Η προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να φέρει επανάσταση στη θεμελιώδη φυσική, ανοίγοντας ένα νέο παράθυρο στις πιο βαθιές ερωτήσεις για το σύμπαν, σύμφωνα με τον επόμενο Γενικό Διευθυντή του CERN, Mark Thomson.
Ο Thomson, διακεκριμένος Βρετανός φυσικός, θα αναλάβει τα ηνία του κορυφαίου ερευνητικού κέντρου το 2026, σε μια εποχή όπου η μηχανική μάθηση μετασχηματίζει την επιστήμη των σωματιδίων με τρόπους που συγκρίνονται με την επαναστατική συνεισφορά της τεχνητής νοημοσύνης στην πρόβλεψη της δομής των πρωτεϊνών – ένα επίτευγμα που χάρισε στους επιστήμονες της DeepMind της Google το Νόμπελ Χημείας το 2023.
Οπως αναφέρει ο Guardian, ο Thomson επισημαίνει ότι οι βελτιώσεις που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλά σταδιακές αλλά θεμελιώδεις, συγκρίσιμες με τις σημαντικότερες ανακαλύψεις της φυσικής.
Στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), είπε, χρησιμοποιούνται παρόμοιες στρατηγικές για την ανίχνευση απίστευτα σπάνιων γεγονότων που κρατούν το κλειδί για το πώς τα σωματίδια απέκτησαν μάζα τις πρώτες στιγμές μετά τη μεγάλη έκρηξη και για το αν το σύμπαν μας μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας καταστροφικής κατάρρευσης.
Ό Thomson δήλωσε ότι το AI έχει δώσει νέα ώθηση στο κυνήγι για νέα φυσική στην υποατομική κλίμακα – και ότι σημαντικές ανακαλύψεις θα μπορούσαν να γίνουν μετά το 2030, όταν μια μεγάλη αναβάθμιση θα αυξήσει την ένταση της δέσμης του LHC κατά δέκα φορές.
Αυτό θα επιτρέψει άνευ προηγουμένου παρατηρήσεις του μποζονίου Higgs, που έχει το παρατσούκλι «σωματίδιο του Θεού», το οποίο προσδίδει μάζα σε άλλα σωματίδια και συνδέει το σύμπαν μεταξύ τους.
«Υπάρχει μια συγκεκριμένη μέτρηση σχετικά με το μποζόνιο Higgs που είναι τόσο θεμελιώδης για τη φύση του σύμπαντος», δήλωσε ο Thomson. «Αυτό που θα εξετάσουμε είναι να παράγουμε όχι ένα μποζόνιο Higgs αλλά δύο μποζόνια Higgs ταυτόχρονα». Αυτό, είπε, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μετρήσουν για πρώτη φορά πώς το σωματίδιο Higgs δίνει μάζα στον εαυτό του – ένα φαινόμενο που ονομάζεται αυτοσύζευξη Higgs.
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) στην αναζήτηση της σκοτεινής ύλης
Παρά τις ελπίδες ότι ο LHC θα μπορούσε να αποκαλύψει τη φύση της σκοτεινής ύλης – μιας αόρατης μορφής ύλης που φαίνεται να αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του σύμπαντος – μέχρι στιγμής παραμένει άπιαστη. Οι επιστήμονες, ωστόσο, εναποθέτουν νέες ελπίδες στην τεχνητή νοημοσύνη, ειδικά στα μοντέλα γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία μπορούν να αναζητήσουν πρότυπα που ξεφεύγουν από τα αναμενόμενα θεωρητικά μοντέλα.
Όπως τονίζει ο Thomson, αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στους επιστήμονες να διατυπώσουν πιο ανοιχτές ερωτήσεις προς τα δεδομένα: αντί να ψάχνουν για συγκεκριμένα σημάδια, μπορούν να διερευνούν εάν υπάρχει κάτι απρόσμενο μέσα σε αυτά – και η ιστορία της επιστήμης δείχνει ότι οι μεγάλες ανακαλύψεις συχνά προέρχονται από το απροσδόκητο.
