Την οργή του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου προκάλεσε η είδηση ότι ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με ένταλμα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Πρόκειται για “ηθική προσβολή ιστορικών διαστάσεων”, είπε, σύμφωνα με το BBC. Το Ισραήλ “διεξάγει έναν δίκαιο πόλεμο εναντίον της Χαμάς, μιας γενοκτονικής τρομοκρατικής οργάνωσης που διέπραξε τη χειρότερη επίθεση εναντίον του εβραϊκού λαού μετά το Ολοκαύτωμα”.
Σε μια προσωπική επίθεση, όπως σημειώνει το BBC σε ανάλυσή του, ο Νετανιάχου είπε ότι ο Καρίμ Χαν, ο επικεφαλής εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) είναι ένας από τους “μεγάλους αντισημίτες της σύγχρονης εποχής”.
Ο κ. Χαν, είπε, ήταν σαν τους δικαστές στη ναζιστική Γερμανία που αρνήθηκαν στους Εβραίους βασικά δικαιώματα και επέτρεψαν το Ολοκαύτωμα. Η απόφασή του να ζητήσει εντάλματα σύλληψης κατά του πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ “ρίχνει βενζίνη στις φωτιές του αντισημιτισμού που μαίνονται σε όλο τον κόσμο”.
Ο Νετανιάχου μιλούσε αγγλικά στο βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το γραφείο του. Το κάνει αυτό όταν θέλει το μήνυμά του να φτάσει στο ξένο ακροατήριο που τον ενδιαφέρει περισσότερο, δηλαδή στις ΗΠΑ.
Η οργή που εξέφρασε ο Νετανιάχου, προήλθε από σελίδες με προσεκτική νομική γλώσσα που ετοίμασε ο Χαν, ο επικεφαλής εισαγγελέας του ΔΠΔ. Λέξη προς λέξη, γραμμή προς γραμμή, συνθέτουν μια καταστροφική σειρά ισχυρισμών εναντίον των τριών πιο επιφανών ηγετών της Χαμάς, καθώς και του πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ.
Η αποφασιστικότητα να εφαρμοστεί το διεθνές δίκαιο και οι νόμοι της ένοπλης σύγκρουσης σε όλα τα μέρη, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι, βρίσκεται στο επίκεντρο της δήλωσης του Χαν, στην οποία εκθέτει την αιτιολόγησή του για την αίτηση ενταλμάτων σύλληψης.
“Κανένας στρατιώτης, κανένας διοικητής, κανένας πολιτικός ηγέτης – κανένας – δεν μπορεί να ενεργεί ατιμώρητα”. Ο νόμος, λέει, δεν μπορεί να εφαρμόζεται επιλεκτικά. Αν συμβεί αυτό, “θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την κατάρρευσή του”.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι είναι “εξωφρενικό” να ζητούνται εντάλματα σύλληψης εις βάρος των Ισραηλινών ηγετών. Δεν υπάρχει “καμία ισοδυναμία – καμία – μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς“.
Η Χαμάς από τη μεριά της απαίτησε την απόσυρση των κατηγοριών κατά των ηγετών της, υποστηρίζοντας ότι ο εισαγγελέας του ΔΠΔ “εξισώνει το θύμα με τον εκτελεστή”. Ανέφερε ακόμη ότι το αίτημα για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για την ισραηλινή ηγεσία ήρθε επτά μήνες αργότερα, αφού “η ισραηλινή κατοχή διέπραξε χιλιάδες εγκλήματα”.
Ο Χαν δεν κάνει άμεσες συγκρίσεις μεταξύ των δύο πλευρών, παρά μόνο εκθέτει τον ισχυρισμό του ότι και οι δύο έχουν διαπράξει μια σειρά από εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ο ίδιος τόνισε επίσης ότι αυτός ο τελευταίος πόλεμος εντάσσεται στο πλαίσιο “μιας διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης και μιας μη διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς”.
Το δικαστήριο αντιμετωπίζει την Παλαιστίνη ως κράτος, καθώς έχει καθεστώς παρατηρητή στα Ηνωμένα Έθνη, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν σε θέση να υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης με το οποίο δημιουργήθηκε το ΔΠΔ.
Ο Νετανιάχου έχει δηλώσει ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα αποκτήσουν ποτέ ανεξαρτησία επί των ημερών του.
Αντί να βλέπουν επαίσχυντους και ψευδείς παραλληλισμούς, όπως το έθεσε ο πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζογκ, “αυτών των φρικτών τρομοκρατών και μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του Ισραήλ”, οι ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων χαιρέτισαν τον τρόπο με τον οποίο ο εισαγγελέας του ΔΠΔ προσπαθεί να εφαρμόσει το νόμο και στις δύο πλευρές.
Η Btselm, μια κορυφαία ισραηλινή οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ανέφερε ότι τα εντάλματα σηματοδοτούν “την ταχεία πτώση του Ισραήλ σε μια ηθική άβυσσο”. “Η διεθνής κοινότητα δείχνει στο Ισραήλ ότι δεν μπορεί πλέον να διατηρεί την πολιτική της βίας, των δολοφονιών και της καταστροφής χωρίς να λογοδοτεί”, πρόσθεσε.
Οι ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα διαμαρτύρονται εδώ και πολλά χρόνια ότι οι ισχυρές δυτικές χώρες, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, κλείνουν τα μάτια στις ισραηλινές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, ακόμη και όταν καταδικάζουν και επιβάλλουν κυρώσεις σε άλλα κράτη που δεν είναι στο στρατόπεδό τους.
Ο Χαν λέει ότι οι τρεις κύριοι ηγέτες της Χαμάς διέπραξαν εγκλήματα πολέμου που περιλαμβάνουν εξόντωση, δολοφονίες, ομηρία, βιασμούς και βασανιστήρια.
Οι άνδρες που κατονομάζονται είναι ο Γιαχία Σινουάρ, ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, ο Μοχάμεντ Ντέιφ, ο διοικητής των Ταξιαρχιών Qassam, της στρατιωτικής της πτέρυγας, και ο Ισμαήλ Χανίγιε, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.
Στο πλαίσιο της έρευνάς τους, ο Χαν και η ομάδα του πήραν συνεντεύξεις από θύματα και επιζώντες των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου. Ο ίδιος είπε ότι η Χαμάς είχε προσβάλει θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες: “η αγάπη μέσα στην οικογένεια, οι βαθύτεροι δεσμοί μεταξύ γονέα και παιδιού διαστρεβλώθηκαν για να προκαλέσουν απύθμενο πόνο μέσω υπολογισμένης σκληρότητας και ακραίας σκληρότητας”.
Το Ισραήλ, είπε ο Χαν, έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αλλά τα “ασυνείδητα εγκλήματα” δεν “απαλλάσσουν το Ισραήλ από την υποχρέωσή του να συμμορφώνεται με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο”.
Η αποτυχία να το πράξει αυτό, είπε, δικαιολογεί την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης του κ. Νετανιάχου και του υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ για εγκλήματα που περιλαμβάνουν την πείνα αμάχων ως όπλο πολέμου, τη δολοφονία, την εξόντωση και τις σκόπιμες επιθέσεις κατά αμάχων.
Από την αρχή της απάντησης του Ισραήλ στις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν απηύθυνε μια σειρά από επιπλήξεις στο Ισραήλ, εκφράζοντας την ανησυχία του ότι σκοτώνει πάρα πολλούς Παλαιστίνιους πολίτες και καταστρέφει πάρα πολλές μη στρατιωτικές υποδομές στη Γάζα.
Αλλά σε μια προσεκτική πράξη εξισορρόπησης με έναν στενό σύμμαχο τον οποίο πάντα υποστήριζε, ο Μπάιντεν και η κυβέρνησή του δεν έχουν διευκρινίσει δημοσίως τι εννοούν.
Ο Χαν κάνει την ερμηνεία του ξεκάθαρη. Το Ισραήλ, λέει, έχει επιλέξει εγκληματικά μέσα για να επιτύχει τους πολεμικούς του στόχους στη Γάζα – “δηλαδή, προκαλώντας σκόπιμα θάνατο, πείνα, μεγάλη δυστυχία και σοβαρούς τραυματισμούς” σε αμάχους.
Μια ομάδα δικαστών στο ΔΠΔ θα εξετάσει τώρα αν θα εκδώσει τα εντάλματα σύλληψης. Τα κράτη που έχουν υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ θα είναι στη συνέχεια υποχρεωμένα να συλλάβουν τους άνδρες αν έχουν την ευκαιρία.
Στους 124 υπογράφοντες δεν περιλαμβάνονται η Ρωσία, η Κίνα και οι ΗΠΑ. Ούτε το Ισραήλ έχει υπογράψει το καταστατικό.
Ωστόσο, το ΔΠΔ έχει αποφανθεί ότι έχει νομική εξουσία να ασκήσει δίωξη για εγκληματικές πράξεις στον πόλεμο, επειδή οι Παλαιστίνιοι έχουν υπογράψει.
Εάν εκδοθούν τα εντάλματα σύλληψης, αυτό θα σήμαινε ότι ο Νετανιάχου, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, δεν θα μπορούσε να επισκεφθεί στενούς δυτικούς συμμάχους χωρίς να έχει τον κίνδυνο σύλληψης.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σούνακ δήλωσε ότι οι ενέργειες του ΔΠΔ “δεν βοηθούν στην επίτευξη παύσης των μαχών, στην απελευθέρωση των ομήρων ή στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας”. Αλλά αν εκδοθούν τα εντάλματα, η Βρετανία θα πρέπει να προβεί στις συλλήψεις, εκτός αν μπορέσει να υποστηρίξει με επιτυχία ότι ο Νετανιάχου έχει διπλωματική ασυλία.
Μια πολύ σημαντική εξαίρεση για τον Νετανιάχου και τον Γκαλάντ είναι οι ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι το ΔΠΔ δεν έχει δικαιοδοσία στη σύγκρουση, μια θέση που μπορεί να διευρύνει το χάσμα στο εσωτερικό του Δημοκρατικού κόμματος του Τζο Μπάιντεν σχετικά με τον πόλεμο.
Οι προοδευτικοί έχουν ήδη χαιρετίσει τη δράση του ΔΠΔ. Οι αφοσιωμένοι σύμμαχοι του Ισραήλ μεταξύ των Δημοκρατικών θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τις κινήσεις των Ρεπουμπλικανών για την ψήφιση νόμου για την επιβολή κυρώσεων σε αξιωματούχους του ΔΠΔ ή την απαγόρευση της εισόδου τους στις ΗΠΑ.
Καθώς οι φήμες για τις επικείμενες διώξεις κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη, την Αμερική και τη Μέση Ανατολή πριν από εβδομάδες, μια ομάδα Ρεπουμπλικανών γερουσιαστών απείλησε τον Χαν και το προσωπικό του. “Βάλτε στο στόχαστρο το Ισραήλ και εμείς θα σας βάλουμε στο στόχαστρο… έχετε προειδοποιηθεί”.
Ο Γιοάβ Γκαλάντ δεν θα μπορεί επίσης να ταξιδεύει ελεύθερα. Τα λόγια που χρησιμοποίησε όταν ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ θα πολιορκήσει τη Γάζα έχουν αναφερθεί συχνά από τους επικριτές της στάσης του Ισραήλ.
Δύο ημέρες μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο Γκαλάντ δήλωσε: “Διέταξα πλήρη πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας. Δεν θα υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε τρόφιμα, ούτε καύσιμα, τα πάντα είναι κλειστά… πολεμάμε ανθρώπινα ζώα και ενεργούμε αναλόγως”.
Ο Χαν γράφει στη δήλωσή του ότι “το Ισραήλ έχει στερήσει σκόπιμα και συστηματικά από τον άμαχο πληθυσμό σε όλα τα μέρη της Γάζας τα απαραίτητα για την ανθρώπινη επιβίωση”.
Ο λιμός, είπε, είναι παρών σε τμήματα της Γάζας. Το Ισραήλ αρνείται ότι υπάρχει λιμός, ισχυριζόμενο ότι οι ελλείψεις τροφίμων δεν οφείλονται στην πολιορκία του, αλλά στις κλοπές της Χαμάς και στην ανικανότητα του ΟΗΕ.
Εάν εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τον Ισμαήλ Χανίγιε της Χαμάς, θα πρέπει να σκεφτεί καλύτερα τα τακτικά ταξίδια του για συναντήσεις με ανώτερους Άραβες ηγέτες. Είναι πιθανό να περνάει πολύ περισσότερο χρόνο στη βάση του στο Κατάρ, το οποίο, όπως και το Ισραήλ, δεν έχει υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης με το οποίο ιδρύθηκε το ΔΠΔ.
Οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι ηγέτες της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ και Μοχάμεντ Ντέιφ, πιστεύεται ότι κρύβονται κάπου μέσα στη Γάζα. Ένα ένταλμα σύλληψης δεν ενισχύει ιδιαίτερα τις πιέσεις που τους ασκούνται. Το Ισραήλ προσπαθεί να τους σκοτώσει τους τελευταίους επτά μήνες.
Το ένταλμα θα τοποθετούσε επίσης τον Νετανιάχου σε μια λίστα κατηγορούμενων ηγετών που περιλαμβάνει επίσης τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον εκλιπόντα συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης.
Ο Πούτιν έχει ένταλμα σύλληψης για παράνομη απέλαση και μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία. Πριν σκοτωθεί από τον ίδιο του το λαό, το ένταλμα σύλληψης του Καντάφι ήταν για δολοφονία και διώξεις άοπλων πολιτών. Δεν είναι ελκυστική παρέα για τον Νετανιάχου, τον ηγέτη ενός κράτους που υπερηφανεύεται για τη δημοκρατία του.
