Σύμφωνα με το Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης, νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, η ισχυρή αύξηση της παραγωγικότητας –βασική προϋπόθεση για την ουσιαστική σύγκλιση του ελληνικού με το μέσο ευρωπαϊκό εισόδημα– απαιτεί αύξηση του παραγωγικού κεφαλαίου και επομένως νέες επενδύσεις καθώς και ενσωμάτωση καινοτόμων μεθόδων παραγωγής και νέων τεχνολογιών.
Γράφει ο Σπύρος Σταθάκης για το νέο ΕΣΠΑ
Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες αυτές αποτελούν υψηλό βαθμό εξειδίκευσης και η εσωτερική αγορά είναι μικρή, η αύξηση των εξαγωγικών δυνατοτήτων είναι απαραίτητη.
Για τις εταιρικές επενδύσεις σε πάγιο κεφάλαιο τίθεται ως στόχος η αύξησή τους από το 5,4% του ΑΕΠ στο 14%.Βασικός στόχος για την ελληνική οικονομία σύμφωνα με το προαναφερόμενο Σχέδιο, είναι η αύξηση των εξαγωγών από 37% του ΑΕΠ στο 66%.
Ειδικότερα για τις εξαγωγές προϊόντων, στόχος είναι η αύξησή τους από το 19% του ΑΕΠ στο 48%.Στο πλαίσιο της συνεργασίας των ΜμΕ ενθαρρύνεται η χρήση τεχνολογιών γλώσσας που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως η αυτόματη μετάφραση.
Η αύξηση του αριθμού των μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων αποτελεί, μεταξύ άλλων, προϋπόθεση για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση των εξαγωγών.
Νέο ΕΣΠΑ – Ενδυνάμωση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων
Η αύξηση του μεγέθους των επιχειρήσεων αποτελεί βασικό στόχο. Παράλληλα, επιδιώκεται η ενδυνάμωση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη βάση τομεακών και επενδυτικών προτεραιοτήτων που λαμβάνουν υπόψη και τις περιφερειακές ανάγκες.
Επίσης, η διασύνδεσή τους με αλυσίδες αξίας και με μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις καθώς και με ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς συμβάλλει στην ενίσχυση της εξωστρέφειάς τους.
Με βάση τα προαναφερόμενα, θα επιδιωχθεί μια στροφή προς μια πιο στοχευμένη επενδυτική στρατηγική για τις ΜμΕ που θα συνδέεται με κριτήρια απόδοσης.
Το «Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία» αναφέρει τους εξής άξονες για τα προγράμματα στήριξης των ΜμΕ:
- Ψηφιακός μετασχηματισμός,
- Βελτίωση των καινοτομικών επιδόσεων,
- Βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων,
- Κοινωνική επιχειρηματικότητα, και
- Εξωστρέφεια.
Η ασφαλής, γρήγορη και αξιόπιστη πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους και η παροχή καλύτερων ψηφιακών υπηρεσιών από το κράτος στους πολίτες και τις επιχειρήσεις σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού, θα συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη της ανωτέρω στοχοθεσίας.
Νέο ΕΣΠΑ –Πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι
Όπως περιγράφεται στο νέο ΕΣΠΑ, ως κύριες επιλογές πολιτικής αναδεικνύονται οι εξής:
- Ενδυνάμωση του οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας με βάση τις προτεραιότητες της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης και των μηχανισμών διάχυσης και υποστήριξης της καινοτομίας σε όλο το εύρος των απαιτούμενων δραστηριοτήτων – ενίσχυση συμπράξεων ερευνητικών
φορέων και επιχειρήσεων - Ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και της επιχειρηματικής καινοτομίας με την παροχή κινήτρων για αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και νέων ιδεών από υφιστάμενες και νεοφυείς επιχειρήσεις και την υποστήριξη της ανάπτυξης/υιοθέτησης μίας ευρύτερης άποψης για την καινοτομία από όλους τους κλάδους της οικονομίας (π.χ. στον τουρισμό και στον πολιτισμό)
- Ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων με έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό (Industry 4.0) και σε φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες και προϊόντα
- Δημιουργία υποδομών και μηχανισμών στήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας (π.χ. Innovation Agency)
- Στρατηγική επένδυση στο τουριστικό οικοσύστημα με βάση την εθνική και τις συμπληρωματικές περιφερειακές στρατηγικές για τον τουρισμό
- Μέτρα για την αύξηση του μέσου μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων, προώθηση συνεργασιών μεταξύ ΜμΕ (π.χ. με δημιουργία clusters) ή/και με μεγαλύτερες επιχειρήσεις με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους σε παγκόσμιες αγορές και αλυσίδες αξίας (διεθνοποίηση)
- Ενίσχυση της συνδεσιμότητας με ευρυζωνική πρόσβαση υψηλών ταχυτήτων
- Ψηφιακός μετασχηματισμός του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και επέκταση των ψηφιακών υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις με επαναχρησιμοποίηση των υπαρχόντων εργαλείων της ΕΕ και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών σε όλα τα στάδια υλοποίησης
- Προσαρμογή των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, της στήριξης της επιχειρηματικής καινοτομίας, της βιομηχανικής μετάβασης, της υποστήριξης του ψηφιακού μετασχηματισμού και της κυκλικής οικονομίας.
Προτεραιότητα επίσης θα αποτελέσει η εισαγωγή καινοτόμων εφαρμογών σε τοπικό επίπεδο που θα βασίζονται σε μείζονες / τομεακές στρατηγικές επενδύσεις. Για υπηρεσίες τηλε – εκπαίδευσης, διά βίου μάθησης, τηλε – ιατρικής, υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας κ.λ.π. θα υποστηριχθεί η εισαγωγή ψηφιακών εφαρμογών βασισμένων στην ανάπτυξη και διείσδυση ευρυζωνικών δικτύων και της τεχνολογίας 5G.
Οι προτεραιότητες
Η Εθνική Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ) και οι προτεραιότητες που αυτή περιλαμβάνει – τομείς / κλάδοι, επενδυτικά πεδία, αλυσίδες αξίας και ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για ευθυγράμμιση με ευρωπαϊκές και εθνικές στρατηγικές – θα αποτελέσουν τον βασικό οδηγό για την εξειδίκευση και χρηματοδότηση των προαναφερόμενων επιλογών πολιτικής, κυρίως για τους ειδικούς στόχους i και iv του Στόχου Πολιτικής 1.
Η ΕΣΕΕ θα είναι εθνικής εμβέλειας με περιφερειακή διάσταση. Οι προτεραιότητες της ΕΣΕΕ θα καθορίζονται τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο και προς τούτο έχουν κατανεμηθεί πόροι του Στόχου Πολιτικής 1 και στα ΠΕΠ. Για τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων θα εφαρμοστεί συστηματικά και στα δύο επίπεδα Διαδικασία Επιχειρηματικής Ανακάλυψης.
Σε εθνικό επίπεδο η διαδικασία επιχειρηματικής ανακάλυψης θα έχει ως στόχο την ανάδειξη και εξειδίκευση των προτεραιοτήτων της ΕΣΕΕ, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα».
Σε περιφερειακό επίπεδο η διαδικασία επιχειρηματικής ανακάλυψης θα βελτιωθεί –αναβαθμιστεί σε διαδικασίες και συμμετοχές και θα έχει ως στόχο την εξειδίκευση της περιφερειακής διάστασης της ΕΣΕΕ, τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού ιστού της περιφέρειας αλλά και την τροφοδότηση της διαδικασίας επιχειρηματικής ανακάλυψης που πραγματοποιείται σε εθνικό επίπεδο με νέες καινοτόμες ιδέες καθώς και την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ εθνικού και περιφερειακού επιπέδου.
Οι προτεραιότητες που αναδεικνύονται σε περιφερειακό επίπεδο θα χρηματοδοτούνται από το αντίστοιχο ΠΕΠ.
Το σύστημα διακυβέρνησης θα διευθύνει, θα διαχειριστεί και θα υποστηρίξει τις ανωτέρω διαδικασίες στην εθνική και περιφερειακή τους διάσταση, εξασφαλίζοντας τον στρατηγικό σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δράσεων στη βάση ποσοτικοποιημένων στόχων.
