Ο χρυσός έχει αναδειχθεί στον απόλυτο πρωταγωνιστή των αγορών μέσα στο 2025. Με άνοδο που φθάνει το 35% από την αρχή του έτους και τιμή που διαμορφώθηκε στα 3.500 δολάρια ανά ουγγιά, το πολύτιμο μέταλλο αποτελεί ένα από τα καλύτερα περιουσιακά στοιχεία, παγκοσμίως. Η εκρηκτική του άνοδος δεν ήταν τυχαία: συνδέθηκε με την αυξανόμενη πολιτική αβεβαιότητα στις ΗΠΑ, τις εντάσεις γύρω από την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και τις φόβους για μακροπρόθεσμο πληθωρισμό.
Οι κεντρικές τράπεζες και οι ιδιώτες επενδυτές έχουν στραφεί μαζικά στον χρυσό, επιδιώκοντας να θωρακίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους απέναντι στην αναταραχή. Το 2025 αποδείχθηκε χρονιά καμπής, καθώς η πολιτική πίεση που άσκησε ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ προς τη Fed ενίσχυσε την ανησυχία ότι το δολάριο και τα αμερικανικά ομόλογα χάνουν τον ρόλο τους ως παραδοσιακά «ασφαλή καταφύγια».
Πολιτικές παρεμβάσεις και ανεξαρτησία της Fed
Το επίκεντρο των ανησυχιών βρέθηκε στη διαμάχη του Τραμπ με τη διοίκηση της Federal Reserve. Η προσπάθειά του να απομακρύνει τη Λίζα Κουκ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας, αποτέλεσε κλιμάκωση μιας σύγκρουσης που έχει βαθύτερες προεκτάσεις. Οι αγορές φοβούνται ότι μια πολιτικοποιημένη Fed θα οδηγηθεί σε ταχύτερες μειώσεις επιτοκίων, ενισχύοντας τον πληθωρισμό και πλήττοντας την αξιοπιστία του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Αναλυτές της Goldman Sachs επισημαίνουν ότι ένα τέτοιο σενάριο θα προκαλούσε μαζική στροφή προς τον χρυσό. Όπως υπογράμμισε ο Daan Struyven, συν-επικεφαλής της παγκόσμιας έρευνας εμπορευμάτων της τράπεζας, «η διάβρωση της ανεξαρτησίας της Fed θα οδηγούσε σε υψηλότερο πληθωρισμό, χαμηλότερες τιμές μετοχών και ομολόγων, και σε απώλεια κύρους του δολαρίου».
Η εκτίναξη του 2025 και η συμπεριφορά των επενδυτών
Η άνοδος του χρυσού κατά 35% σε λιγότερο από δώδεκα μήνες δεν οφείλεται μόνο στη γεωπολιτική αβεβαιότητα. Οφείλεται επίσης στη στρατηγική τοποθέτηση κεντρικών τραπεζών και θεσμικών επενδυτών. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, οι αγορές χρυσού από κεντρικές τράπεζες έχουν αυξηθεί σχεδόν πέντε φορές, καθώς χώρες εκτός Δύσης, όπως η Κίνα, αναζητούν εναλλακτικά αποθεματικά στοιχεία για να μειώσουν την εξάρτηση από το δολάριο.
Παράλληλα, οι ιδιώτες επενδυτές έχουν ενσωματώσει τον χρυσό στα χαρτοφυλάκιά τους ως βασικό αντιστάθμισμα απέναντι στον πληθωρισμό και την πολιτική αστάθεια. Η άνοδος αυτή έχει δημιουργήσει έναν οικονομικό κύκλο: οι αυξημένες αγορές ωθούν τις τιμές προς τα πάνω, γεγονός που προσελκύει νέες εισροές.
Τα σενάρια για το μέλλον
Η Goldman Sachs προβλέπει ότι, υπό κανονικές συνθήκες, η τιμή του χρυσού θα αγγίξει τα 4.000 δολάρια ανά ουγγιά έως τα μέσα του 2026. Ωστόσο, η τράπεζα δεν αποκλείει ακραία σενάρια. Αν μόνο το 1% της αγοράς αμερικανικών ομολόγων στραφεί προς τον χρυσό, η τιμή θα μπορούσε να εκτιναχθεί κοντά στα 5.000 δολάρια. Το σενάριο αυτό κερδίζει έδαφος όσο εντείνεται η συζήτηση για το μέλλον της ανεξαρτησίας της Fed.
Παράλληλα, διαχειριστές κεφαλαίων, όπως ο Arun Sai της Pictet Asset Management, δηλώνουν «διπλά overweight» στον χρυσό, καθώς θεωρούν ότι τα πρόσφατα γεγονότα επιβεβαιώνουν την ανάγκη διατήρησης υψηλών τοποθετήσεων στο πολύτιμο μέταλλο. Ακόμη και επενδυτές που σκόπευαν να περιορίσουν την έκθεσή τους, αναθεωρούν υπό το πρίσμα των κινήσεων του Τραμπ και της ανησυχίας για τον πληθωρισμό.
Ο χρυσός ως «καταφύγιο»
Η μεγάλη δύναμη του χρυσού βρίσκεται στο γεγονός ότι αποτελεί ένα περιουσιακό στοιχείο το οποίο δεν εξαρτάται από την εμπιστοσύνη σε θεσμούς ή κυβερνήσεις. Όπως σημειώνει η Goldman Sachs, σε περιόδους όπου η αξιοπιστία των θεσμών κλονίζεται, ο χρυσός γίνεται το «καταφύγιο» που λειτουργεί ανεξάρτητα από πολιτικές και νομισματικές αποφάσεις.
Η διαφοροποίηση αυτή εξηγεί γιατί οι κεντρικές τράπεζες επιλέγουν να ενισχύουν τα αποθέματά τους: ο χρυσός δεν υπόκειται στις ίδιες δεσμεύσεις με το δολάριο ή τα κρατικά ομόλογα.
Οι προοπτικές έως το 2026 – και πέραν αυτού
Η πορεία του χρυσού θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες:
- Την εξέλιξη της διαμάχης του Τραμπ με τη Fed και την τελική στάση της κεντρικής τράπεζας απέναντι στις πιέσεις.
- Τις πληθωριστικές προσδοκίες στις ΗΠΑ και διεθνώς.
- Την πορεία των αποθεματικών στρατηγικών των κεντρικών τραπεζών, ειδικά στην Ασία.
- Τη διάθεση των επενδυτών να αναζητήσουν καταφύγιο σε εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία, όπως τα κρυπτονομίσματα.
Αν και η βασική εκτίμηση συγκλίνει στην περιοχή των 4.000 δολαρίων, τα σενάρια κορύφωσης στα 5.000 παραμένουν ανοιχτά. Αυτό θα αποτελούσε ιστορικό ρεκόρ και θα ενίσχυε την εικόνα του χρυσού ως κυρίαρχου μέσου διαφύλαξης αξίας σε έναν κόσμο αβεβαιότητας.
Συμπερασματικά, το 2025 καταγράφεται ως η χρονιά κατά την οποία ο χρυσός εδραίωσε εκ νέου τον ρόλο του ως παγκόσμιο αποθεματικό. Η ενίσχυση της τιμής του σε πρωτοφανή επίπεδα, οι φόβοι για τον πληθωρισμό και η απώλεια εμπιστοσύνης στο δολάριο καθιστούν το πολύτιμο μέταλλο αναντικατάστατο στοιχείο στα χαρτοφυλάκια. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν ο χρυσός θα διατηρήσει τη δυναμική του, αλλά πόσο μακριά μπορεί να φθάσει, παραμένοντας πάντα ένα ασφαλές καταφύγιο, ενώ το παράδοξο είναι πως ζούμε σε έναν κόσμο όπου όλα μεταλλάσσονται και όλα κλυδωνίζονται.
