Η ελληνική οικονομία εισέρχεται στο νέο έτος με αναπτυξιακή ορμή μεγαλύτερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αξιοποιώντας τόσο τη βελτίωση των εσωτερικών μεγεθών όσο και τις ευνοϊκές διεθνείς συγκυρίες, σημειώνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο οικονομικό της δελτίο. 

Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις των τελευταίων ετών έχουν αναβαθμίσει το γεωστρατηγικό και γεωοικονομικό αποτύπωμα της χώρας, σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη επιδιώκει τη σταδιακή απεξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Η αυξανόμενη σημασία των θαλάσσιων μεταφορών υγροποιημένου φυσικού αερίου, σε συνδυασμό με τις υποδομές αποθήκευσης και διασύνδεσης που διαθέτει η Ελλάδα, δημιουργεί προϋποθέσεις για την ενίσχυση του ρόλου της ως αναδυόμενου ενεργειακού κόμβου για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Παράλληλα, οι διεθνείς τάσεις αναδιάρθρωσης των εφοδιαστικών αλυσίδων, είτε μέσω friend-shoring είτε μέσω near-shoring, μπορούν να αναβαθμίσουν περαιτέρω τη θέση της χώρας ως περιφερειακού διαμετακομιστικού κόμβου και να προσελκύσουν επενδύσεις στρατηγικής σημασίας και σε τομείς πέραν της ενέργειας.

Την ίδια στιγμή, η συνεχιζόμενη άνοδος του παγκόσμιου τουρισμού στηρίζει την ελληνική οικονομία, αξιοποιώντας το ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας και συμβάλλοντας ουσιαστικά, μεταξύ άλλων, στη χρηματοδότηση ενός σημαντικού μέρους του εμπορικού ελλείμματος μέσω των ταξιδιωτικών εισπράξεων.

Ανθεκτική μεγέθυνση πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο

Σε μακροοικονομικό επίπεδο, η Ελλάδα εισέρχεται στο νέο έτος με μια σειρά ευνοϊκών παρακαταθηκών. Πρώτη και σημαντικότερη είναι η ανθεκτικότητα της οικονομικής μεγέθυνσης. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2% σε ετήσια βάση το πρώτο εννεάμηνο του 2025, έναντι 1,7% στην ΕΕ-27 και 1,5% στην Ευρωζώνη, παρατείνοντας μια τετραετή περίοδο υπεραπόδοσης.

Η θετική αυτή πορεία στηρίχθηκε κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση, η οποία ενισχύθηκε από την άνοδο των εισοδημάτων, τη βελτίωση της απασχόλησης και τις ισχυρές τουριστικές επιδόσεις, αλλά και στις επενδύσεις, που υποστηρίχθηκαν από ευρωπαϊκούς πόρους. Σημαντική ήταν και η συμβολή των καθαρών εξαγωγών. Σχεδόν όλες οι κατηγορίες επενδύσεων κινήθηκαν ανοδικά, με εξαίρεση τον τεχνολογικό εξοπλισμό που κατέγραψε οριακή πτώση, ενώ οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στις επενδύσεις σε μεταφορικό εξοπλισμό, κατοικίες και λοιπές κατασκευές.

Αγορά εργασίας: Σταθερή βελτίωση με ιστορικά υψηλή απασχόληση

Δεύτερος θετικός άξονας είναι η συνεχιζόμενη βελτίωση της αγοράς εργασίας. Το μέσο ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 9% το πρώτο δεκάμηνο του 2025. Αν και παραμένει το τρίτο υψηλότερο στην ΕΕ-27, έχει μειωθεί κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024.

Την ίδια περίοδο, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,4% σε ετήσια βάση, με τον αριθμό των απασχολουμένων να φτάνει τα 4,35 εκατομμύρια τον Οκτώβριο, επίπεδο που είχε να καταγραφεί από το 2010. Η εξέλιξη αυτή ενισχύει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και στηρίζει περαιτέρω την ιδιωτική κατανάλωση.

Δημόσια οικονομικά: Από αδύναμος κρίκος σε συγκριτικό πλεονέκτημα

Τρίτος πυλώνας είναι οι ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις. Τα δημόσια οικονομικά, που στο παρελθόν συνιστούσαν βασική μακροοικονομική ανισορροπία, αποτελούν πλέον ισχυρό πλεονέκτημα της ελληνικής οικονομίας. Καθοριστικό ρόλο έχει διαδραματίσει η ενίσχυση των μηχανισμών καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

Το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης, ύψους 12,4 δισ. ευρώ το πρώτο δεκάμηνο του έτους, επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις και το 2025, σε αντίθεση με την πλειονότητα των κρατών-μελών της ΕΕ-27 που εκτιμάται ότι θα εμφανίσουν πρωτογενή ελλείμματα. Παράλληλα, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ έχει μειωθεί σημαντικά από το 2020 και αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική του πορεία, λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ, της επίτευξης πλεονασμάτων και της ενεργητικής διαχείρισης του χρέους μέσω πρόωρων αποπληρωμών, όπως η πρόσφατη αποπληρωμή 5,3 δισ. ευρώ από τα δάνεια του πρώτου προγράμματος του 2010.

Η ενίσχυση της δημοσιονομικής αξιοπιστίας αντανακλάται στις αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και στο γεγονός ότι η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου διαμορφώνεται χαμηλότερα από εκείνη της Ιταλίας και της Γαλλίας.

Ρεκόρ στον τουρισμό

Τέταρτο σημείο στήριξης αποτελεί ο τουρισμός. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2025 αναμένεται να αποτελέσει το τρίτο συνεχόμενο έτος ρεκόρ για τον κλάδο. Το πρώτο δεκάμηνο καταγράφηκε αύξηση 4,4% στις αφίξεις και 8,9% στις εισπράξεις, με θετικές επιδόσεις από βασικές αγορές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ.

Προοπτικές και κίνδυνοι για το νέο έτος

Οι προοπτικές για το νέο έτος παραμένουν θετικές, με τον ρυθμό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ να εκτιμάται ότι θα υπερβεί εκ νέου τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Οι επενδύσεις αναμένεται να αποτελέσουν τον βασικό μοχλό ανάπτυξης, με ώθηση από τους πόρους ύψους 16,7 δισ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Η ιδιωτική κατανάλωση θα συνεχίσει να ενισχύεται, υποβοηθούμενη από δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το διαθέσιμο εισόδημα και την προγραμματισμένη αύξηση του κατώτατου μισθού τον Απρίλιο.

Η αγορά εργασίας εκτιμάται ότι θα βελτιώνεται περαιτέρω, αν και με βραδύτερο ρυθμό, ενώ οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να αποκλιμακωθούν σταδιακά, με την ενεργειακή συνιστώσα να παραμένει κρίσιμος παράγοντας λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων.

Οι βασικοί κίνδυνοι συνδέονται με τις γεωπολιτικές εντάσεις, την εξέλιξη των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ–ΕΕ, ενδεχόμενες πολιτικές προστατευτισμού, τις φυσικές καταστροφές και πιθανές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Διαρθρωτικές προκλήσεις και το στοίχημα της στέγασης

Παρά τις θετικές εξελίξεις, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις: χαμηλότερη συμμετοχή των επενδύσεων στο ΑΕΠ σε σχέση με την ΕΕ-27, υστέρηση στην παραγωγικότητα της εργασίας, χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης –ιδίως για γυναίκες και νέους– και ανάγκη σύγκλισης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Κρίσιμο ζητούμενο παραμένει και η μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών μέσω ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας, της έρευνας και ανάπτυξης και της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού.

Τέλος, η προσιτή στέγαση αναδεικνύεται σε βασική προτεραιότητα για Ελλάδα και Ευρώπη. Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την οικονομικά προσιτή κατοικία και τα νέα εθνικά μέτρα –μεταξύ των οποίων προγράμματα ανακαίνισης, περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση και κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις– επιχειρούν να απαντήσουν σε ένα ζήτημα με αυξανόμενη κοινωνική και οικονομική σημασία.

Διαβάστε ακόμη: