Φρένο σε πιθανά σχέδια των τραπεζών για την υιοθέτηση υψηλής μερισματικής πολιτικής την τριετία 2024 – 2026 επιχειρεί να βάλει άμεσα ο Ευρωπαϊκός Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) καθώς δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι το γεγονός πως οι μέτοχοι ανά την Ευρώπη, επιθυμούν διακαώς μερισματικές αποδόσεις και “πιέζουν” προς αυτήν την κατεύθυνση.

Βλέποντας σε αυτό το κλίμα και τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών να επιχειρούν, με «όπλο» τα σημαντικά βελτιωμένα οικονομικά αποτελέσματα για το 2023, να βάζουν ψηλά στην επενδυτική τους ατζέντα την διανομή υψηλών μερισμάτων για τα επόμενα χρόνια, ο επόπτης αποφάσισε να παρέμβει.

Σε διάφορα πηγαδάκια, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, μίλησε για πρόταση διανομής μερίσματος σε ποσοστό 30% των κερδών του ’23 και ο ομόλογός του στην Τράπεζα Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, αμέσως μετά την δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων χρήσης 2023, θα καταθέσει αίτημα στον SSM, προκειμένου ο επόπτης να εγκρίνει τη χορήγηση μερίσματος χρήσης 2023, που θα αντιστοιχεί σε 10% των καθαρών κερδών.

Στη λογική της υψηλής μερισματικής απόδοσης τάσσεται η Eurobank, η πρώτη που βγήκε από το Ταμείο, προχωρώντας πλέον σε πλήρως ιδιωτικά μονοπάτια, καθώς επίσης και η Αlpha Bank, που όχι μόνο κήρυξε την έξοδο από τον εναγκαλισμό του Ταμείου, αλλά σφράγισε την αποχώρηση του ΤΧΣ με μια στρατηγική συνεργασία με μεγάλο ευρωπαϊκό τραπεζικό όμιλο.

Στην Αθήνα ο SSM

Κλιμάκιο του SSM βρέθηκε στην Αθήνα τόσο την προηγούμενη εβδομάδα όσο και την τρέχουσα και πραγματοποίησε σειρά συναντήσεων και επαφών με τις διοικήσεις και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές και παρά την γενικότερη θετική συγκυρία, το κλίμα στις συναντήσεις αυτές, δεν χαρακτηρίστηκε «πανηγυρικό» καθώς ο Επόπτης έθεσε θέματα ποιότητας κεφαλαιακής βάσης, όπως η υψηλή συμμετοχή των οριστικών και εκκαθαρισμένων αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (Deferred Tax Credits – DTCs) στα κεφάλαια, αλλά και το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων περιουσιακών στοιχείων (Non Performing Assets).

Να σημειώσουμε ότι τα Non Performing Assets περιλαμβάνουν, πέραν των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), σκέλος στο οποίο οι επιδόσεις των τραπεζών οδεύουν βάσει της εποπτικής καθοδήγησης (3% NPE ratio στο τέλος της φετινής χρονιάς) και άλλα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δεν εξυπηρετούνται, όπως τα δάνεια με κρατική εγγύηση, που δόθηκαν στο παρελθόν (προ κρίσης χρέους) σε Ρομά, παλιννοστούντες, πληγέντες από φυσικές καταστροφές κ.ά.

Στο 65% των κεφαλαίων ο αναβαλλόμενος φόρος

Ξεκινώντας με τον αναβαλλόμενο φόρο, σημειώνεται οτιο σύνολο των κεφαλαίων που διαθέτουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με βάση τα στοιχεία εξαμήνου ανέρχεται σε 21,3 δισ. ευρώ και από αυτά τα 13,1 δισ. ευρώ αποτελούν αναβαλλόμενη φορολογία (DTC), δηλαδή συμψηφισμό παλαιότερων ζημιών με φορολογικές υποχρεώσεις.

Το ύψος του DTC έχει μειωθεί τα τελευταία δύο χρόνια κατά περίπου 2 δισ. ευρώ (τον Δεκέμβριο του 2020 ήταν 15,1 δισ. ευρώ), αλλά ως ποσοστό των κεφαλαίων έχει αυξηθεί, καθώς οι κεφαλαιακοί δείκτες επιβαρύνθηκαν από την εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας III.

Έτσι το ποσοστό του DTC επί των κεφαλαίων διευρύνθηκε από το 55% στο 65%, με αποκλίσεις όμως από τράπεζα σε τράπεζα, καθώς η Εθνική και η Eurobank πέτυχαν μείωση του DTC ως ποσοστού των κεφαλαίων τους.

Να σημειωθεί ότι η μείωση του DTC ως ποσοστού των κεφαλαίων είναι αποτέλεσμα:

α) Του ποσού της απόσβεσης που ουσιαστικά μειώνει τον αριθμητή.

β) Της αύξησης των κεφαλαίων, δηλαδή του παρονομαστή λόγω των αυξημένων κερδών.

Οι τράπεζες αποσβένουν σταδιακά κάθε χρόνο ένα τμήμα τους, ενώ η καταληκτική ημερομηνία για την πλήρη απόσβεσή τους εκτείνεται έως το 2040.

Αν και η αναβαλλόμενη φορολογία εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη, στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών το ποσοστό του αναβαλλόμενου φόρου στα εποπτικά τους κεφάλαια αντιπροσωπεύει περίπου το 10% κατά μέσον όρο.

Το μεγάλο αγκάθι των κρατικών εγγυήσεων

Την ίδια στιγμή αποτελεί κοινό μυστικό ότι σε τακτά χρονικά διαστήματα ο SSM ενημερώνει την Ελληνική Δημοκρατία αλλά και τις τράπεζες για την πρόθεσή του να ξεκινήσει να αφαιρεί αυτόματα από τα εποπτικά κεφάλαια των εγχώριων συστημικών τραπεζών από την 31η Δεκεμβρίου 2024, προβλέψεις που αναλογούν σε δάνεια με εγγύηση Δημοσίου, τα οποία τελούν σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών και το Δημόσιο δεν έχει αποπληρώσει τις απορρέουσες από την εγγύηση οφειλές του.

Ουσιαστικά με το μήνυμα ότι «η ζημιά από δάνεια με εγγύηση Δημοσίου που είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών και δεν έχει τακτοποιηθεί θα αφαιρείται αυτόματα από τον υπολογισμό των εποπτικών κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών» ο Επόπτης πιέζει την κυβέρνηση να τακτοποιήσει το θέμα καθώς οι απλήρωτες εγγυήσεις, που έχουν καταπέσει, προσέγγιζαν, το περασμένο φθινόπωρο, το 1 δισ. ευρώ.

Το Δημόσιο πάντως επιτάχυνε τον ρυθμό πληρωμών, μετά τον ειδικό έλεγχο και την προειδοποίηση του SSM ωστόσο υπάρχει ακόμη δρόμος.

Δεν προκύπτουν προσκόμματα για το φετινό μέρισμα

Παρά τις πιέσεις του Επόπτη, στα τραπεζικά επιτελεία δεν θεωρούν ότι απειλείται η πολιτική διάθεσης μερισμάτων τα επόμενα χρόνια.

«Απλά, εξηγούν υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη, ο Επόπτης επιχειρεί να μειώσει τυχόν υπεραισιόξοξες προσδοκίες που καλλιεργούνται για υψηλές μερισματικές αποδόσεις κατά τη διετία 2025-26. Για τη φετινή πολιτική ανταμοιβών, με διανομή μερισμάτων της τάξης του 10% με 25% των καθαρών κερδών, δεν φαίνεται να προκύπτουν σοβαρά προσκόμματα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ίδιων πηγών.

Συνολικά πάντων και επειδή οι προθέσεις για τις επόμενες χρήσεις είναι από πλευράς τραπεζών ιδιαίτερα φιλόδοξες σε ότι αφορά τις διανομές κερδών, ο επόπτης φαίνεται σε πρώτη φάση να κατεβάζει μερικώς τον πήχη των προσδοκιών» σχολιάζει έμπειρος τραπεζικός αναλυτής.

Την ίδια στιγμή ερωτηματικό εξακολουθεί να παραμένει για την τραπεζική αγορά το αν ο SSM θα επιτρέψει στην Εθνική Τράπεζα να προχωρήσει σε επαναγορά ως του 8% των μετοχών της, εξέλιξη που εν μέρει έχει προεξοφλήσει η αγορά, μαζί με διανομή μερίσματος από τα κέρδη του 2023, ή περιορίσει το payoutratio.

Υπενθυμίζεται τέλος πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ζητήσει από τις τράπεζες να ολοκληρώσουν και να καταθέσουν τα αποτελέσματα στο τέλος του τριμήνου των εσωτερικών διαδικασιών αξιολόγησης της επάρκειας κεφαλαίου (Internal Capital Adequacy Assessment Processes – ICAAP) και των αντιστοίχων διαδικασιών της επάρκειας ρευστότητας (Internal Liquidity Adequacy Assessment Processes – ILAAP).

Οι συγκεκριμένες “ασκήσεις” θα δώσουν και την οριστική απάντηση σε τράπεζες και επενδυτές για τη διανομή μερισμάτων (θετική ανταπόκριση και ύψος) που εν πολλοίς θα κρίνει και την ολοκλήρωση των αποκρατικοποιήσεων των τραπεζών ως προς τη ζήτηση.

Διαβάστε ακόμη: