Τελικά καθόλου εύκολη δουλειά δεν είναι η υποχρέωση που έχει αναλάβει η Ελλάδα να διατηρεί υποχρεωτικό απόθεμα 15% των ετήσιων ποσοτήτων αερίου και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από αυτό, τον ερχόμενο κρίσιμο χειμώνα είναι τεράστιοι.

Η απαράδεκτη καθυστέρηση και κωλυσιεργία για την υπόγεια αποθήκη της Καβάλας ήδη από το 2010 ως το 2019, βγαίνει τώρα πολύ αρνητικά για τη χώρα μας.

Υπενθυμίζουμε πως το θέμα της ΥΑΦΑ Καβάλας δεν έχει ακόμη επιλυθεί και ας υπάρχει το «δρεπάνι Πούτιν στο φυσικό αέριο» πάνω από τον ουρανό της ΕΕ και της Ελλάδας φυσικά.

Η επένδυση της υπόγειας αποθήκης στη Νότια Καβάλα, χρειάζεται 18-24 μήνες για να δουλέψει ακόμη και αν ξεκινήσει αύριο το πρωί.

Όπως μας λένε από το ΤΑΙΠΕΔ, μία λύση είναι να ξεκινήσει αμέσως η διαδικασία επένδυσης στην ΥΑΦΑ και αμέσως να ζητήσουμε από την Κομισιόν, μείωση του ποσοστού αποθήκευσης που είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε φέτος, με παράλληλη ενίσχυση της Ρεβυθούσας.

Όλα αυτά βέβαια κάποτε πρέπει να ξεκινήσουν στην πράξη αφού σήμερα βρίσκονται στο επίπεδο της συζήτησης.

«Το κόστος φυσικού αερίου με υποχρεωτική αποθήκευση στην Ιταλία του 15% της ετήσιας κατανάλωσης, είναι ασύμφορα υψηλό και πρέπει να βρούμε άλλες λύσεις. Μιλάμε για σχεδόν 1 δις κυβικά που με τις σημερινές τιμές κοστίζει πάνω-κάτω 670 εκατ. ευρώ. Πώς να σηκώσει η χώρα ένα ακόμη τέτοιο κόστος;» τονίζουν από τη ΡΑΕ.

Τα ρωσικά καψόνια με τις μειώσεις πωλήσεων ρωσικού αερίου στην Ευρώπη δεν αφορούν μεν στην Ελλάδα, που εισάγει από τον TurkStream, αλλά πλέον δεν μπορεί να ξέρει ή να προβλέψει κάποιος οτιδήποτε έτσι όπως είναι η κατάσταση με τον Ρώσο Πρόεδρο και τις αποφάσεις του» μας δηλώνει έλληνας διπλωμάτης από τη Κεντρική Υπηρεσία που παρακολουθεί χρόνια τις ελληνορωσικές σχέσεις και προβλέπει: «πάντως ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, εάν η Μόσχα μας αποκόψει εντελώς από το ρωσικό αέριο, θα αντιμετωπίσουμε πολύ μεγάλη κρίση».

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μεγάλο θέμα-πρόβλημα με τη δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου (ΕΣΦΑ) που έχει φτάσει στα απόλυτα όρια πληρότητας και δύσκολα θα σηκώσει και άλλο βάρος ποσοτήτων.

«Το δύσκολο χειμώνα, που έρχεται είναι αδύνατον να αυξηθεί η μεταφορά περισσότερου αερίου μέσω του ΕΣΦΑ για την Ελλάδα και αυτό είναι ένα ακόμη πρόβλημα» μας λένε από τη Ρυθμιστική Αρχή.

Αλλά και οι εκπρόσωποι των μεγάλων καθετοποιημένων εταιριών ενέργειας, δεν είναι εφεκτικοί στο εισαγόμενο εξ Ιταλίας αποθηκευμένο αέριο.

«Είναι πανάκριβο και θα μας γονατίσει. Καλύτερα να ενοικιαστούν όσες επιπλέον πλωτές μονάδες (FSU) χρειαστούν, ώστε οι ποσότητες να αποθηκευτούν στη Ρεβυθούσα» λέει ξεκάθαρα διευθύνων σύμβουλος μίας από αυτές.

Σήμερα οι κινήσεις της Αθήνας αποσκοπούν στο να αποθηκευτεί στη Ιταλία για λογαριασμό της χώρας μας το 30-35% της υποχρεωτικής ποσότητας, δηλαδή 300 εκατομμύρια μάξιμουμ, που μπορεί να τα εντάξει το ΕΣΦΑ και να τα πληρώσει η Ελλάδα. Μάλλον σε αυτή τη λύση καταλήγει το ΥΠΕΝ.

Την ίδια στιγμή, στον υποχρεωτικό αποθηκευτικό σχεδιασμό θα ενταχθεί το τέρμιναλ FSU του ΔΕΣΦΑ που θα δουλέψει στη Ρεβυθούσα, τον Ιούλιο.

«Από εκεί θα καλύψουμε επιπλέον 12% από το 1 δις που πρέπει η χώρα μας να αποθηκεύσει, άρα πλησιάζουμε τη μισή υποχρεωτική ποσότητα του ενός δις κυβικών» μας λένε από το ΔΕΣΦΑ.

Το υπόλοιπο 50% της αποθήκευσης θα καλυφθεί από ισοδύναμη ποσότητα πετρελαίου. Χρειάζεται πάντως εδώ η ειδική άδεια της Κομισιόν αλλά σε συνθήκες βαθιάς (και πολεμικής) κρίσης δεν θα υπάρξουν αντιρρήσεις από τις Βρυξέλλες.

«Το σχετικά εύκολο εδώ είναι η εξασφάλιση αποθηκευτικών χώρων, αφού ΕΛΠΕ, Μότορ Όιλ και άλλες εταιρείες θα δώσουν χείρα βοηθείας» εκτιμούν από το ΥΠΕΝ.

«Θυμίζω και πάλι πως η κατάσταση θα ήταν εντελώς διαφορετική εάν τα διάφορα μικρά και μεγάλα συμφέροντα δεν είχαν εμποδίσει να αναπτυχθεί η αποθήκη αερίου στην Ν.Καβάλα. Η σημασία της υποδομής αυτής για την ασφάλεια τροφοδοσίας της χώρας αποδεικνύεται περίτρανα και οι κυβερνήσεις που παρεμπόδισαν τη λειτουργία αλλά και το ΤΑΙΠΕΔ την περίοδο 2010-19 θα πρέπει τώρα να δουν τη ζημιά που έκαναν στην Ελλάδα» παρατηρεί έμπειρος καθηγητής του ΕΜΠ και συνεχίζει: «η Ελλάδα, που δεν διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους, είναι υποχρεωμένη να εξασφαλίσει ως την 1η Νοεμβρίου αποθήκευση αερίου σε άλλο κράτος-μέλος, που θα αντιστοιχεί στο 15% της ετήσιας κατανάλωσής της, δηλαδή, κοντά στο ένα δις. κ.μ. Η Βουλγαρία δεν έχει αυτή τη δυνατότητα, οι αποθήκες της είναι πολύ περιορισμένες, συνεπώς, απομένει η λύση της Ιταλίας, με την οποία είμαστε διασυνδεδεμένοι μέσω του TAP, με όλα τα αρνητικά που προαναφέρθηκαν».

Τι γίνεται με την συντήρηση του Turk Stream

Η προγραμματισμένη συντήρηση του Turk Stream, λήγει στις 27 Ιουνίου.

Πολλοί μίλησαν για ανησυχίες και θύμισαν την συντήρηση του Nord Stream 1 που τελικά έκοψαν τη ροή ρωσικού αερίου σε βορειοευρωπαικές χώρες, γεγονός που αποδίδεται ευθέως σε ρωσικό εκβιασμό.

«Προσωπικά δεν ανησυχώ ιδιαίτερα, η διακοπή λειτουργίας του Turk Stream δεν θα υπερβεί το χρονοδιάγραμμα. Άλλωστε η συντήρηση είναι πολύ μικρότερης κλίμακας, χωρίς να χρειάζεται να αντικατασταθεί εξειδικευμένος εξοπλισμός, όπως συνέβη στον Nord Stream 1, όπου προβλεπόταν η αλλαγή συμπιεστών. Το κυριότερο είναι όμως ότι μέσω Turk Stream από όπου τροφοδοτείται η Ελλάδα, τροφοδοτούνται επίσης χώρες όπως η Σερβία και η Ουγγαρία, που έχουν άριστες σχέσεις με τη Μόσχα, αυτούς ειδικά δεν θέλει να τους πλήξει ο Πούτιν και έτσι μάλλον γλυτώνουμε και εμείς. Θυμίζω πως πριν 20 μέρες η Σερβία ανακοίνωσε νέα 3ετή συμφωνία προμήθειας ρωσικού αερίου» λέει ο έλληνας διπλωμάτης.

Στρατηγικά αποθέματα και TAP

Όσον αφορά και πάλι στα στρατηγικά αποθέματα και την εισαγωγή πιθανού αποθηκευμένου αερίου μέσω του ΕΣΦΑ, είναι ξεκάθαρο ότι ο TAP δεν παρέχει δυνατότητα ανάστροφης ροής, διότι δεν υπάρχει συμπιεστής στο σημείο εισόδου του στην Ιταλία, άρα η λύση απορρίπτεται.

Εναλλακτική λύση το swap, δηλαδή ανταλλαγή ποσοτήτων αζέρικου αερίου που προορίζονται για Ιταλία μέσω του TAP, οι οποίες θα ανταλλάσσονται με αντίστοιχες ποσότητες ελληνικού αποθηκευμένου αερίου στις ιταλικές αποθήκες.

«Υπάρχουν κι εδώ προβλήματα: αέριο προς ανταλλαγή θα διαθέτει η Ιταλία τον χειμώνα; Θα μπορούν τεχνικά να εισαχθούν αυξημένες ποσότητες αζέρικου αερίου μέσω του TAP, για να εξυπηρετηθούν και οι δύο χώρες; Η λύση TANAP (ο τουρκικός διάδρομος που συνδέεται με τον TAP) δεν είναι αξιόπιστη λόγω Ερντογάν» λέει ο καθηγητής του ΕΜΠ.

Αλλά και η δυναμικότητα του δικού μας ΕΣΦΑ με τις σημερινές υποδομές θεωρείται κορεσμένη, γι’ αυτό και ετοιμάζονται έργα αναβάθμισης. Μέχρι να γίνουν αυτά, παραπάνω αέριο στο δύσκολο χειμώνα δεν μπορεί να διακινηθεί μέσω του ΕΣΦΑ.

«Αν όμως μειωνόταν δραστικά η ροή του ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας, τότε θα δημιουργούνταν κενό στο ΕΣΦΑ και θα καλυπτόταν από τον ΤΑΡ. Επίσης, αν σταματήσει ένα μέρος της ροής αερίου, υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς, από τις άλλες πηγές προμήθειας, τότε θα περάσει το αποθηκευμένο της Ιταλίας. Θα το δεχτούν όμως αυτό οι προμηθευτές;» αναρωτιέται ο καθηγητής του ΕΜΠ.

Συμπέρασμα: τα δύσκολα είναι μπροστά μας και το φώς στην άκρη του τούνελ δεν φαίνεται ακόμη…