Παρά τις πολεμικές δηλώσεις και τη φαινομενική ετοιμότητα, ειδικοί προειδοποιούν ότι μια ενδεχόμενη στρατιωτική σύγκρουση Ισραήλ και Ιράν θα έχει αμφίβολη έκβαση, ακόμη κι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμιχθούν ενεργά. Όπως σημειώνει ο Guardian, η επίτευξη στρατηγικών στόχων, όπως η εξουδετέρωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος ή η αποσταθεροποίηση του καθεστώτος, είναι εξαιρετικά δύσκολη – και ίσως ουτοπική.

Ακόμα και με την πιθανή χρήση εξελιγμένων βομβών βαριάς διείσδυσης, όπως οι GBU-57, οι αμερικανικές και ισραηλινές δυνάμεις αμφισβητείται ότι θα μπορέσουν να εξουδετερώσουν στόχους όπως το υπόγειο εργοστάσιο Fordow, το οποίο βρίσκεται βαθιά θαμμένο μέσα στο βραχώδες υπέδαφος του Ιράν.

Ο καθηγητής Toby Dodge από το London School of Economics επισημαίνει ότι το ιρανικό καθεστώς είναι περισσότερο ανθεκτικό απ’ όσο παρουσιάζεται συχνά και πως η τεχνολογική του υποδομή δεν μπορεί να εξαλείφεται απλά με στρατιωτικά πλήγματα.

Ο ρόλος των ΗΠΑ και οι κίνδυνοι της κλιμάκωσης

Η πιθανότητα εμπλοκής των ΗΠΑ, με τον πρώην πρόεδρο Τραμπ να παραμένει επιφυλακτικός, εγείρει νέα ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και το ρίσκο μιας τέτοιας σύρραξης. Σύμφωνα με αναλυτές, ακόμα και εάν χρησιμοποιηθούν τα πιο εξελιγμένα οπλικά συστήματα, η διείσδυση σε βάθος 90 μέτρων –όπου εκτιμάται ότι βρίσκεται το Fordow– δεν είναι εξασφαλισμένη.

Παράλληλα, πρώην αξιωματούχοι όπως οι Daniel Kurtzer και Steven Simon επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή θα καθιστούσε τις ΗΠΑ άμεσα στόχο ιρανικών αντιποίνων, προκαλώντας πιθανές απώλειες αμάχων και ανεξέλεγκτη αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή.

Η ιδέα ακόμη και στοχευμένης επίθεσης κατά του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ –σενάριο που λέγεται ότι εξετάστηκε αλλά απορρίφθηκε– έχει προκαλέσει συναγερμό, με ηγετικές σιιτικές φωνές στο Ιράκ, όπως ο Αγιατολάχ Σιστάνι, να απευθύνουν δημόσιες προειδοποιήσεις.

Περιορισμοί της στρατιωτικής ισχύος

Ο καθηγητής Andreas Krieg από το King’s College London υπενθυμίζει ότι η στρατιωτική ισχύς, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι, δεν αρκεί για την επίτευξη πολιτικών στόχων. «Μπορείς να εξουδετερώσεις έναν ηγέτη, αλλά δεν μπορείς να καταστρέψεις ένα καλά δικτυωμένο και αποκεντρωμένο σύστημα όπως αυτό του Ιράν», εξηγεί.

Επιπλέον, οι ισραηλινές δυνάμεις φέρεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα διαχείρισης υλικών, κόπωσης προσωπικού, φθοράς του εξοπλισμού και περιορισμού στους διαθέσιμους στόχους, γεγονός που μειώνει την αποτελεσματικότητα και προσφέρει στην Τεχεράνη ένα αφήγημα ανθεκτικότητας και επιβίωσης.

Διπλωματία: Η μόνη ρεαλιστική διέξοδος;

Ορισμένοι αναλυτές θεωρούν πως η πιο ρεαλιστική εξέλιξη είναι η αναθέρμανση της διπλωματίας, με πρότυπο τον πόλεμο του Κοσόβου το 1999. Ήδη λέγεται ότι έχουν ξεκινήσει άτυπες συνομιλίες με Ιρανούς αξιωματούχους στη Γενεύη, ενώ ακόμη και ο Τραμπ φαίνεται να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων.

Όμως, ακόμα κι αν υπάρξει συμφωνία, η όποια στρατιωτική αποτυχία μπορεί να αποδυναμώσει τη διεθνή εικόνα του Ισραήλ και, αντιθέτως, να ενισχύσει τη σκληρή στάση του ιρανικού καθεστώτος.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο καθηγητής Dodge: «Αν ο Χαμενεΐ κρατήσει ψυχραιμία και οι ΗΠΑ δεν εμπλακούν, τότε το Ισραήλ κινδυνεύει να έχει ξυπνήσει μια φωλιά από σφήκες, χωρίς σχέδιο διαφυγής».