Η επιθετική και απρόβλεπτη εμπορική στρατηγική των ΗΠΑ ενδέχεται να έχει μια απρόσμενα θετική συνέπεια: την ταχύτερη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Πριν από τις αιφνιδιαστικές ανακοινώσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις 2 Απριλίου για την επιβολή «ανταποδοτικών» δασμών, η πιθανότητα να προχωρήσει η ΕΚΤ σε νέα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της 17ης Απριλίου φαινόταν αβέβαιη. Πλέον, όμως, η πιθανότητα αυτή κερδίζει έδαφος. Αν τελικά προχωρήσει η απόφαση, θα πρόκειται για την έβδομη μείωση από τον Ιούνιο του 2024, με το επιτόκιο καταθέσεων να διαμορφώνεται στο 2,25%.

Οι επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο και την ανάπτυξη

Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στο διεθνές εμπόριο επηρεάζει άμεσα τις μακροοικονομικές εκτιμήσεις που καθοδηγούν τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής. Ήδη από τον Μάρτιο, η ΕΚΤ ανέμενε μια ασθενική ανάκαμψη της Ευρωζώνης, μόλις στο 0,9%, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ–Κίνας.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά τους δασμούς 20% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, που αν και περιορίστηκαν προσωρινά στο 10% για 90 ημέρες, δεν καθησυχάζουν τις αγορές. Αν και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ βρίσκονται σε εξέλιξη, το αποτέλεσμά τους παραμένει αβέβαιο. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε πως η ΕΕ θα απαντήσει με δικά της μέτρα, αν οι συνομιλίες δεν οδηγήσουν σε ικανοποιητική λύση, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.

Οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έχουν ήδη πληγεί από τους δασμούς, ενώ το νέο πλαίσιο έχει φέρει αναστάτωση σε βασικούς κλάδους, όπως το αλουμίνιο, ο χάλυβας και η αυτοκινητοβιομηχανία. Η αβεβαιότητα που επικρατεί έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση ή αναστολή επενδύσεων από τις επιχειρήσεις που περιμένουν να ξεκαθαρίσει το νέο εμπορικό τοπίο.

Η απειλή επιδείνωσης των ήδη χαμηλών προοπτικών ανάπτυξης στην Ευρώπη είναι πλέον αισθητή. Παρά τις πρωτοβουλίες της Γερμανίας να ενισχύσει τη δημόσια δαπάνη με ένα δεκαετές πρόγραμμα επενδύσεων 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις των δασμών θα υπερβούν τα θετικά αποτελέσματα αυτών των πρωτοβουλιών.

Μείωση πληθωρισμού και νομισματική ευελιξία

Η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μέσο ενίσχυσης της οικονομίας. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε στο 2,2% τον Μάρτιο, πλησιάζοντας τον στόχο του 2%. Σημαντική ήταν και η υποχώρηση των τιμών στις υπηρεσίες.

Η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου, ως αποτέλεσμα της πολιτικής των δασμών από την πλευρά των ΗΠΑ, έχει συμβάλει στη συγκράτηση του πληθωρισμού. Παράλληλα, η σημαντική πτώση των τιμών του πετρελαίου, με το μπρεντ να κυμαίνεται στα 60-65 δολάρια ανά βαρέλι, προσφέρει επιπλέον ανάσχεση στον πληθωρισμό.

Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση απαντήσει με δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρξει προσωρινή άνοδος του πληθωρισμού. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν θεωρείται άμεσο, καθώς αναμένεται η έκβαση των διαπραγματεύσεων. Για την ώρα, η γενική εικόνα δείχνει ότι ο πληθωρισμός δεν πρόκειται να αποκλίνει σημαντικά από τους στόχους.

Διαβάστε ακόμη: