Η εν γένει πορεία της οικονομίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επίδοση του τουρισμού και την ανάκαμψη της κατανάλωσης κατά τη διάρκεια του φετινού Αυγούστου. Η οικονομική ανάκαμψη που αναμένεται φέτος τελεί υπό τέσσερεις βασικές προϋποθέσεις εντός Αυγούστου, όπως την πορεία του τουρισμού, την εμπορική κατανάλωση, τη συνέχιση των δρομολογημένων επενδύσεων και κυρίως την πορεία του εμβολιασμού.
Ας μην μας διαφεύγει το γεγονός πως η πανδημία εξακολουθεί να παραμένει η μεγαλύτερη απειλή αποκλίσεων στις θετικές προβλέψεις της οικονομικής ανάκαμψης, που όμως παρά τους κινδύνους που εντοπίζονται, το εύρος των αξιολογήσεων βλέπει την ελληνική οικονομία να αυξάνεται κατά 3,6% το 2021.
Είναι αισιόδοξο πως οι οργανισμοί αξιολόγησης εξακολουθούν να βλέπουν ισχυρή δυναμική ανάπτυξης στην Ελλάδα, παρά την απειλή που θέτει η μετάλλαξη «Δέλτα», καθώς η ανεργία παραμένει υπό έλεγχο, ενώ το εμπόριο και η βιομηχανία δείχνουν περαιτέρω σημάδια ανάκαμψης. Οι πρόδρομοι δείκτες οικονομικού κλίματος και προμηθειών, φανερώνουν πως το 2021 το ΑΕΠ αναμένεται να καταγράψει θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης, ιδιαίτερα κατά το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Ωστόσο, η αβεβαιότητα για την πορεία της πανδημίας κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες που σχετίζεται με την επικράτηση της απειλητικής μεταδοτικής μετάλλαξης και τις τάσεις επιβράδυνσης των προγραμμάτων εμβολιασμού, ενδέχεται να επηρεάσει την οικονομική δραστηριότητα, ειδικά σε περίπτωση που στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, απαιτηθεί έστω μια μερική επαναφορά μέτρων.
Οι τέσσερεις παράγοντες
Οι τέσσερεις παράγοντες που θα επηρεάσουν την οικονομική δραστηριότητα το τρέχον και ιδιαίτερα το τέταρτο τρίμηνο, αφορούν στο μεγάλο στοίχημα της κούρσας του Αυγούστου. Πρώτον, πολλά εξαρτώνται από την ικανοποιητική πορεία του τουρισμού και την ενδεχόμενη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου μέχρι και τον Οκτώβριο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες προέλευσης των τουριστών.
Δεύτερον, απαιτείται σταδιακή αύξηση της δαπάνης των νοικοκυριών μετά και τη συσσώρευση των αποταμιεύσεων, αλλά και αύξηση της «εισαγόμενης» κατανάλωσης το τρίτο τρίμηνο του έτους. Τρίτον, χρειάζεται επιτάχυνση των υφιστάμενων επενδύσεων και αύξηση τους, μέσω της χρηματοδότησης από τα πρώτα 4 δισ. ευρώ του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τέταρτο, αλλά σπουδαιότερο όλων, είναι να ανεβάσει ταχύτητα η συνέχιση του εμβολιαστικού προγράμματος, ώστε να επιτευχθεί ένα υψηλό ποσοστό ανοσίας του πληθυσμού.
Το στοίχημα του Αυγούστου είναι μεγάλο γιατί από τα έσοδα του τουρισμού και της κατανάλωσης θα δημιουργηθεί ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος 1 δισ. ευρώ για περαιτέρω φοροελαφρύνσεις 1,6 δισ. ευρώ. Επίσης θα καθορίσει το προσχέδιο του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς και αντίστοιχα τις εξαγγελίες στη ΔΕΘ για το νέο φορολογικό πακέτο μείωσης εισφορών, συντελεστών, ΕΝΦΙΑ και προκαταβολών.
Από το στοίχημα του Αυγούστου θα εξαρτηθεί και η φετινή πορεία των φοροεσόδων ύψους 22 δισ. ευρώ από τώρα μέχρι τον Δεκέμβριο, καθώς και η εισπραξιμότητα των δόσεων από παλιές και τη νέες ρυθμίσεις. Στα σημαντικά του Αυγούστου είναι η ένταξη των 823.000 οφειλετών στη ρύθμιση «κορωνοχρεών» 2,3 δισ. ευρώ από τον Μάρτιο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2021 για αποπληρωμή σε 36 άτοκες ή 72 έντοκες δόσεις. Ανάλογα με τα έσοδα από τον τζίρο του Αυγούστου πολλές εποχικές επιχειρήσεις θα ξεκινήσουν να πληρώνουν τις δόσεις των επτά Επιστρεπτέων Προκαταβολών και θα δώσουν αύξηση στο προσωπικό τους από 1/1/2022.
Η περιρρέουσα αισιοδοξία υψηλής ανάκαμψης, συνολικά για το 2021, δεν είναι έωλη, αφού πηγάζει από το γεγονός ότι από την αρχή του γ’ τριμήνου έχουν αμβλυνθεί ικανοποιητικά οι επιπτώσεις των τελευταίων περιοριστικών μέτρων στις περισσότερες οικονομικές δραστηριότητες, ενώ γρήγορη προσαρμογή παρατηρήθηκε σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού.
Καλές επιδόσεις
Η ενθαρρυντική εξέλιξη του β’ εξαμήνου επιβεβαιώνεται από τη περιορισμένη απώλεια στο ΑΕΠ τους τελευταίους μήνες, που κατέγραψε ήπια υποχώρηση κατά 2,3% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης πέρυσι κατά 6,9%. Επιπλέον, οι καλές επιδόσεις των δύο προηγούμενων τριμήνων αναμένεται να λειτουργήσουν αντισταθμιστικά σε ενδεχόμενη επιβράδυνση του τέταρτου τριμήνου εξαιτίας της πανδημίας και να συμβάλουν σε ένα ανοδικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης. Κανείς βεβαίως δεν επικαλείται ότι όλα είναι καλά, ενώ οι άνθρωποι της αγοράς αντιλαμβανόμενοι τις δυσκολίες του φθινοπώρου και του χειμώνα, έχουμε πάντα στο μυαλό μας τον μύθο του Αισώπου «ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας».
Βασίλης Κορκίδης
