Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται σήμερα να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια, για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από έναν χρόνο διαδοχικών μειώσεων. Η απόφαση αυτή αντανακλά την ανάγκη αναμονής μέχρι να αποσαφηνιστούν οι επιπτώσεις από την απειλή δασμών του Donald Trump στις ευρωπαϊκές εισαγωγές και στον πληθωρισμό της ευρωζώνης.

Σχεδόν όλοι οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προβλέπουν σταθεροποίηση του βασικού επιτοκίου καταθέσεων στο 2%. Οι περισσότερες προβλέψεις συγκλίνουν σε νέα μείωση 25 μονάδων βάσης τον Σεπτέμβριο, όταν θα υπάρχουν και νεότερες οικονομικές προβλέψεις αλλά και, ενδεχομένως, συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ.

Τέλος στο «σερί» μειώσεων – αλλά όχι οριστικό

Εντός της ΕΚΤ υπάρχει συναίνεση για μια προσωρινή παύση στη νομισματική χαλάρωση που ακολουθείται εδώ και ένα χρόνο. Ωστόσο, οι απόψεις για την επόμενη κίνηση διχάζουν το Διοικητικό Συμβούλιο.

Ορισμένοι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι ο πληθωρισμός μπορεί να παγιωθεί κάτω από τον στόχο του 2% και αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο νέας μείωσης. Άλλοι, αντίθετα, προειδοποιούν ότι η άνοδος των δημόσιων δαπανών μπορεί να πυροδοτήσει νέο κύμα πληθωρισμού.

Όπως σχολίασε ο Ruben Segura-Cayuela της Bank of America, «μπορεί να υπάρχουν λόγοι για νέα μείωση ήδη από τον Ιούλιο, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει διάθεση για αναταράξεις αυτή τη στιγμή». Καθοριστικής σημασίας αναμένεται να είναι ο νέος γύρος προβλέψεων του Σεπτεμβρίου.

Η Lagarde κρατά ανοιχτά όλα τα σενάρια

Η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Christine Lagarde, αναμένεται να αφήσει όλα τα ενδεχόμενα στο τραπέζι στη συνέντευξη Τύπου που θα δώσει στις 15:45 ώρα Ελλάδος — μισή ώρα μετά την ανακοίνωση των επιτοκίων.

Από τον Ιούνιο του 2024 έως σήμερα, η ΕΚΤ έχει μειώσει τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης, φτάνοντας σε ουδέτερο επίπεδο, δηλαδή ούτε περιοριστικό ούτε επεκτατικό. Η Lagarde είχε δηλώσει πρόσφατα ότι η ΕΚΤ βρίσκεται «σε καλή θέση» για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις.

Διχογνωμίες στο Διοικητικό Συμβούλιο

Παρά τη συνολική εικόνα σταθεροποίησης, αρκετοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ εκφράζουν διαφορετικές απόψεις:

  • Ο François Villeroy de Galhau (Γαλλία) και ο Fabio Panetta (Ιταλία) θεωρούν πιθανή νέα μείωση.

  • Η Isabel Schnabel από το Εκτελεστικό Συμβούλιο υποστηρίζει ότι ο «πήχης» για περαιτέρω μείωση είναι πολύ υψηλός.

  • Ο Paul Hollingsworth της BNP Paribas εκτιμά ότι εντός της ΕΚΤ έχουν διαμορφωθεί δύο τάσεις: μια πιο επιφυλακτική και μια πιο ευέλικτη.

Απειλή από τους δασμούς Trump – κρίσιμη η έκβαση των διαπραγματεύσεων

Ο κίνδυνος επιβολής δασμών 30% από την κυβέρνηση Trump στις ευρωπαϊκές εισαγωγές από 1η Αυγούστου δημιουργεί έντονη αβεβαιότητα. Αν και οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, η πιθανότητα αρνητικής κατάληξης αυξάνεται. Ακόμα και το απαισιόδοξο σενάριο της ΕΚΤ είχε προβλέψει δασμούς μόλις 20%.

Ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guindos, προειδοποίησε ότι η ανάπτυξη στην ευρωζώνη μπορεί να μηδενιστεί το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, σε περίπτωση εμπορικής σύγκρουσης. Το Bloomberg Economics προβλέπει νέα μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο και ενδεχομένως δεύτερη μείωση τον Δεκέμβριο, στο 1,5%, αν οι δασμοί επεκταθούν σε ευαίσθητους τομείς όπως τα φάρμακα.

Παρά τους κινδύνους, το ισχυρότερο σενάριο για την ΕΚΤ στηρίζεται στην αύξηση των δημοσίων επενδύσεων. Οι στρατιωτικές δαπάνες και τα σχέδια υποδομών έχουν ενισχύσει την απόδοση της ευρωπαϊκής οικονομίας το α’ εξάμηνο του 2025. Πάνω από 60 μεγάλες γερμανικές εταιρείες ανακοίνωσαν νέα επενδυτικά σχέδια άνω των 100 δισ. ευρώ αυτή την εβδομάδα.

Το ευρώ ενισχύεται αλλά προβληματίζει

Η άνοδος του ευρώ κατά 13% έναντι του δολαρίου από την αρχή του 2025 προκαλεί προβληματισμό. Αν και συμβάλλει στη μείωση του κόστους των εισαγωγών, περιορίζει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εξαγωγών.

Ο de Guindos δήλωσε στο Bloomberg TV πως αν η ισοτιμία ξεπεράσει το 1,20, τα πράγματα θα δυσκολέψουν. Ο Martins Kazaks (Λετονία) συμφώνησε ότι μια περαιτέρω ενίσχυση μπορεί να γείρει τη ζυγαριά προς νέα μείωση επιτοκίων. Από την άλλη πλευρά, η Schnabel θεωρεί ότι οι ανησυχίες είναι υπερβολικές και τονίζει πως δεν μπορεί να ζητείται διεθνής ρόλος για το ευρώ και ταυτόχρονα να διαμαρτύρεται κανείς για την ισχύ του.

Όλα τα βλέμματα στην ορολογία της απόφασης

Η διατύπωση της απόφασης θα έχει κρίσιμη σημασία. Η χρήση της λέξης «παύση» θα εκληφθεί ως σήμα ότι ο κύκλος μειώσεων δεν έχει κλείσει.

Σύμφωνα με τον Jens Eisensmith της Morgan Stanley, η στάση της ΕΚΤ απέναντι στους κινδύνους θα είναι το βασικό μήνυμα: αν συνεχίσουν να περιγράφονται ως «καθοδικοί», αυτό θα ενισχύσει τις προσδοκίες για νέα μείωση τον Σεπτέμβριο. Η Schnabel πάντως θεωρεί πως οι κίνδυνοι έχουν πλέον ισορροπήσει.

Διαβάστε ακόμη: