοκληρωμένο σύστημα καταγραφής και διαχείρισης για τα επιδόματα που χορηγούνται από το Δημόσιο, μέσω της δημιουργίας του Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων και Παροχών. Η πλατφόρμα αυτή θα συγκεντρώνει δεδομένα από όλα τα υπουργεία και φορείς, παρέχοντας πλήρη εικόνα για τους δικαιούχους, τα ποσά που λαμβάνονται ανά ΑΦΜ και τα κριτήρια χορήγησης, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της διαφάνειας και της δικαιοσύνης στην κατανομή των κονδυλίων. Παράλληλα, το σύστημα θα συνεργάζεται στενά με τις πλατφόρμες της ΑΑΔΕ για τη διασταύρωση εισοδηματικών και οικογενειακών στοιχείων, διασφαλίζοντας ότι τα επιδόματα κατευθύνονται σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη.
Μία ειδική ομάδα εργασίας υπό την καθοδήγηση της γενικής γραμματέως Δημοσιονομικής Πολιτικής, Παυλίνα Καρασιώτου, έχει οριστεί να ολοκληρώσει το έργο έως το τέλος του 2025, αναλαμβάνοντας δράσεις όπως η χαρτογράφηση όλων των επιδομάτων, η κατάρτιση κανονιστικών διατάξεων, ο συντονισμός της δευτερογενούς νομοθεσίας και η συνεργασία με τα υπουργεία και τους φορείς της κυβέρνησης.
Επιδόματα: Αναπροσαρμογή Κριτηρίων & Επαναδιαμόρφωση Παροχών
Σε συνδυασμό με τα αυστηρότερα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που πρόκειται να θεσπιστούν, ορισμένοι δικαιούχοι θα αποβληθούν από τα επιδόματα λόγω επικαλύψεων ή αυξημένων οικονομικών πόρων. Σήμερα, πολλές οικογένειες λαμβάνουν πολλά επιδόματα – όπως το επίδομα παιδιού, το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα στέγασης, voucher για παιδικούς σταθμούς, επίδομα θέρμανσης και άλλα – χωρίς να υπάρχει μια ομοιόμορφη, ορθολογική κατανομή των πόρων.
Τα νέα κριτήρια θα διαμορφώνονται με στόχο την ισότητα και την δικαιοσύνη. Για παράδειγμα, στα εισοδηματικά κριτήρια του επιδόματος στέγασης δεν θα συμπεριλαμβάνεται το εισόδημα από το επίδομα παιδιού, σε αντίθεση με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, ενώ τα αναπηρικά επιδόματα θα παραμείνουν αναλλοίωτα. Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, τόνισε πως το προφίλ ενός δικαιούχου που διαθέτει πολυτελή σπίτια, ακριβά οχήματα και υψηλές καταθέσεις δεν αντιπροσωπεύει το όραμά μας για στήριξη αυτών που έχουν πραγματική ανάγκη.
Επιπρόσθετα, αναμένεται να εγκριθεί ένα νομοσχέδιο για την αναπροσαρμογή των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, με νέα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα εξαλείψουν περιπτώσεις όπου μόνο 2 στους 10 δικαιούχους επωφελούνται, ενώ για τους υπόλοιπους οκτώ δεν θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό, τα νέα κριτήρια για το επίδομα παιδιού θα καθορίζονται κλιμακωτά ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογένειας, ενώ τα όρια για το τεκμήριο αυτοκινήτου και τις καταθέσεις θα αναπροσαρμοστούν, με παράδειγμα το όριο των 25.000 ευρώ για καταθέσεις.
Ειδικές Παροχές:
■ Επίδομα παιδιού: Διατίθεται σε πάνω από 700.000 οικογένειες, καλύπτοντας πάνω από 1,5 εκατομμύριο παιδιά, με ετήσιες δαπάνες περίπου 1,05 δισ. ευρώ. Με την ενοποίηση της δεύτερης και τρίτης εισοδηματικής κλίμακας, το επίδομα της τρίτης αυξάνεται από 28 ευρώ ανά τέκνο σε 45 και 90 ευρώ για το τρίτο και τα επόμενα παιδιά.
■ Επίδομα στέγασης: Χορηγείται σε περίπου 260.000 νοικοκυριά, αυξάνοντας από 70 σε 125 ή 75 ευρώ, ανάλογα με την εισοδηματική κλίμακα, με στοχευμένα κριτήρια που αφορούν και την περιουσιακή κατάσταση.
■ Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ): Αυξάνεται από 216 σε 250 ευρώ, με την προσαύξηση ανά παιδί να αυξάνεται από 54 σε 75 ευρώ. Επιπλέον, το 30% του μισθωτού εισοδήματος δεν θα συμπεριλαμβάνεται στα εισοδηματικά όρια για να ενθαρρυνθεί η εργασία.
■ Περιουσιακά κριτήρια: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν θα υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, αυξανομένου κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος, μέχρι όριο 180.000 ευρώ, ενώ τα όρια καταθέσεων θα οριστούν στα 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο, με πρόσθετα 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος.
Τέλος, τα υπάρχοντα κριτήρια για το ΕΕΕ θα επεκταθούν και σε άλλα επιδόματα, με στόχο να κατευθυνθούν τα κονδύλια που θα εξοικονομηθούν στους ευάλωτους πολίτες, όπως άτομα με αναπηρία, οικογένειες με παιδιά, φτωχά νοικοκυριά και ανασφάλιστους υπερήλικες.
