Η «ψήφος εμπιστοσύνης» των χρηστών των φορητών συσκευών της Apple θα καθορίσει, τελικά, την έκβαση της διαμάχης με την FacebookInc.

Γραφει ο Γεράσιμος Ζώτος

Ήδη, οι χρήστες iPhone και iPad καλούνται με σχετικά μηνύματα που λαμβάνουν από το Facebook, το Instagram αλλά και άλλες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης να «συνετισθούν» και να απενεργοποιούν το App Tracking Transparency επιτρέποντας ουσιαστικά την επεξεργασία, πώληση και εκμετάλλευση των δεδομένων τους όχι μόνο από τις δραστηριότητές τους στις συγκεκριμένες εφαρμογές αλλά και από άλλες. Βασικό επιχείρημα είναι ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο οι αγαπημένες τους υπηρεσίες θα παραμείνουν χωρίς χρέωση.

Το ATT ή το App Tracking Transparency είναι η νεότερη δυνατότητα προστασίας απορρήτου των δεδομένων των χρηστών η οποία ενσωματώθηκε και λειτουργεί στις φορητές συσκευές της Apple (iPhone και iPad) ως μέρος της ενημέρωσης (update) του λειτουργικού συστήματος iOS 14.5.  Η ενημέρωση αυτή πρόσφατα άρχισε να διατίθεται στους χρήστες.

Με τη νέα ενημέρωση ζητείται ουσιαστικά η συγκατάθεση του χρήστη στην παρακολούθηση των δεδομένων του για διαφημιστικούς σκοπούς. Εξ ορισμού η Apple έχει απενεργοποιημένη την παρακολούθηση των δεδομένων. Αν ο χρήστης το επιθυμεί μπορεί να την ενεργοποιήσει και έτσι θα μπορούν οι εφαρμογές να διαβάζουν και να στέλνουν τα δεδομένα σε επιχειρήσεις για διαφημιστικούς σκοπούς.

Η λειτουργία αυτή βασίζεται σε ένα μοναδικό αναγνωριστικό συσκευής που έχει κάθε iPhone και iPad και που ονομάζεται IDFA (αναγνωριστικό διαφήμισης συστήματος). Οι εταιρίες που πωλούν διαφημίσεις για κινητά, συμπεριλαμβανομένης και της Facebook χρησιμοποιούν αυτό το IDFA για στοχευμένες διαφημίσεις και την εκτίμηση της αποτελεσματικότητάς τους.

Το IDFA μπορεί επίσης να συνδυαστεί με άλλη τεχνολογία, όπως τα γνωστά pixel παρακολούθησης του Facebook ή τα επίσης γνωστά cookies παρακολούθησης, τα οποία ακολουθούν τους χρήστες στο Διαδίκτυο, προκειμένου να μάθουν περισσότερα για αυτούς.

Με την κυκλοφορία του iOS 14.5 η νέα δυνατότητα διαφάνειας παρακολούθησης εφαρμογών θα είναι ενεργοποιημένη από προεπιλογή. Θα αναγκάσει τους προγραμματιστές εφαρμογών να ζητούν άδεια από τους χρήστες για να χρησιμοποιήσουν το IDFA. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, που διενεργούνται από τον Δεκέμβριο του 2020, με τις οποίες συμφωνεί και το Facebookέως και το 80% των χρηστών θα αρνηθεί.

H τακτική της Apple

Η Apple, από την πλευρά της, ενδιαφέρεται ελάχιστα για τα δεδομένα των πελατών της επειδή ακριβώς κερδίζει χρήματα από την πώληση συσκευών και εφαρμογών και όχι από τις διαφημίσεις. Μάλιστα, είναι μια εταιρία που πρεσβεύει την προστασία της ιδιωτικότητας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σχετικά πρόσφατη διαμάχη με υπηρεσίες του FBI, όταν η εταιρία αρνήθηκε να παραχωρήσει σε αυτές τις μεθόδους ξεκλειδώματος του iPhone χωρίς να υπάρχει σχετικό ένταλμα για τον χρήστη.

Ο σημερινός διευθύνων σύμβουλος Τιμ Κουκ αναφερόμενος στο θέμα είπε: «Εάν μια επιχείρηση βασίζεται στην παραπλάνηση των χρηστών, στην εκμετάλλευση δεδομένων, σε επιλογές που δεν είναι καθόλου επιλογές, τότε δεν αξίζει τον έπαινό μας. Χρειάζεται μεταρρύθμιση», μια δήλωση που πολλοί εκτιμούν ότι αναφερόταν στο Facebook.

Η Apple έχει ενσωματώσει την ιδιωτικότητα στα συστήματά της. Το πρόγραμμα περιήγησης Safari αποκλείει ήδη τα cookies τρίτων από προεπιλογή και πέρυσι η εταιρία ανάγκασε τους παρόχους εφαρμογών στο iOS να δηλώσουν στις καταχωρίσεις του AppStore ποια δεδομένα συλλέγουν, ώστε ο χρήστης να το γνωρίζει πριν αγοράσει/κατεβάσει την εφαρμογή.

Τι λέει το Facebook

Το Facebook, από την πλευρά του, έχει προειδοποιήσει ότι η αναβάθμιση της εφαρμογής θα μπορούσε να μειώσει τα έσοδά του από τις διαφημίσεις κατά το ήμισυ, αλλά το σπουδαιότερο ότι μπορεί να πλήξει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις.

Όπως είναι γνωστό, το Facebook εκμεταλλεύεται τα δεδομένα τουλάχιστον 700.000.000 φυσικών προσώπων (1.69 δισεκατομμύρια λογαριασμών). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι έχει διαμορφώσει πάνω από 5.000 κατηγορίες χαρακτηριστικών, για να μην περνά τίποτα από τις δραστηριότητες του χρήστη απαρατήρητο ή ανεκμετάλλευτο.

Ό,τι κάνει κάποιος στο Διαδίκτυο «καταγράφεται» και χρησιμοποιείται. Διαδικασία που είναι γνωστή σε όλες τις εφαρμογές ως «προσωποποιημένη διαφήμιση». Δηλαδή, δεν προλαβαίνει κάποιος να αναζητήσει ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια στο Google και ξαφνικά εμφανίζονται διαφημίσεις με παπούτσια σε όλα τα social networks που χρησιμοποιεί ο χρήστης και ανήκουν στη Facebook.

Και αυτό γιατί οι δύο μεγάλες εταιρίες συνεργάζονται από το 2018 στην ανταλλαγή διαφημίσεων – και όχι μόνο.

Σημειώνεται ότι η FacebookInc κέρδισε το 2020 το ποσό των 86 δισ. δολαρίων. Ποσό κατά 156% μεγαλύτερο από το 2019. Τα 10,14 δολάρια που εισέπραξε από κάθε ενεργό χρήστη στο τέταρτο τρίμηνο του 2020 ήταν τα περισσότερα που έχει πάρει από το πρώτο τρίμηνο του 2017 μέχρι σήμερα.

Υποστηρίζει, δε, ότι η κοινή χρήση δεδομένων με διαφημιστές είναι το κλειδί για την παροχή «καλύτερων εμπειριών» στους χρήστες. Κατηγορεί επίσης την Apple ότι θα αναγκάσει τις επιχειρήσεις να στραφούν σε συνδρομές και άλλους τρόπους εντός εφαρμογών για τα έσοδά τους, από τις οποίες η Appleκερδίζει ένα ποσοστό.

Μάλιστα προχώρησε και σε πληρωμένες καταχωρίσεις σε μεγάλες εφημερίδες εθνικής εμβέλειας τον περασμένο Δεκέμβριο, στις οποίες μικροί επιχειρηματίες μιλούν για το πώς επιβίωσαν από την πανδημία χάρη στις στοχευμένες διαφημίσεις.

Η Facebook, πάντως, φαίνεται να αποδέχεται τις αλλαγές και υποσχέθηκε «νέες εμπειρίες διαφημιστών και πρωτόκολλα μέτρησης». Παραδέχθηκε ότι ο τρόπος με τον οποίο οι ψηφιακοί διαφημιστές συλλέγουν και χρησιμοποιούν τα δεδομένα θα πρέπει να «εξελιχθεί» σε έναν που θα βασίζεται σε «λιγότερα δεδομένα».

Η προστασία της ιδιωτικότητας

Το συγκεκριμένο θέμα, πάντως, είναι η «κορυφή του παγόβουνου», καθώς τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις και ρυθμιστικές Αρχές ανησυχούν όλο και περισσότερο για το πόσο μεγάλο και περίπλοκο είναι το οικοσύστημα των ιστότοπων, των εφαρμογών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ορισμένες εφαρμογές ζητούν πρόσβαση σε περισσότερα δεδομένα από αυτά που απαιτούνται για την παροχή της υπηρεσίας τους, όπως για παράδειγμα το TikTok. Επίσης, ο κάθε ψηφιακός διακινητής εκτιμάται ότι διαθέτει δεδομένα για έως και 700 εκατομμύρια καταναλωτές, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες.

Σε ό,τι αφορά τους διαφημιστές, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, ακόμη και αν δεν γινόταν η αναβάθμιση του iOS. Οι εκπρόσωποι των περισσότερων διαφημιστικών εταιριών πιστεύουν ότι οι διαφημιστές θα πρέπει να «προετοιμαστούν για την επόμενη εποχή της ψηφιακής διαφήμισης που εστιάζει στην προστασία της ιδιωτικότητας».

Αυτό μπορεί να σημαίνει, σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, ότι για παράδειγμα οι διαφημίσεις που σχετίζονται με τη μόδα θα εμφανίζονται μόνο σε σχετικούς ιστότοπους. Η τοποθέτηση διαφημίσεων σε podcast ή μέσω influencers θα μπορούσε να είναι ένας άλλος, μη παρεμβατικός, αλλά καθαρά ενημερωτικός, τρόπος διαφήμισης.

Από την πλευρά της, πάντως, η Apple δήλωσε ότι υποστηρίζει τη διαφημιστική βιομηχανία και έχει εισαγάγει νέα δωρεάν εργαλεία που επιτρέπουν στους διαφημιστές να γνωρίζουν πόσο επιτυχημένη είναι μια καμπάνια, χωρίς να αποκαλύπτονται οι ταυτότητες των μεμονωμένων χρηστών.

Δείτε όλες τις  τελευταίες Ειδήσεις  από την  Ελλάδα  και τον  Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο  Radar.gr