Πέρυσι ο Economist συνέταξε το μέτρο του «επίμονου πληθωρισμού», το οποίο κατέδειξε ότι η «ασθένεια», τα συμπτώματα της οποίας εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στις ΗΠΑ, είχε αρχίσει να «μολύνει» όλες τις ανεπτυγμένες χώρες.
Η ανάλυση επαναλήφθηκε, εστιάζοντας σε πέντε παραμέτρους: βασικός πληθωρισμός, κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, «διασπορά του πληθωρισμού», προσδοκίες για τον πληθωρισμό και συμπεριφορά αναζήτησης Google.
Σε κάθε παράμετρο – δείκτη οι αναλυτές κατατάσσουν δέκα χώρες και, στη συνέχεια, συνδυάζουν τις ταξινομήσεις για να σχηματίσουμε μια βαθμολογία «επίμονου πληθωρισμού».
Συνολικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός παραμένει επίμονος, ίσως, μάλιστα, περισσότερο από ό,τι το 2022.
Η χώρα με τη χειρότερη βαθμολογία τον περασμένο Μάιο, ο Καναδάς, είναι μόνο η τρίτη χειρότερη αυτήν τη φορά.
Τα πράγματα είναι τραγικά στις αγγλόφωνες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Βρετανίας.
Ωστόσο, υπάρχουν φωτεινά σημεία. Η Ιταλία και η Ισπανία τα πάνε καλά.
Στην Ιαπωνία και στη Νότια Κορέα η μάχη θα μπορούσε σχεδόν να τελειώσει.
Μαθήματα
Τι μπορούν να μάθουν οι χώρες που δίνουν τη μάχη της μείωσης του πληθωρισμού από εκείνες που κατάφεραν να τον «εξοντώσουν»;
Ξεκινώντας από τις προβληματικές χώρες, στην Αυστραλία, που εμφανίζει τη χειρότερη επίδοση στην αξιολόγηση, η αγορά εργασίας φλέγεται. Κατά τη διάρκεια του 2022, το κόστος εργασίας, υπολογιζόμενο με το πόσο πληρώνουν οι εργοδότες τους εργαζόμενους ανά μονάδα παραγωγής, αυξήθηκε κατά 7,1% – ταχύτερα από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του δείγματος.
Επίσης, πουθενά αλλού δεν υπάρχει μεγαλύτερη «διασπορά του πληθωρισμού», την οποία οι οικονομολόγοι ορίζουν ως το ποσοστό των τιμών καταναλωτή σε ολόκληρη την οικονομία που αυξάνονται περισσότερο από 2% σε ετήσια βάση.
Άλλες αγγλόφωνες χώρες έχουν διαφορετικά προβλήματα. Ένα σύνολο δεδομένων από ερευνητές της Federal Reserve Bank of Cleveland, Morning Consult, εταιρεία δεδομένων, και ο Raphael Schoenle του πανεπιστημίου Brandeis παρέχει μια μέτρηση μεταξύ των χωρών για το τι αναμένουν οι καταναλωτές να συμβεί στις τιμές.
Οι Καναδοί πιστεύουν ότι οι τιμές καταναλωτή θα αυξηθούν κατά 5,7% το επόμενο έτος, το υψηλότερο από οποιαδήποτε χώρα στο δείγμα.
Οι Καναδοί αναζητούν επίσης πιο συχνά στο Google όρους που σχετίζονται με τον πληθωρισμό.
Οι Βρετανοί, από την πλευρά τους, υποφέρουν από τον δομικό πληθωρισμό (δηλαδή, εξαιρουμένων των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας) 6,1%, από έτος σε έτος, ο υψηλότερος από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Η Αμερική δεν τα πάει πολύ άσχημα σε καμία παράμετρο, ούτε όμως έχει και πολύ καλές επιδόσεις αντίστοιχα.
Η «γενναιοδωρία» της πανδημίας
Σύμφωνα με τον Economist, αυτή η τάση εδραίωσης του πληθωρισμού μπορεί να αντανακλά το γεγονός ότι τα δημοσιονομικά κίνητρα στις αγγλόφωνες χώρες το 2020-2021, δηλαδή την περίοδο της πανδημίας, ήταν περίπου 40% πιο γενναιόδωρα από ό,τι σε άλλα πλούσια μέρη.
Τα μέτρα στήριξης της περιόδου επικεντρώθηκαν περισσότερο σε παροχές προς τα νοικοκυριά, όπως επιταγές τόνωσης, παρά σε μέτρα για να κρατήσουν τις επιχειρήσεις ζωντανές, κάτι που μπορεί να τροφοδότησε περαιτέρω τη ζήτηση.
Η νομισματική πολιτική είναι ένας άλλος παράγοντας που επιδρά. Όταν ξέσπασε ο κορωνοϊός, οι κεντρικές τράπεζες στην Αμερική, στην Αυστραλία, στη Βρετανία και στον Καναδά μείωσαν τα επιτόκια κατά μία ποσοστιαία μονάδα κατά μέσο όρο, δύο φορές περισσότερο από ό,τι σε άλλες χώρες του πλούσιου κόσμου. Αυτό το επιπλέον κίνητρο μπορεί να πυροδότησε περαιτέρω τον πληθωρισμό.
Το 2022 οι αγγλόφωνες χώρες δέχτηκαν επίσης πολλούς μετανάστες, οι οποίοι βραχυπρόθεσμα μπορεί να ασκήσουν πληθωριστικές πιέσεις, καθώς οι νεοαφιχθέντες ανταγωνίζονται για τη στέγαση και αυξάνουν τα ενοίκια.
Γιατί κάποιοι τα πήγαν καλύτερα
Τελικά, γιατί κάποιες χώρες τα πάνε καλύτερα στη μάχη με τον πληθωρισμό;
Η πρόσφατη εμπειρία της Ασίας με τον υψηλό πληθωρισμό έχει τη δυνατότητα να τελειώσει σύντομα.
Οι Ιάπωνες αναμένουν ότι οι τιμές θα αυξηθούν μόλις κατά 1,5% το επόμενο έτος.
Οι Νοτιοκορεάτες έχουν καλύτερα πράγματα να κάνουν στο διαδίκτυο από το να αναζητούν πληροφορίες σχετικά με τον πληθωρισμό.
Η πρόσφατη ιστορία μπορεί να δώσει μια ενδιαφέρουσα εξήγηση: Πριν από τον κορωνοϊό, οι πλούσιες ασιατικές χώρες ζούσαν με χαμηλό πληθωρισμό για τόσο καιρό που μπορεί να φαινόταν σαν η φυσική κατάσταση των πραγμάτων.
Μετά την άνοδο του πληθωρισμού το 2021-2022, η συμπεριφορά των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών ενδέχεται να μετατοπίστηκε σε αντιπληθωριστική κατεύθυνση πιο γρήγορα.
Η «ανοχή» των Ευρωπαίων
Αντίθετα, σε χώρες όπως η Βρετανία, η οποία είχε βιώσει αυξήσεις του πληθωρισμού το 2008, το 2011 και το 2017, οι άνθρωποι μπορεί να έχουν αναπτύξει μεγαλύτερη ανοχή στον πληθωρισμό, εξηγούν οι οικονομολόγοι.
Στην Ευρώπη οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν υποχωρήσει πολύ από τα «κόκκινα». Σε πολλές χώρες τα πράγματα εξελίσσονται πολύ καλά . Λόγω ενός συνδυασμού πολιτικής και τύχης, οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας δεν ήταν τόσο μεγάλες πέρυσι στην Ιταλία και στην Ισπανία όσο σε άλλες χώρες, γεγονός που κάνει πιο αισιόδοξους τους καταναλωτές για την εξέλιξη του πληθωρισμού.
Η Γαλλία, με μια πιο έντονη οικονομία, βρίσκεται κάπου μεταξύ των αγγλόφωνων χωρών και της Ασίας.
Η Γερμανία είναι μια διαφορετική ιστορία. Μια φορά κι έναν καιρό, οι εργαζόμενοι εκεί ήταν γνωστοί για τους περιορισμούς στους μισθούς τους. Τώρα, με μια υπερβολικά στενή αγορά εργασίας, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος αυξάνεται κατά περισσότερο από 7% ετησίως.
