Για «τεράστια κοιτάσματα αερίου στη Νότια Κρήτη» μιλούν πλέον όχι μόνο κυβερνητικοί παράγοντες αλλά και μάνατζερ του ιδιωτικού τομέα και κυρίως ξένοι εμπειρογνώμονες που δουλεύουν για λογαριασμό της ExxonMobil. Xαρακτηριστική είναι η δήλωση ξένου ειδικού αναλυτή που παρατηρούσε πολύ πρόσφατα πως «αν οι γεωτρήσεις επιβεβαιώσουν τα δεδομένα, τότε οι ποσότητες είναι ικανές να καλύψουν το ενεργειακό κενό της Ευρώπης».

Σε περίπου 18 μήνες από σήμερα θα γίνει η πρώτη, δοκιμαστική γεώτρηση και θα πρέπει να ξεπεραστεί η γραφειοκρατία σε αρκετά στάδια όπως αδειοδοτικά αλλά και προμήθεια ειδικού εξοπλισμού, κυρίως γεωτρύπαναγια να γίνει η πρώτη γεώτρηση.

Σε ότι αφορά στις σεισμικές έρευνες, αυτές θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του Φεβρουαρίου αφού το σεισμογραφικό Sanco Swift της νορβηγικής PGS συνεχίζει τις εργασίες πρόσκτησης δισδιάστατων σεισμικών ερευνών στα θαλάσσια blocks «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης». Η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ενέργειας (IEA) έλεγε ότι «για δέκα χρόνια η Γηραιά Ήπειρος θα έχει κενό της τάξης των 30 δις. κυβικών μέτρων ετησίως, ακόμη και αν επιστρατευτούν για την αντικατάσταση των ποσοτήτων του ρωσικού φυσικού αερίου, ΑΠΕ, βιοαέρια και υδρογόνο».

Πώς θα παρακαμφθούν τα εμπόδια

Οι επενδυτές και κυρίως οι Αμερικανοί που δεν είναι συνηθισμένοι σε αυτά, έχουν δύο εμπόδια που μπορεί να καθυστερήσουν τα αποτελέσματα των δικών τους πρωτοβουλιών για σύντμηση των χρόνων των εργασιών τους. Το πρώτο έχει να κάνει με την ελληνική γραφειοκρατία.

Πριν τη διενέργεια μίας γεώτρησης απαιτείται η έκδοση και έγκριση από το ΥΠΕΝ της Μελέτης Κοινωνικών και Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Από τη στιγμή της υποβολής της στην αρμόδια Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) απαιτούνται 30 ημέρες προκειμένου να ελεγχθεί αν ο φάκελος είναι πλήρης ή ελλιπής.

Κατόπιν η ΔΙΠΑ θα πρέπει να αποστείλει τη Μελέτη προς διαβούλευση στην αρμόδια Περιφέρεια και άλλους φορείς. Το εκτιμώμενο διάστημα για τη διαβούλευση, τις γνωμοδοτήσεις των αρχών και την τελική έγκριση από τη ΔΙΠΑ είναι τουλάχιστον οκτώ μήνες. Το πρόβλημα είναι ότι χρειάζονται περίπου 5-6 μήνες για την εξεύρεση του εξοπλισμού με τα γεωτρύπανα, τη διαμόρφωση του εργοταξίου και τον εντοπισμό λιμανιού ή χώρου βάσης για τα γεωτρύπανα.

Το εξάμηνο αυτό οδηγεί, χαρακτηριστικά την περίπτωση των Ιωαννίνων στο πρώτο τρίμηνο του 2024 προκειμένου να ξεκινήσει η γεώτρηση. Το δεύτερο μεγάλο θέμα που έχει προκύψει έχει να κάνει με τη διενέργεια και την αβεβαιότητα που προκαλούν οι εθνικές εκλογές στο πρώτο εξάμηνο του έτους και στη συνέχεια οι περιφερειακές και εθνικές εκλογές.

Σε ό,τι αφορά τις διοικητικές διαδικασίες, υπενθυμίζεται πως στις αρχές του καλοκαιριού ειδική επιτροπή του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε αναλάβει τον εντοπισμό των αρρυθμιών και τη γνωμοδότηση λύσεων προκειμένου να αυτές να αντιμετωπιστούν. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό ποιο είναι το έργο και οι προτάσεις της. Από την πλευρά τους οι επενδυτές ExxonMobil, Energean και Helleniq Energy έχουν τηρήσει τα χρονοδιαγράμματα για τα οποία έχουν δεσμευτεί. Προχωρούν όμως και σε κινήσεις για την επίσπευση των εργασιών τους επιταχύνοντας έτσι την έλευση των πρώτων γεωτρύπανων στα blocks.

Η ExxonMobil, σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες παραχωρήσεις της Κρήτης εξετάζει το ενδεχόμενο να επισπεύσει την έλευση γεωτρύπανου και για το λόγο αυτό παρατείνει τις δισδιάστατες σεισμικές έρευνες ερευνώντας πιο εξονυχιστικά τις γεωολογικές δομές. Η Energean παρέκαμψε τις δισδιάστατες σεισμικές έρευνες στο θαλάσσιο block 2 στο Βορειοδυτικό Ιόνιο και πήγε απευθείας στις τρισδιάστατες, ενώ και η Helleniq Energy έκανε εντός τις χρονιάς σε σύντομο διάστημα τις δισδιάστατες και τις τρισδιάστατες έρευνες στις θαλάσσιες παραχωρήσεις «Ιόνιο» και «block 10».

Η νέα «ταυτότητα» του εθνικού φορέα υδρογονανθράκων

Πρόσφατα έγινε η παρουσίαση του Εθνικού Φορέα Υδρογονανθράκων με τη νέα του μορφή. Το rebranding της ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε) έδωσε λαβή για συζητήσεις για το αν υπάρχει ενδιαφέρον και από νέους επενδυτές και αν υπάρχουν συζητήσεις με τους υφιστάμενους παραχωρησιούχους και κυβερνητικοί παράγοντες επισήμαναν ότι «η Ελλάδα είναι ανοιχτή στην έλευση νέων επενδυτών».

Στη διάρκεια της εκδήλωσης για την παρουσίαση της νέας εταιρικής ταυτότητας της ΕΔΕΥΕΠ, ο πρόεδρος Ρίκαρντ Σκούφιας έδωσε έμφαση στο έργο που έχει γίνει στον τομέα της έρευνας των υδρογονανθράκων. Όπως τόνισε μέσα σε οκτώ μήνες στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν επτά σεισμικές έρευνες όταν τα προηγούμενα δέκα χρόνια είχαν εκτελεστεί μόλις δύο, είπε κάνοντας λόγο για επίδοση ρεκόρ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο διευθύνων σύμβουλος Άρης Στεφάτος μίλησε για το όραμα της ΕΔΕΥΕΠ που είναι «η συμβολή μέσα από την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και τις συνέργειες στην περιφερειακή ειρήνη», ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις νέες δραστηριότητες της εταιρείας που είναι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και η υπόγεια αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Επίσης ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας επισήμανε την ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία από την παρουσία των πετρελαϊκών ExxonMobil, Energean και HelleniqEnergy.

Η Chevron μπήκε αθόρυβα στην Ελλάδα

Πάντως μπήκε έστω και αθόρυβα και νέος μεγάλος παίκτης στις έρευνες και ανάπτυξη υδρογονανθράκων: είναι η αμερικανική Chevron, τεχνικό κλιμάκιο της οποίας ήρθε πρόσφατα στην Αθήνα όπου θα έχει συναντήσεις με τη διοίκηση της Helleniq Energy με αντικείμενο τη συνεργασία των δυο ομίλων στα θαλάσσια οικόπεδα τα οποία διαχειρίζεται η τελευταία και στα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη σεισμικές έρευνες.

Είναι γνωστό πως ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Ανδρέας Σιάμισιης τους προηγούμενους μήνες είχε σημειώσει ότι η Helleniq Energy προτίθεται να αναζητήσει εταίρο για τα θαλάσσια οικόπεδα στα οποία είναι μοναδική παραχωρησιούχος -με έμφαση στα μπλοκ «Ιόνιο» και «10» (Κυπαρισσιακός Κόλπος) σημειώνοντας ότι «τα επόμενα βήματα της διαδικασίας μετά τις δισδιάστατες και τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες και την ερευνητική γεώτρηση απαιτούν τεχνογνωσία που δεν διαθέτει η εταιρεία».

«Η παρουσία της Chevron στην Ελλάδα έστω και σε προκαταρκτικό-διερευνητικό στάδιο αποτελεί σημαντικό ορόσημο στο ελληνικό πρόγραμμα ερευνών για φυσικό αέριο, καθώς πρόκειται για την πρώτη είσοδο δεύτερου πολύ μεγάλου ξένου Ομίλου μετά την ExxonMobil, από την εκκίνησή του το 2014 μετά την αποχώρηση της ισπανικής Repsol και της γαλλικής Total Energies κατά την διετία 2021-2022» μας λέει κορυφαίο ενεργειακό στέλεχος της χώρας.

Θυμίζουμε πως ήδη από τα τέλη του 2019 είχε ξεκινήσει από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μεγάλη προσπάθεια εξεύρεσης εταίρων για το ελληνικό upstream κυρίως για την προσέλκυση Αμερικανών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Τότε είχαν γίνει αναλυτικές κρούσεις προς Chevron, ConocoPhillips, Anadarco, Mubadala από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Saudi Aramco στο Ριάντ. «Δώσαμε το μήνυμα ότι η Ελλάδα συνέχιζε να αποτελεί αγορά ενδιαφέροντος για το upstream, τη στιγμή που οι υπόλοιπες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και Κύπρος είχαν ήδη προχωρήσει με τα δικά τους ερευνητικά προγράμματα. Όλα αυτά έγιναν στη βάση της διαπίστωσης ότι έπρεπε να αξιοποιηθεί το τελευταίο ίσως παράθυρο ευκαιρίας για να αποκτήσει η χώρα ορατότητα για τα δυνητικά κοιτάσματα φυσικού αερίου που διαθέτει» μας λένε από το ΥΠΕΝ.

Επίσης η επίσπευση από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) σεισμογραφικών ερευνών το τελευταίο έτος σε πέντε διαφορετικά θαλάσσια οικόπεδα με 5 έρευνες να έχουν ήδη ολοκληρωθεί και 2 να βρίσκονται σε εξέλιξη, (οι μεγάλες της ExxonMobil στα δυο οικόπεδα Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης) ενίσχυσε την αναπτυξιακή αντίληψη για τον κλάδο.

Το περασμένο φθινόπωρο η Chevron προμηθεύτηκε τα δισδιάστατα σεισμικά δεδομένα στη λεκάνη Ιονίου Κρήτης από την νορβηγική PGS που είχαν γίνει το 2012 και αξιολογήθηκαν εκ νέου το 2017, για να αποφασίσει στη συνέχεια τις επόμενες κινήσεις της. Η Chevron, εκείνη την εποχή επέστρεψε στις δραστηριότητες upstream στην Αίγυπτο, εκφράζοντας τότε το ενδιαφέρον της για κοιτάσματα- στόχους στην γεωγραφία της Ερυθράς Θάλασσας.

Η πρόκληση – πρόσκληση της ελληνικής πλευράς, ήταν η εξαγορά το 2020 από τη Chevron της επίσης αμερικανικής Noble Energy που ήταν η πρωτοπόρος στην ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε Ισραήλ και Κύπρο. Η Chevron έχει συντηρητική προσέγγιση αναφορικά με τις νέες επενδύσεις και η πρωταγωνιστική παρουσία της σε Ελλάδα και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θεωρείται σημαδιακή.

Υπενθυμίζουμε ότι η Chevron, συμπράττει μαζί με την Shell και την ισραηλινή NewMed (πρώην Delek) στις έρευνες στο θαλάσσιο οικοπέδου «Αφροδίτη» στην κυπριακή ΑΟΖ και θα υπέβαλε σύμφωνα με δηλώσεις της Υπουργού Ενέργειας της Κύπρου κ. Νατάσσας Πηλείδου, σχέδιο ανάπτυξης του «Αφροδίτη» τέλος του 2022 με στόχο το φυσικό αέριο να φτάσει στις διεθνείς αγορές έως το 2027.

Από τα τέλη του 2019 η ελληνική κυβέρνηση προσπαθούσε να φέρει τη Chevron στην Ελλάδα και να συζητήσει με ελληνικούς ενεργειακούς ομίλους. Παρόλη την καθυστέρηση που προκάλεσε η πανδημία του COVID-19, η προσπάθεια στέφθηκε με επιτυχία τον Ιούλιο του 2022 με την επίσκεψη διευθυντικών στελεχών της εταιρείας για να εξετάσουν ευκαιρίες στον ελληνικό χώρο. Από τότε προχώρησαν τα πράγματα σε επιχειρηματικό επίπεδο, με τα νομικά επιτελεία να αναλαμβάνουν τα ηνία, ενώ πλέον έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να εισέλθουν οι συζητήσεις με την Helleniq Energy και στο τεχνικό επίπεδο.

Διαβάστε ακόμη: