Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

Απολαμβάνω ιδιαίτερα τόσο τα υπέροχα τελάρα, όσο και τη θετική αύρα της καταξιωμένης εικαστικού, Ειρήνης Ηλιοπούλου. Ένας τόσο φωτεινός και αισιόδοξος άνθρωπος, μια ερωτική και γοητευτική γυναίκα, μια ταλαντούχα εικαστικός, που επιμένει σε μια ποιητική μετάπλαση της πραγματικότητας αποδίδοντας τα προσωπικά της χαρακτηριστικά και στη δουλειά της μέσα από μια μεταμοντέρνα προοπτική.

Τα έργα της διακρίνονται άλλοτε για τη λυρική τους διάθεση κι άλλοτε για το υπόκωφο δράμα τους. Τόσο οι αναγνωρίσιμες σχεδιαστικές και χρωματικές τους αξίες, όσο και η άπλετη θεατρικότητα τους προσφέρουν από την πλευρά τους ένα νέο µορφοπλαστικό τόνο στη ζωγραφική της.

Αυτός είναι ο λόγος που δεν τραβούν μόνο την προσοχή και τον θαυμασμό του φιλότεχνου κοινού αλλά το ενδιαφέρον των σημαντικών συλλεκτών.

Ο Γιάννης Ξανθούλης για τα «Ερωτικά», μια σχετικά πρόσφατη ατομική της έκθεσή που συγκίνησε, έγραψε: “Και θυμήθηκα πάλι τους βράχους της που μετεμψυχώθηκαν σε ανθρώπινα κορμιά µε τη λαχτάρα –φως φανάρι– να ξορκίσουν θριαμβευτικά τη μοναξιά τους. Όσο για το πάθος… εύκολα διαπιστώνεται και πιστώνεται στο καλλιτεχνικό ερωτικό στοκ της δημιουργού. Είναι χαρά σε αυτούς τους ανοργασμικούς καιρούς να βλέπουμε έτσι αποτυπωμένη την ερωτική ιερουργία από μια σπουδαία ζωγράφο. Χαρά και για κείνη και για µας και όλους όσους μπορούν να ανακαλούν και να συγκινούνται µε την αναστάσιμη δωρεά του έρωτα.”

Αυτό τον καιρό, η Ηλιοπούλου είναι έτοιμη να μας παρουσιάσει τη νέα της δουλειά – καιρού επιτρέποντος- στη γκαλερί Σκουφά με τίτλο «Τόπος της επιθυμίας».

Η ίδια η ζωγράφος γράφει στο σημείωμά της στον κατάλογο της έκθεσης: «Ο όμορφος τόπος της επιθυμίας μου, είναι τόπος ουτοπικός. Η ουτοπική επιθυμία για γνώση αυτού που δεν είναι ακόμα γνωστό, είναι ο άξονας και ο λόγος που ζωγραφίζω».

-Ειρήνη, η φύση σας εμπνέει και αποτελεί για εσάς «τόπο επιθυμίας»…

-Η φύση είναι παρούσα στην ζωγραφική μου, σχεδόν από την αρχή της ζωγραφικής μου πορείας με εξαίρεση κάποια εσωτερικά θεάτρων και καφενείων, που και εκεί η φύση μπαινοβγαίνει στον εσωτερικό χώρο μπερδεύοντας το “μέσα” με το “έξω”.

Ο «Τόπος της επιθυμίας» είναι ο αχανής τόπος του τελάρου, εκεί που μετουσιώνονται το απτό σε άυλο και η ύλη σε εικαστική γλώσσα, αναγκαία συνθήκη για να εκφραστεί η επιθυμία.

-Στην τελευταία ενότητα που δουλεύετε πάλι καταπιάνεστε με τη φύση. Ποια έργα σας ξεχωρίζετε;

-Τα έργα που θα δείξω το φθινόπωρο είναι δουλειά τριών χρόνων. Με την αναβολή της έκθεσης όμως, από καραντίνα σε καραντίνα προστέθηκαν και καινούργια έργα. Έτσι, αισίως φτάσαμε στα τέσσερα χρόνια. Δεν θα μπορούσα να ξεχωρίσω κάποια ανάμεσα στα έργα μου. Αναμφίβολα αυτά τα οποία έχουν καινούργια στοιχεία, λύσεις, υλικά κλπ έχουν περισσότερο το βλέμμα μου επάνω τους.

-Μιλήστε μας για την ανάγκη του καλλιτέχνη να μεταφέρει στο τελάρο την «επιθυμία»; Ποια συναισθηματική διαδικασία συναισθάνεσθε ότι διανύεται κατά τη διεργασία αυτή;

-Η ανάγκη αυτή είναι ζωτικής σημασίας. Είναι μια επείγουσα ανάγκη να πεις με τον τρόπο σου ό,τι δεν λέγεται με λόγια! Είναι το Α και το Ω της ζωγραφικής διαδικασίας. Αν το έργο δεν διατρέχεται από δυνατή επιθυμία από την αρχή μέχρι το τέλος, το αποτέλεσμα είναι αδιάφορο και δεν εκπέμπει σήματα επικοινωνίας προς τον θεατή.

Η διαδικασία είναι εύθραυστη, απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση και δόσιμο. Και αυτό επειδή οι διεργασίες που γίνονται στο υποσυνείδητο είναι υπόγειες και χρειάζεται να αρθρώσεις μια απολύτως εικαστική γλώσσα για να τις βοηθήσεις να βγούνε στην επιφάνεια. Η διαδικασία επίσης είναι μια διαρκής πάλη μεταξύ συναισθήματος και λογικής, δηλαδή της λογικής των νόμων του τελάρου.

-Τι σημαίνει για σας ουτοπία και τι πραγματικότητα; Πώς εκφράζετε τις έννοιες αυτές στη δουλειά σας;

-Ουτοπία είναι η παράλληλη ζωή του καλλιτέχνη με το τελάρο, όπου υφαίνονται νήματα και από τις δύο πλευρές, ώστε να λειτουργήσει η μεταξύ τους σχέση που θα τους επιτρέψει την συμβίωση.

Η ουτοπία έχει τις ρίζες της στο τελάρο, σε μαθαίνει να το υπακούς και να το αφουγκράζεσαι και να σέβεσαι αυτά που σου υπαγορεύει. Η ουτοπία εμπεριέχει την επιθυμία για έναν τόπο ιδεατό. Η πραγματικότητα σε τροφοδοτεί με κάθε είδους ερεθίσματα και βοηθάει να πατάει το ένα πόδι στη Γη.

ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ ΕΓΩ ΑΝΤΛΩ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑ ΜΟΥ Ή ΕΚΕΙΝΑ ΑΠΟ ΕΜΕΝΑ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙ

-Πόσο σημαντικό είναι το χρώμα στα έργα σας;

-Σκέφτομαι με το χρώμα. Σχεδιάζω με το χρώμα. Το αντίθετο μου φαίνεται παράξενο και ταυτόχρονα προκλητικό. Το σχέδιο χωρίς χρώμα παραμένει πεδίο προς εξερεύνηση! Όταν το συνδυάζω με άλλα υλικά, παστέλ ξηρό και ακουαρέλες, μου φαίνεται πολύ πιο ενδιαφέρον. Σχεδιάζω στα γρήγορα, μικρά σκίτσα, για να στήσω στο μυαλό μου ένα θέμα, αλλά κυρίως στα μπλοκάκια μου στην εξοχή για σημειώσεις τοπίων, ανθρώπων, ζώων, χρωμάτων κλπ.

-Παρά τις καταστάσεις που ζούμε αυτή τη χρονιά, τα έργα αυτά είναι πολύ αισιόδοξα. Είστε αισιόδοξος άνθρωπος;

-Φαίνεται πως είμαι βαθιά αισιόδοξη, αν και δεν μου φαίνεται, τελικά είμαι χωρίς να το συνειδητοποιώ. Το γεγονός ότι τα πάθος μου για τη ζωγραφική παραμένει αμείωτο, σίγουρα δηλώνει αισιόδοξο άτομο. Δεν ξέρω αν εγώ αντλώ από τα έργα μου ή εκείνα από εμένα, αλλά δεν έχει σημασία.

-Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η αγορά της τέχνης στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι μετά το πέρας της πανδημίας, οι συλλέκτες και το φιλότεχνο κοινό θα στηρίξει την αγορά;

-Η πανδημία δεν έχει τελειώσει ακόμα και τα δείγματα είναι πολύ καλά. Οι συλλέκτες αγαπάνε την τέχνη, όσο και οι καλλιτέχνες και ο κόσμος έχει ανάγκη να επικοινωνήσει μέσα από την τέχνη. Είτε η στήριξη είναι συνειδητή προς τους καλλιτέχνες, είτε εσωτερική ανάγκη, η αγορά της τέχνης θα ωφεληθεί.

Ελπίζω πως σύντομα τα μουσεία και οι χώροι Τέχνης θα γεμίσουν με κόσμο και τα έργα θα έχουν απέναντί τους ένα λαίμαργο βλέμμα για τέχνη, που δεν θα εξαντλείται στο διαδίκτυο όπως τώρα, για να μπορέσουν να επικοινωνήσουν πληρέστερα.

-Greek Sale November2020 – Bonhams Lot 32. Υπέροχο έργο. Μίλησέ μας για αυτό.

-Το έργο «άνδρας κάτω από τις ντοματιές» το έκανα το 2009 και το εξέθεσα στην αίθουσα τέχνης Αθηνών της Μαριλένας Λιακοπούλου.

Ήταν η εποχή που έβαζα για πρώτη φορά ανθρώπινη φιγούρα στα έργα μου και ο απρόβλεπτος και ανορθόδοξος τρόπος που τοποθετήθηκε με οδήγησε σε καινούργιες ζωγραφικές διαδρομές. Είναι ένα από τα πολύ αγαπημένα μου έργα και χάρηκα που πήγε καλά στην δημοπρασία.

-Υπάρχει στη ζωή σας και η ζωγραφική της καθημερινής απόλαυσης σε χρηστικά κεραμικά. Αυτή, ποια θέση έχει στην τέχνη σας;

-Τις κεραμικές γαβάθες και τα πιάτα τα ζωγραφισμένα, τα έπιασα πάλι στις αρχές του τρίτου εγκλεισμού και ομολογώ ότι ήταν ένα πολύ ευχάριστο διάλειμμα. Το να ζωγραφίζεις πάνω σε κεραμικές επιφάνειες είναι απόλυτα χαλαρωτικό, καθώς δεν υπάρχει προβληματισμός, είναι απλή διακόσμηση.

Αυτό το διάλειμμα το κάνω μια φορά το χρόνο ή τα δύο χρόνια, όταν σκαλώνω στην ζωγραφική και χρειάζομαι ένα κενό ανεμελιάς για να ξαναπάρω μπρος. Αυτή η περίπτωση είναι η λιγότερο συχνή. Το πιο σύνηθες είναι να αλλάζω υλικό όταν πιέζομαι για κάποιο έργο και επιφάνεια ζωγραφική πχ χαρτιά, ακουαρέλες, παστέλ, μολύβια, κλπ.

-Τα έργα σας έχουν αναμφισβήτητα πια και επενδυτικό χαρακτήρα. Πώς βιώνετε την εξέλιξη στη δουλειά σας και τι σχόλια λαμβάνετε από φίλους και συλλέκτες σας;

-Πιστεύω πως μετά από καιρό, κατάκτησα μια δική μου εικαστική γλώσσα και ελπίζω πως με τα χρόνια την εμπλουτίζω λέξη-λέξη. Και βέβαια χαίρομαι που οι φίλοι μου και οι φίλοι της Τέχνης την πιστεύουν, την απολαμβάνουν και επικοινωνούν μαζί της.

-Έχετε προγραμματίσει επόμενα βήματα Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος;

-Το φθινόπωρο που μας έρχεται, εκτός απροόπτου πάλι, είναι η ατομική μου στην γκαλερί Σκουφά. Υπάρχουν και άλλα σχέδια που περιμένουν ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο. Ελπίζω στο καλύτερο.

Who is who

Η Ειρήνη Ηλιοπούλου σπούδασε στην Ανώτατη σχολή Καλών τεχνών της Αθήνας από το 1977 μέχρι το 1981. Συνέχισε στην Ανώτατη σχολή Καλών τεχνών στο Παρίσι, με δάσκαλο τον Leonardo Cremonini.

Έχει κάνει 20 Ατομικές εκθέσεις και πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Έργα της βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στο Μέγαρο Μαξίμου, στην Πινακοθήκη Κουβουτσάκη , στην Πινακοθήκη Αγρινίου, στην Τράπεζα της Ελλάδος, στην Εθνική Τράπεζα, στην συλλογή της Alpha bank, στην Γενική Τράπεζα, στo μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Φλώρινας ,στην Βουλή των Ελλήνων στον Ίδρυμα Colas στο Παρίσι, καθώς και σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τον Καναδά και την Αυστραλία. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.