Καθώς στην ανατολή της νέας χρονιάς, είθισται, αναλυτές, οικονομολόγοι, επενδυτικές τράπεζες και άνθρωποι της αγοράς, να καταθέτουν τις εκτιμήσεις τους αναφορικά με το οικονομικό και επενδυτικό τοπίο της νέας χρονιάς, 5 γκουρού των αγορών σκιαγραφούν τα πιθανά σενάρια που οδηγούν όμως σε διαφορετικούς δρόμους τις αγορές και τις οικονομίες.

Ακαι όπως αναφέρεται, καθώς ο κόσμος είναι πάντα αβέβαιος, οι επενδυτές θα πρέπει να παραμείνουν ευέλικτοι, καθώς μέσα στην χρονιά θα εξελίσσεται το πραγματικό σενάριο του 2024.

Η παγκόσμια οικονομία

Σύμφωνα με την μέση εκτίμηση κορυφαίων οικονομολόγων διεθνών επενδυτικών τραπεζών πάντως,  η παγκόσμια οικονομία το 2024 θα επιβραδύνει, αλλά θα αποφύγει την ύφεση, ενώ ο ρυθμός χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής  από τις κεντρικές τράπεζες και το πόσο άμεσα τα οφέλη της θα περάσουν στη πραγματική οικονομία θα καθορίσουν και το επενδυτικό τοπίο της νέας χρονιάς. «Τα ομόλογα επέστρεψαν», λένε οι αναλυτές, εκτιμώντας  ότι παρά το πρόσφατο ράλι, μπορούν να δώσουν  μία ικανοποιητική λύση κατά τα προσεχή χρόνια σε όσους αναζητούν κάποιας μορφής εισόδημα με τα εταιρικά ομόλογα επενδυτικής διαβάθμισης να υπεραποδίδουν.

Οι μετοχές

Οι μετοχές,  εκτιμάται πως θα σημειώσουν ήπια άνοδο,  αν και η μεταβλητότητα αναμένεται ότι αυξηθεί, ενώ οι εταιρείες που μπορούν να διατηρήσουν σε μεγάλο βαθμό τα περιθώρια κέρδους τους και έχουν την ικανότητα να δημιουργούν θετικές ταμειακές εισροές υπερτερούν στο τρέχον περιβάλλον. Ο χρυσός αναμένεται να συνεχίζει να παίζει αντισταθμιστικό ρόλο  στα χαρτοφυλάκια, ιδιαίτερα λόγω γεωπολιτικών εντάσεων, καθώς οι πόλεμοι στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή συνεχίζονται, ενώ αν και η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε καλύτερη θέση για να αντέξει ένα σοκ προσφοράς από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια του εμπάργκο πετρελαίου του 1973, όταν οι τιμές τετραπλασιάστηκαν, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει αρνητικές εξελίξεις από μία κλιμάκωση των συγκρούσεων.

Με το παγκόσμιο εμπόριο να παραμένει μάλιστα σχεδόν στάσιμο τα τελευταία χρόνια, λόγω πανδημίας, γεωπολιτικών εντάσεων και αυξανόμενων μέτρων προστατευτισμού, δυνητικά θα μπορούσαν να υπάρξουν σημαντικές απώλειες στην παραγωγή σε μακροπρόθεσμη βάση ως αποτέλεσμα και του γεωοικονομικού κατακερματισμού. Παράλληλα, σε 76 κράτη που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, σχεδόν το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 80% των κεφαλαιαγορών θα στηθούν κάλπες το 2024. Σε μια χρονιά με σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις (Ευρωεκλογές, προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, Ινδία και Ταϊβάν κ.α.), ο φόβος της ανόδου στην εξουσία λαϊκίστικών κομμάτων και πολιτικών δυνάμεων, που εγείρουν αναθεωρητικές διεκδικήσεις, ενισχύουν τον προστατευτισμό και αυξάνουν τις διαχωριστικές γραμμές θα μπορούσε να επηρεάσει και την πορεία των αγορών.

Τα ελληνικά assets

Για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία κοινή είναι η εκτίμηση πως θα έχουν μία ακόμη καλή χρονιά το 2024. Η ανάκαμψη της αγοράς  ακινήτων συνεχίζεται, καθώς μπορεί η  μέση τιμή κατοικιών να αυξήθηκε το 2023 κατά 14%, που είναι ο ισχυρότερος ρυθμός εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια, οδηγώντας την σωρευτική ανατίμηση των κατοικιών στην Ελλάδα από το χαμηλότερο σημείο κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης (3ο τρίμηνο 2017)  στο 50%, το επίπεδό της αγοράς ωστόσο, παραμένει 14% χαμηλότερα από το ιστορικό υψηλό του 3ου τριμήνου του 2008, σε αντιδιαστολή με τον μέσο όσο της Ευρωζώνης που οι τιμές βρίσκονται 37% υψηλότερα από το 2008. Η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται εξάλλου σε πιο πρώιμο σημείο του κύκλου ανάκαμψης, σε σύγκριση με τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης που παρέμειναν σε έντονα ανοδική τροχιά για τουλάχιστον μια δεκαετία.

Παράλληλα,  τα ελληνικά κρατικά ομόλογα θα συνεχίσουν να προσφέρουν κέρδη εφέτος καθώς μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας εντάσσονται από την αρχή του έτους  σε σημαντικούς δείκτες αναφοράς (Bloomberg Barclays Euro Sovereign, iBoxx Euro Sovereign), ενώ και τα εταιρικά ομόλογα αναμένεται να ανακάμψουν με  το υψηλό επιτοκιακό τους έσοδο με ισχυρό νόμισμα μπορεί να στηρίζει την ελκυστικότητά τους. Επίσης  με την κεφαλαιοποίηση του ελληνικού χρηματιστηρίου στο 38% του ΑΕΠ του 2024  έναντι 80% του μέσου όρου στην ευρωζώνη και τα περιθώρια ανόδου βάση των τιμών στόχων των ισχυρών μετοχών του ΧΑ να ξεπερνούν το 20%, οι ελληνικές μετοχές θα μπορούσαν να κινηθούν επίσης ανοδικά.

O κ. Malcolm Dorson για το ΧΑ

Ως ευκαιρία αξίας (Value Opportunity) για το 2024, χαρακτηρίζει π.χ. το ελληνικό χρηματιστήριο, ο Malcolm Dorson επικεφαλής  στρατηγικής αναδυόμενων Αγορών της Global X, εταιρεία που δραστηριοποιείται στον τομέα των ETFs (Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια-ΔΑΚ), διαθέτοντας μάλιστα το ETF, Global X MSCI Greece ETF (GREK) που επενδύει στην εγχώρια αγορά. Η Ελλάδα, όπως σημειώνει,  ανέκτησε προσφάτως το στάτους του «Investment Grade» και τα ομόλογά της διαπραγματεύονται με χαμηλότερες αποδόσεις από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Οι μετοχές στο  χρηματιστήριο της Αθήνας, διαπραγματεύεται με ελκυστικές αποτιμήσεις ( με πολλαπλασιαστή κερδών (P/E) στις 5,1 φορές,  τιμές μετοχών προς λογιστική αξία (P/BV) στις 0,9 φορές,  απόδοση ιδίων κεφαλαίων (ROE) στο 13,75% και μερισματική απόδοση στο 5%), αναφέρει, σημειώνοντας πως «βλέπουμε την ελληνική αγορά ως μία από τις καλύτερες ευκαιρίες αξίας στο κόσμο».  Το πολιτικό σκηνικό και η δυναμική της οικονομίας, ενισχύουν μάλιστα την εκτίμηση ότι η Ελλάδα θα σημειώσει καλές  επιδόσεις και το 2024. Επίσης «βλέπει» σαφείς  δυνητικούς ανοδικούς καταλύτες με την μορφή πιθανών νέων αναβαθμίσεων του ελληνικού αξιόχρεου από τους οίκους αξιολόγησης, την επαναφορά της διανομής  μερισμάτων στον τραπεζικό κλάδο και το άνοιγμα της αγοράς IPO ( νέες εισαγωγές)  που ενισχύει την  έναρξη των διαδικασιών και για πιθανή αναβάθμιση του ελληνικού χρηματιστηρίου από τις αναδυόμενες στις ανεπτυγμένες αγορές.

Ο κ. Andrew McCaffery και τα 4 σενάρια

Ο Andrew McCaffery, Global CIO, Asset Management της Fidelity International, σημείωσε πως  δεν διαχειρίστηκε ποτέ χρήματα  με γνώμονα ότι γνωρίζει  τι θα συμβεί τους επόμενους  12 μήνες. Μπορεί να έχει άποψη, αλλά η καλή επένδυση χρειάζεται πειθαρχία, ανοιχτό μυαλό και ετοιμότητα να αντιδράσει κανείς  στις μεταβολές των γεγονότων.  Για το 2024 πάντως, η Fidelity International έχει καταγράψει  4 σενάρια που οδηγούν σε διαφορετικούς δρόμους τις αγορές και τις οικονομίες, αν και όπως αναφέρεται, καθώς ο κόσμος είναι πάντα αβέβαιος, οι επενδυτές θα πρέπει να παραμείνουν ευέλικτη, καθώς θα εξελίσσεται το πραγματικό σενάριο της χρονιάς που διανύουμε.

Στο  πρώτο σενάριο (πιθανότητες 60%), ο κόσμος οδηγείται σε «κυκλική ύφεση» (Cyclical recession), με την παγκόσμια ανάπτυξη να επιβραδύνει. Οι επενδύσεις σε υψηλής ποιότητας μετοχές με λογικές αποτιμήσεις θα είχαν στο σενάριο αυτό ενδιαφέρων, ενώ στις επενδύσεις σταθερού εισοδήματος επιλέγονται βραχυπρόθεσμες υψηλής ποιότητας τίτλοι.  Προτιμώνται ομόλογα συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό, ενώ  συνολικά οι τιμές των ομολόγων  θα ενισχυθούν καθώς τα επιτόκια θα υποχωρούν.  Συνθήκες «Goldilocks» ( ήπια ανάπτυξη με ελεγχόμενο πληθωρισμό) στηρίζουν και τις  επενδύσεις σε ακίνητα.

Στο δεύτερο σενάριο (πιθανότητες 20%) η  παγκόσμια οικονομία οδηγείτε σε «ομαλή προσγείωση» (Soft landing), καθώς οι κεντρικές τράπεζες καταφέρνουν να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό με την διατήρηση των υψηλών επιτοκίων για μεγαλύτερο διάστημα, ενώ στην συνέχεια οι  μειώσεις επιτοκίων ανακουφίζουν τις πιέσεις  σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Στο σενάριο, αυτό οι ριψοκίνδυνες αξίες πάνε καλά, με τις μετοχές ανάπτυξης να υπεραποδίδουν, όπως και οι αγορές «υψηλότερου beta» (σ.σ. αγορές που υπεραντιδρούν τόσο στην άνοδο όσο και την πτώση). Καθώς τα  επιτόκια θα υποχωρούν τα μακροπρόθεσμα ομόλογα ( και τα υψηλής απόδοσης) θα σημειώσουν κέρδη. Το δολάριο ΗΠΑ, θα έχανε τις ροές «ασφαλούς καταφυγίου», ενώ καθώς οι οικονομίες μεσοπρόθεσμα θα ανέκαμπταν οι αγορές ακινήτων θα σημείωναν άνοδο.

Στο τρίτο σενάριο (πιθανότητες 10%), ο κόσμος οδηγείται σε  βαθιά και παρατεταμένη ύφεση τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες αγορές (Balance sheet recession ) οδηγώντας   τις κεντρικές τράπεζες σε επιθετικές μειώσεις επιτοκίων. Τα μακροπρόθεσμα καλής ποιότητας ομόλογα, τα νομίσματα «ασφαλούς καταφυγίου» και ο χρυσός είναι πιθανό να προσφέρουν κάποια ανακούφιση, ενώ στις μετοχικές αγορές οι επενδυτές θα πρέπει να επικεντρωθούν στους αμυντικούς τομείς.

Στο τέταρτο σενάριο (πιθανότητες 10%),  της «χωρίς προσγείωση» (No landing) παγκόσμιας  ανάπτυξης, η οικονομία των ΗΠΑ δεν επιβραδύνει και η Ευρώπη επανακάμπτει. Οι κεντρικές τράπεζες διατηρούν υψηλά τα επιτόκια ή και τα αυξάνουν καθώς ο πληθωρισμός παραμένει 1-2 μονάδες πάνω από τον στόχο.  Σε ένα τέτοιο περιβάλλον προτιμώνται η πίστωση υψηλής ποιότητας, τα μετρητά έναντι των κρατικών ομολόγων και τα ομόλογα  που συνδέεται με τον πληθωρισμό, καθώς οι αγορές θα έπρεπε να ανατιμολογήσουν τον  διαρθρωτικά υψηλότερο πληθωρισμό. Η μεσαία κεφαλαιοποίηση θα ξεπεράσει τις μετοχές  μεγάλης κεφαλαιοποίησης ειδικά αυτές  που κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα του 2023.

Ο κ. Nathan Sheets και οι τιμές στόχοι

Η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδύνει κάτω από την μακροπρόθεσμη τάση, στο 1,9% το 2024, πριν ανακάμψει μερικώς στο 2,5% το 2025, εκτιμά ο Nathan Sheets, επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup, σημειώνοντας πως αρκετές ανεπτυγμένες οικονομίες θα μπορούσαν να υποπέσουν ακόμη και ύφεση. Αν και στο βασικό σενάριο οδηγούμαστε σε  ήπια επιβράδυνση των οικονομιών, αυτό προϋποθέτει ωστόσο ότι οι κεντρικές τράπεζες θα ακολουθήσουν την βέλτιστη νομισματική πολιτική όσον αφορά την ταχύτητα και εύρος των μειώσεων επιτοκίων, με την αμερικανική τράπεζα να αναμένει μειώσεις επιτοκίων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, κατά 100 μονάδες βάσης, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο και όχι τον Μάρτιο όπως προβλέπουν οι προθεσμιακές αγορές. Για τους τους επιμέρους βασικούς χρηματιστηριακούς δείκτες, η Citigroup δίδει τιμές-στόχους ως τα μέσα του 2024 τις 900 μονάδες για τον παγκόσμιο δείκτη MSCI ACWI Local,  τις 1.100 μονάδες για τον δείκτη αναδυομένων αγορών MSCI EMF GEM, τις 5000 για τον δείκτη S&P 500 των ΗΠΑ, τις 510 μονάδες  για τον ευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600, τις  8.200 μονάδων για τον βρετανικό δείκτη FTSE 100, των 2.300 μονάδων για τον ιαπωνικό δείκτη Topix και των 23.000 μονάδων για τον κινεζικό δείκτη Hang Seng. Από τα εμπορεύματα θετική εμφανίζεται η αμερικανική τράπεζα για τον  χρυσό  και το ασήμι, καθώς και στο ουράνιο, το  αλουμίνιο, το  νικέλιο, την πλατίνα και τη ζάχαρη (όπως και στο χαλκό στο πρώτο μισό του έτους).

Ο κ. Marko Kolanovic για τα επιτόκια

Επιφυλακτικός  για την πορεία των ριψοκίνδυνων περιουσιακών στοιχείων και των προοπτικών της παγκόσμιας οικονομίας για τους  επόμενους 12 μήνες, εμφανίζεται ο  Marko Kolanovic, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής για τις παγκόσμιες αγορές και παγκόσμιος συν-επικεφαλής έρευνας της JP Morgan, καθώς το σοκ των επιτοκίων (κατά τους τελευταίους 18 μήνες) θα επηρεάσει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα, ενώ οι αγορές ίσως διαψευστούν σχετικά με την ταχύτητα της πτώσης των επιτοκίων. Οι γεωπολιτικές εντάσεις αποτελούν πρόσθετη πρόκληση, καθώς επηρεάζουν τις τιμές των εμπορευμάτων, τον πληθωρισμό, το παγκόσμιο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών και τις χρηματοοικονομικές ροές. Συνολικά «βλέπει» ωστόσο, μικρό κίνδυνο η παγκόσμια οικονομία να υποπέσει σε ύφεση βραχυπρόθεσμα, αλλά προβλέπει το τέλος της παγκόσμιας επέκτασης μέχρι τα μέσα του 2025. Ο επίμονος πληθωρισμός, αναμένεται να διατηρήσει τα επιτόκια υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενώ οι τρέχουσες προσδοκίες της αγοράς για πρόωρη έναρξη των κύκλων χαλάρωσης στις ανεπτυγμένες αγορές είναι πιθανό να διαψευστούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αναλυτές της J.P. Morgan διατηρούν μία από τις χαμηλότερες τιμές στόχους  (τις 4.200 μονάδες) για τον δείκτη σηματωρό των διεθνών μετοχικών τάσεων, S&P 500, για το 2024. Να σημειωθεί πως οι αναλυτές της JP Morgan, διατηρούν την σύσταση «αύξησης θεσεων» (overweight) για τις ελληνικές μετοχές από την  στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής (CEEMEA), ενώ θετική εμφανίζονται και για τα ελληνικά ομόλογα. Στις 24.1.2024 θα λάβει χώρα εξάλλου στην Νέα Υόρκη επενδυτικό συνέδριο για την Ελλάδα που διοργανώνουν η ΕΧΑΕ με την κορυφαία αυτή αμερικανική τράπεζα με την συμμετοχή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ νωρίτερα στις 17-19 Ιανουαρίου, θα λάβει χώρα  roadshow  της JP Morgan στην Αθήνα, κατά το οποίο διεθνείς επενδυτές θα έχουν συναντήσεις με τις διοικήσεις τραπεζών και κορυφαίων ελληνικών επιχειρήσεων και αξιωματούχους.

Ο κ. Neil Shearing και οι  τάσεις

Για τον Neil Shearing, επικεφαλής οικονομολόγο της Capital Economics, τα επόμενα τρίμηνα οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα οδηγηθούν σε «ομαλή προσγείωση», ενώ στην Ευρώπη, είναι πιθανό να δούμε και  ήπιες υφέσεις. Η Fed και η Τράπεζα του Καναδά θα είναι από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες που θα μειώσουν τα επιτόκια, ενώ οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες θα προχωρήσουν σε νομισματική χαλάρωση  περίπου το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου έτους.  Για την ελληνική οικονομία πάντως προβλέπει πως θα συνεχίσει να υπεραποδίδει της ευρωζώνης με την  ανάπτυξη να εκτιμάται στο 2,6% το 2024 και 2,5% το 2025.

Όπως εκτιμά επτά βασικές τάσεις θα καθορίζουν το 2024:

1.Η ανάπτυξη θα είναι χαμηλότερη από ό,τι προβλέπει το consensus (συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς) στις περισσότερες χώρες και περιοχές και ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

2.Η Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσουν να υποαποδίδουν έναντι των ΗΠΑ.

3. Αν και ο δομικός πληθωρισμός να αναμένεται να κινηθεί το 2024  προς τον στόχο των κεντρικών τραπεζών, η εποχή όπου ο πληθωρισμός συνήθως διαμορφωνόταν χαμηλότερα από το 2%, με τους αποπληθωριστικούς κινδύνους έχει περάσει στο παρελθόν.

4.Τα επιτόκια θα μειωθούν, σχεδόν παντού, με την fed να ανοίγει τον κύκλο της νομισματικής χαλάρωσης και τις περισσότερες κεντρικές τράπεζες να ακολουθούν. Εξαίρεση η Ιαπωνία, καθώς αναμένεται να αυξήσει κατά τους πρώτους μήνες του 2024.

5. Η κίνα  πλησιάζει στα όρια του αναπτυξιακού της μοντέλου, ενώ παράλληλα και  οι δημογραφικές τάσεις επιδεινώνονται.

6. Ο ενθουσιασμός με την τεχνητή νοημοσύνη θα συνεχιστεί και το 2024, οδηγώντας  τον S&P 500 σε  άλλη μία χρονιά διψήφιων αποδόσεων.

7. Το 2024 θα είναι η μεγαλύτερη εκλογική χρονιά στην ιστορία, καθώς χώρες από την Ινδονησία και την Ινδία ως  τις ΗΠΑ και πιθανώς το Ηνωμένο Βασίλειο, θα προσέλθουν στις κάλπες με τις βεβαιότητες μάλιστα του 90’ και την ευρεία συναίνεση για  πολιτικές υπέρ των αγορών και της παγκοσμιοποίησης, να έχουν δώσει τη θέση  τους σε μια εποχή μεγάλης αβεβαιότητας. Το  αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ θα καθορίσει τη μορφή των σχέσεών της με την Κίνα και πιθανώς με την Ευρώπη, ειδικά σε περίπτωση νέας προεδρίας Trump, ενώ συνολικά τα αποτελέσματα των εκλογών θα καθορίσουν την μορφή που πάρει  ο κατακερματισμός του κόσμου ο οποίος ήρθε για να μείνει.

Διαβάστε ακόμη:

• Εφοπλιστής εμφάνισε επίσημα την ερωμένη που κυκλοφορεί στα κρυφά εδώ και χρόνια
• Κυπαρισσία: Κύματα παρέσυραν και έπνιξαν 66χρονη Γερμανίδα στο λιμάνι
• Κορωνοϊός: Έχουμε τη μεγαλύτερη έξαρση από το καλοκαίρι του 2022
• Γιώργος Νταλάρας: «Δεν φοβάμαι την στιγμή που δεν θα θέλω να τραγουδήσω άλλο»