Η αποφυγή ταλαιπωρίας του πολίτη, παραμένει πάντα ο (άπιαστος ενδεχομένως, αλλά όχι μάταιος) στόχος κάθε δημόσιας φορολογικής διοίκησης, παντού στον κόσμο. Σε σχέση με το κοντινό παρελθόν όμως και την κοινή εμπειρία  όσον αφορά στα φορολογικά θέματα στην Ελλάδα, αποδεικνύεται πως έχει πλέον ο πολίτης τη δυνατότητα να βρίσκει το δίκιο του με μια απλή αίτηση στην Διεύθυνση Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών της ΑΑΔΕ, χωρίς καν να καταφύγει πια σε δικαστικούς αγώνες, δικηγόρους ή «τερτίπια» άλλων εποχών -του τύπου “4-4-2” και όχι μόνον.

Αυτό προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τις προσφυγές φορολογουμένων στην ΔΕΔ, για τα «μπλεξίματα» που είχαν στις υποθέσεις τους με την εφορία.

– στο α΄εξάμηνο εφέτος  εξετάστηκαν από την ΔΕΔ 3.743 υποθέσεις συνολικά. Επ’ αυτών, εκδόθηκαν 1.210 αποφάσεις   οι οποίες δικαιώνουν (εν μέρει ή εν όλω) τους φορολογουμένους, στις ενστάσεις και στα επιχειρήματα των φορολογουμένων κατά των αποφάσεων που είχαν εκδώσει άλλες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ. Διαλύοντας τη γενική εντύπωση πως «κανείς δε βγάζει άκρη με το δημόσιο», μέσα σε λιγότερο 120 ημέρες αφότου κατέθεσαν προσφυγή, ο 1 στους 3 φορολογούμενους πέτυχε να θεραπεύσει τις εις βάρος του αποφάσεις φορολογικών ή τελωνειακών υπηρεσιών που τους επέβαλαν κυρώσεις ή πρόστιμα. Σε 2.533 περιπτώσεις η προσφυγή κρίθηκε χωρίς βάση και απορρίφθηκε, ενώ 21 φορολογούμενοι παραιτήθηκαν πριν εξεταστούν οι προσφυγές τους. Και όλες ήταν αιτήσεις που είχαν υποβληθεί, από λίγο πριν το Πάσχα και μετά.

Διαχρονικά από το 2013 που πρωτοξεκίνησε (με μύρια προβλήματα αρχικά) ο θεσμός της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών με την εφορία, μέχρι και σήμερα έχουν εξεταστεί και κριθεί συνολικά 63.249 ενδικοφανείς  προσφυγές φορολογουμένων. Εξ αυτών έχουν δικαιωθεί 18.817 φορολογούμενοι, αρνητική απόφαση στα αιτήματά τους έλαβαν οι υπόλοιποι 43.432, ενώ 631 παραιτήθηκαν από τη διαδικασία και οι προσφυγές τους μπήκαν στο αρχείο χωρίς να εκδοθεί απόφαση.

Ποιοι κερδίζουν

Η προσφυγή στην ΔΕΔ έχει μεγάλη κοινωνική σημασία, αφού δίνει «ανάσα» πρωτίστως στους οικονομικά αδύναμους που, χωρίς αυτήν την «δωρεάν» διαδικασία, δεν θα είχαν τρόπο να καταφύγουν σε δικαστική διαμάχη απέναντι στις αποφάσεις και τις κυρώσεις που επιβάλλει το δημόσιο. Διαμάχη μάλιστα η οποία θα έφτανε ίσως μέχρι και το Συμβούλιο της Επικρατείας αφού το δημόσιο δεν παραιτείται αν χάσει πρωτόδικα.

Επιπλέον, για όσους δικαιώνονται, οι αποφάσεις της ΔΕΔ αναρτώνται δημόσια στο διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ και στην κατηγορία «Ενδικοφανείς Προσφυγές»), γίνονται αυτομάτως δεκτές από χωρίς δυνατότητα προσβολής από τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ και «σώζουν» έτσι αντίστοιχα από άδικη ταλαιπωρία και χιλιάδες άλλους φορολογουμένους, για ανάλογες υποθέσεις.

Ποιοι χάνουν

Προφανώς όμως,  όσοι δοκιμάζουν την «δωρεάν» διοικητική οδό, έχουν πάντα όλοι δίκαιο όταν ζητούν να μην τους επιβληθούν κυρώσεις για παραβάσεις ή παραλείψεις στις οποίες διαπιστώθηκε πως έχουν υποπέσει. Κατά συνέπεια, τα ποσοστά απόρριψης (2 στους 3) δεν μπορούν με ευκολία να θεωρηθούν «υψηλά» χωρίς γνώση των πραγματικών περιστατικών, τα οποία όμως δημοσιεύονται επίσης στις σχετικές αποφάσεις που αναρτώνται μαζί με τις πλήρεις αντιρρήσεις που εκθέτουν οι ελεγχόμενοι. Και εξ αυτού του λόγου μάλιστα, ούτε και μπορούν να ερμηνεύονται συλλήβδην ως … «συντεχνιακή αλληλεγγύη» μεταξύ εφοριακών που επέβαλαν τις ποινές και εφοριακών που καλούνται να τις επανεξετάσουν ή και να τις απορρίψουν.

Αντιθέτως μάλιστα, «δια νόμου» όλοι εκείνοι που υπέστησαν πολύ μεγάλες κυρώσεις για βαριά ατοπήματα (φοροδιαφυγή, νοθείες, λαθρεμπορία κλπ) αλλά έχουν  σκοπό και τρόπο «να το φτάσουν μέχρι τέλους» στα δικαστήρια αποβλέποντας εκεί να «σβήσουν» τα πρόστιμα ή να πέσουν «στα μαλακά» και να μετριάσουν τις ποινές,  δεν μπορούν  καν ξεκινήσουν την δικαστική οδό (ακόμα και αν διαθέτουν ολόκληρο νομικό οπλοστάσιο και κάθε άλλη υποστήριξη από λογιστές, δικηγόρους κλπ) εάν πρώτα δεν καταθέσουν και οι ίδιοι ένσταση στην ΔΕΔ.

Σιωπηρή απόρριψη

Ωστόσο, η ΔΕΔ «βομβαρδίζεται» πλέον  από ενδικοφανείς προσφυγές καθώς η διαδικασία είναι αρκετά απλή και γίνεται μέσω διαδικτύου συμπληρώνοντας μια φόρμα αίτησης και έκθεσης των αντιρρήσεων του πολίτη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι πολλές υποθέσεις «φρακάρουν»  και σε πολλές περιπτώσεις οι υπάλληλοι αιτήσεις δεν προλαβαίνουν να τις εξετάσουν εντός των 120 ημερών που προβλέπει ο νόμος.

Αυτό συνέβη σε 247 περιπτώσεις στο α΄εξάμηνο φέτος και περίπου 500 ευρώ το χρόνο. Ωστόσο το πρόβλημα ήταν πολύ οξύτερο στο παρελθόν, αφού στα πρώτα χρόνια πριν θεσμοθετηθεί η ηλεκτρονική υποβολή, χιλιάδες αιτήσεις στοιβάζονταν σε καρότσια σούπερ-μάρκετ στους διαδρόμους ώστε να μεταφέρονται από γραφείο σε γραφείο. Αυτό είχε σαν συνέπεια, μέχρι το 2016 να μην εξετάζονται 2.000-5.000 αιτήσεις κάθε χρόνο, φτάνοντας έτσι συνολικά  τις 15.000 από το 2013 μέχρι σήμερα.

Σε κάθε  περίπτωση, αιτήσεις που δεν εξετάζονται εντός 120  ημερών, θεωρούνται  ότι έχουν απορριφθεί σιωπηρώς. Παρότι όμως ένας βασικός λόγος προσφυγής στην ΔΕΔ είναι ότι δεν ανοίγει αλλιώς ο δρόμος της προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια, από το σύνολο των 62.000 ενδικοφανών ενστάσεων που απορρίφθηκαν ρητώς ή σιωπηρώς μέχρι σήμερα, αλλά και άλλων 11.000 αιτημάτων για αναστολή καταβολής του 50% των προστίμων που είχαν την ίδια τύχη, μόνον το 40,7% ή 32.250 περιπτώσεις κατέληξαν στις δικαστικές αίθουσες.  Και συνολικά από τις 98.500 υποθέσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί, η ΔΕΔ αποτέλεσε ανάχωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη για το 60% των περιπτώσεων, είτε γιατί δικαιώθηκαν, είτε διότι τελικώς και οι ίδιοι πείστηκαν από την αιτιολογία της απόρριψης (που και αυτή δημοσιοποιείται πλήρως) ότι τα επιχειρήματά τους δεν θα έστεκαν εύκολα στα δικαστήρια.

Διαβάστε ακόμη: