Στους κύκλους των φανατικών του Bitcoin κυκλοφορεί εδώ και καιρό μια θεωρία, η οποία προσπαθεί να εξηγήσει γιατί το Bitcoin δεν έχει εκτοξευθεί ήδη σε δυσθεώρητα ύψη, υποστηρίζοντας πως η αγορά χειραγωγείται από τις τράπεζες.

Ίσως το έχετε δει στο Twitter: πλήθος κόσμου να επιτίθεται στην JP Morgan, κατηγορώντας την ότι «shortάρει» τη MicroStrategy, την εταιρία που έχει μετατραπεί στο μεγαλύτερο ιδιωτικό θησαυροφυλάκιο Bitcoin στον πλανήτη.

Για όσους δεν παρακολουθούν στενά, η MicroStrategy δεν είναι πλέον μια απλή εταιρεία λογισμικού.

Είναι μια εταιρία που ο μοναδικός της σκοπός, πρακτικά, είναι να αντλεί κεφάλαια για να αγοράζει Bitcoin.

Πρόσφατα, η τιμή της μετοχής της έπεσε σε επίπεδα όπου η συνολική αξία της εταιρείας ήταν κατά 10 δισεκατομμύρια δολάρια μικρότερη από την αξία των Bitcoin που κατείχε.

Τι σήμαινε αυτό; Ότι οι επενδυτές μπορούσαν, αγοράζοντας τη μετοχή, να αγοράσουν ουσιαστικά Bitcoin με έκπτωση. Ακούγεται παράδοξο; Είναι.

Αυτό ήταν το σημείο όπου ξεκίνησε το πραγματικό νήμα μιας ιστορίας που ξεπερνά θεωρίες συνωμοσίας και αγγίζει τη βαθιά οικονομική μηχανική: το φαινόμενο της «σπειροειδούς κατάρρευσης χρέους» – ή αλλιώς death spiral.

Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Ελλάδα του 2010

Για να καταλάβουμε τι παίζεται σήμερα, πρέπει να κοιτάξουμε πίσω. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία δανείστηκε τεράστια ποσά από γαλλικές και βρετανικές τράπεζες.

Το χρέος ήταν σε χρυσό. Το 1873, σε μια παγκόσμια κρίση, οι τράπεζες έκλεισαν την κάνουλα.

Οι Οθωμανοί δεν μπορούσαν να εκδώσουν νέα ομόλογα για να πληρώσουν τα παλιά, ενώ το νόμισμά τους κατέρρεε έναντι του χρυσού.

Το αποτέλεσμα; Πτώχευση. Οι τραπεζίτες όμως δεν έχασαν. Επέβαλαν τη δημιουργία της «Διοίκησης του Οθωμανικού Δημόσιου Χρέους», παίρνοντας τον έλεγχο των εσόδων της αυτοκρατορίας.

Σας θυμίζει κάτι; Το 2010 η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η Ελλάδα δανείστηκε δισεκατομμύρια σε ευρώ –ένα νόμισμα που δεν μπορούσε να τυπώσει– και όταν κατέρρευσε, η Τρόικα επέβαλε τη δημιουργία του ΤΑΙΠΕΔ. Σκοπός; Η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων για την αποπληρωμή του χρέους.

Αυτό είναι το «σπιράλ χρέους» σε επίπεδο κρατών. Το ανησυχητικό είναι ότι το ίδιο ακριβώς μπορεί να συμβεί και σε εταιρείες. Και κάπου εδώ μπαίνει στην εξίσωση η MicroStrategy.

Το επικίνδυνο παιχνίδι των PIPEs

Στις αρχές του 2000, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) ερεύνησε μια δομή χρηματοδότησης γνωστή ως PIPEs. Επρόκειτο για δάνεια όπου, όσο έπεφτε η μετοχή της εταιρείας, τόσο περισσότερες μετοχές λάμβανε ο δανειστής κατά τη μετατροπή του χρέους.

Με απλά λόγια: όσο χειροτέρευε η εταιρεία, τόσο πιο επικερδείς γίνονταν οι δανειστές. Το αποτέλεσμα ήταν μηχανικό και αμείλικτο: οι δανειστές είχαν κίνητρο να επιταχύνουν την πτώση της μετοχής, να τη σορτάρουν και να παραλάβουν ακόμη περισσότερες μετοχές – μέχρι που η εταιρία κατέρρεε.

Ένας φαύλος κύκλος που οδήγησε πολλές εταιρίες στον αφανισμό. Το 48% των εταιριών που χρησιμοποίησαν τέτοιες δομές διαγράφηκε από τα χρηματιστήρια.

Η MicroStrategy σήμερα έχει δισεκατομμύρια σε μετατρέψιμα ομόλογα. Αν και οι όροι δεν είναι ακριβώς οι ίδιοι, ο κίνδυνος παραμένει: αν ξεμείνουν από μετρητά ενώ η μετοχή είναι υποτιμημένη, μπορεί να αναγκαστούν να πουλήσουν Bitcoin, πυροδοτώντας το σπιράλ.

Η αριθμητική του Michael Saylor

Ας μιλήσουμε με αριθμούς. Η MicroStrategy κατέχει περίπου 650.000 Bitcoin, αξίας (ανάλογα με τη μέρα) περίπου 59 δισ. δολαρίων. Τα αγόρασαν για 48 δισ., άρα κάθονται πάνω σε ένα θεωρητικό κέρδος 10 δισ.

Απέναντι σε αυτόν τον θησαυρό, χρωστάνε περίπου 16 δισ. δολάρια. Το LTV (Loan to Value) είναι στο 11%, ποσοστό εξαιρετικά χαμηλό και φαινομενικά ασφαλές.

Υπάρχει όμως μια παγίδα. Αυτό το χρέος απαιτεί τόκους και μερίσματα ύψους 800 εκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο.

Η εταιρεία λογισμικού που έχουν δεν βγάζει αυτά τα λεφτά. Πώς πληρώνουν; Έχουν ένα απόθεμα μετρητών 1,4 δισ. δολαρίων, το οποίο με τους τρέχοντες ρυθμούς αρκεί για περίπου 21 μήνες.

Σοκ στην αγορά των Κρυπτονομισμάτων: Απώλειες 1 δισ. δολαρίων από τη βουτιά του Bitcoin

Το κλειδί του MNAV

Εδώ είναι όλη η ουσία της στρατηγικής τους, που βασίζεται στον δείκτη MNAV (πολλαπλάσιο της καθαρής αξίας ενεργητικού).

1. Το Καλό Σενάριο (MNAV > 1): Η μετοχή διαπραγματεύεται με «καπέλο» (premium) σε σχέση με την αξία των Bitcoin που κατέχει.

Η εταιρεία πουλάει υπερτιμημένες μετοχές, αντλεί φθηνό χρήμα, γεμίζει τα ταμεία και αγοράζει κι άλλα Bitcoin. Αυτός είναι ο «μηχανισμός» που βλέπουμε μέχρι τώρα.

2. Το Κακό Σενάριο (MNAV < 1): Η μετοχή διαπραγματεύεται με έκπτωση (discount). Αν η εταιρεία πουλήσει μετοχές τώρα, είναι σαν να πουλάει 1 δολάριο Bitcoin για 80 σεντς. Κανείς δεν το θέλει αυτό.

Αν βρεθούν στο δεύτερο σενάριο και τα μετρητά τελειώσουν (θυμηθείτε, έχουν περίπου 2 χρόνια), η μόνη λύση για να πληρώσουν τους ομολογιούχους είναι να αρχίσουν να πουλάνε Bitcoin.

Και αυτό είναι το σπιράλ του θανάτου: Πουλάνε Bitcoin → Η τιμή του Bitcoin πέφτει → Η αξία της εταιρείας πέφτει → Πρέπει να πουλήσουν κι άλλο Bitcoin.

Κρυπτο-φρενίτιδα: Ιστορικό ράλι για Bitcoin που «βλέπει» τα 100.000 δολάρια

Συμπέρασμα: Συνωμοσία ή Αγορά;

Είναι τελικά μια οργανωμένη επίθεση των τραπεζών; Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν αποδείξεις για συντονισμένη συνωμοσία. Υπάρχουν όμως κίνητρα. Hedge funds όπως του Jim Chanos έχουν σορτάρει ανοιχτά τη MicroStrategy. Η JP Morgan εκδίδει αρνητικές εκθέσεις.

Ο Michael Saylor είναι ένας εξαιρετικός πωλητής. Πουλάει το όραμα ότι μπορεί να δημιουργεί αξία επ’ αόριστον μέσω αυτού του μηχανισμού. Αλλά υπάρχουν πολλοί στην αγορά που στοιχηματίζουν εναντίον του – είτε για να βγάλουν κέρδος, είτε για να αγοράσουν Bitcoin φθηνότερα αν το σύστημα κλονιστεί.

Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν το σπιράλ χρέους της MicroStrategy θα ενεργοποιηθεί.

Και αν ναι, πόσο θα επηρεάσει την αγορά.

Μέχρι τότε, ο «πόλεμος του ψηφιακού χρυσού» συνεχίζεται – με τους traders, τις τράπεζες, τα hedge funds και τον ίδιο τον Michael Saylor να παίζουν ένα παιχνίδι στρατηγικής που θα καθορίσει την επόμενη δεκαετία της οικονομικής ιστορίας.

Διαβάστε ακόμη: