«Οι πόλεμοι γίνονται με ασημένιες σφαίρες» έλεγαν παλαιότερα οι Βρετανοί που σημαίνει ότι για να διεξαχθεί σωστά ένας πόλεμος, ένα κράτος πρέπει να διασφαλίσει ότι η οικονομία του παραμένει ισχυρή.

Για το λόγο αυτό επανέρχονται οι ρυθμοί για τον αγωγό EastMed και λόγω των δραματικών γεγονότων σε Ισραήλ-Γάζα.

Ένας από τους βασικούς λόγους της εξέλιξης αυτής είναι ότι ο …ψευτο Σουλτάνος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της Χαμάς στη στρατιωτική σύγκρουσή της με το Ισραήλ και έτσι τορπίλισε την από κοινού έρευνα Τουρκίας-Ισραήλ για φυσικό αέριο και την κατασκευή αγωγών στην Ανατολική Μεσόγειο, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον.

Ως άμεσο αποτέλεσμα, το Ισραήλ ξεκινά πάλι τις συζητήσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, ουσιαστικά ο EastMed ξαναμπαίνει σε τροχιά, οπότε η Τουρκία μένει εκτός νυμφώνος.

Το market test για τον East med θα γίνει σε 3-5 μήνες και τεχνικά θεωρείται πλέον εφικτός ο αγωγός. Πού θα βρεθούν όμως τα δις που χρειάζονται για την κατασκευή του;

Η «δοκιμή αγοράς» για τον EastMed, θα γίνει ως το Μάρτιο. Το σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ιταλία και την Κεντρική Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.

Από τώρα γίνονται διερευνητικές «κινήσεις» για το ενδιαφέρον της αγοράς. Προσφορές θα υποβληθούν τόσο από την πλευρά των παραγωγών όσο και από την πλευρά των προμηθευτών που ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν την υποδομή για την μεταφορά ποσοτήτων αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα και από εκεί προς τα ενδότερα της ευρωπαϊκής αγοράς.

Τα αποτελέσματα του market test, θα σηματοδοτήσουν, εφόσον έχουν θετικό πρόσημο, την περαιτέρω «ωρίμανση» του έργου, που ως γνωστόν, για χρόνια «πάει κι έρχεται» ως προς την υλοποίησή του.

Η ταυτότητα και τα περιβαλλοντικά του αγωγού EastMed

«Από τεχνική άποψη έχει αποδειχθεί και διασαφηνιστεί μέσα από μια σειρά μελέτες που έχουν εκπονηθεί ότι είναι εφικτό.

Ερωτηματικό συνεχίζει να αποτελεί το οικονομικό κομμάτι του έργου, όπου ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ με πιθανή μερική αναθεώρηση προς τα πάνω, δεδομένου ότι τα κόστη έχουν αυξηθεί κατά πολύ σε σχέση με όταν εκτιμήθηκε το κόστος του έργου» μας λέει Έλληνας μηχανικός που έχει ασχοληθεί διεξοδικά με το έργο.

Ο αγωγός, μήκους 2.000 χιλιομέτρων, εκ των οποίων περισσότερα από 1.400 km είναι υποθαλάσσια και μεταφορικής ικανότητας σε τελικό στάδιο 21 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου ετησίως είναι υπό συζήτηση από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ενώ από το 2013 περιλαμβάνεται στη λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest, PCI). Το έργο περιλήφθηκε εκ νέου στη νέα λίστα των PCI, η οποία και αναμένεται να παρουσιαστεί επίσημα μέσα στο μήνα.

Σύμφωνα με την Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων του αγωγού, στα οφέλη του έργου περιλαμβάνονται:

  • Ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας παρέχοντας πρόσβαση σε πρόσθετες νέες πήγες εφοδιασμού που δεν φθάνουν επί του παρόντος σε κανένα μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε νέα σημεία εισόδου φυσικού αερίου στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία.
  • Ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού στην Ε.Ε. με τη διευκόλυνση της διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών ενέργειας παρέχοντας λύσεις για διακοπή του εφοδιασμού και σενάρια έκτακτης ανάγκης.
  • Διεύρυνση του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου αναπτύσσοντας πόρους φυσικού αερίου εντός της Ε.Ε. και πλησίον παραμεθόριων πηγών.
  • Διασφάλιση της παροχής φυσικού αερίου σε περιοχές της Ελλάδας που δεν έχουν πρόσβαση στο Εθνικό Δίκτυο, όπως η Κρήτη, τμήμα της Πελοποννήσου και η Δυτική Ελλάδα, βάζοντας τέλος στην ενεργειακή τους απομόνωση σε σχέση με το Ευρωπαϊκό Σύστημα, μέσω άμεσης διασύνδεσης.
  • Υποστήριξη της μεταβατικής φάσης από τον άνθρακα (ή το πετρέλαιο) στις ανανεώσιμες πηγές χρησιμοποιώντας πηγές, όπως το φυσικό αέριο, που είναι λιγότερο ρυπογόνες, αλλά εξακολουθούν να είναι ικανές να εγγυηθούν τη κάλυψη των απαιτήσεων παροχής ηλεκτρικού ρεύματος καλύπτοντας τις μέγιστες ανάγκες παραγωγής ενέργειας.
  • Προώθηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας σύμφωνα με τους στόχους μείωσης εκπομπών άνθρακα που πρέπει να επιτευχθούν όπως ορίζονται στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού
  • Δημιουργία ενός νέου ενεργειακού διαδρόμου για τη στήριξη και την ενθάρρυνση της μετάβασης της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου προς ένα βιώσιμο και αποδοτικό δίκτυο μεταφοράς ενέργειας, υποστηρίζοντας επίσης την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής υδρογόνου.

Η (νέα) διαμάχη Νετανιάχου – Ερντογάν ενισχύει τον αγωγό

Ο Ταγίπ Ερντογάν τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της Χαμάς στη στρατιωτική σύγκρουσή της με το Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα.

Με τον τρόπο αυτό, ο Τούρκο πρόεδρος τορπίλισε την από κοινού έρευνα Τουρκίας-Ισραήλ για φυσικό αέριο και την κατασκευή αγωγών στην Ανατολική Μεσόγειο, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον.

«Φαίνεται ότι η ματαίωση των ενεργειακών σχεδιασμών λειτουργεί σε βάρος του Ισραήλ, εντέλει ενδέχεται να έχει πιο αρνητικό αντίκτυπο στην Άγκυρα παρά στο Τελ Αβίβ» μας λέει έμπειρος διπλωμάτης.

Το Ισραήλ έχει συνάψει ήδη συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και μεμονωμένες χώρες της περιοχής, καθώς και με τον Λίβανο, για την ανάπτυξη πόρων φυσικού αερίου και την κατασκευή αγωγών προς την Ευρώπη, εν μέρει για να αντισταθμίσει τις ρωσικές προμήθειες που έχουν περικοπεί λόγω των κυρώσεων ως αντίποινα για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η Τουρκία έχει συνάψει μια ιδιόμορφη συμφωνία με μια εκ των δύο αντιπαρατιθέμενων πλευρών για την εξουσία στη Λιβύη, για να εκμεταλλευθούν τον ενεργειακό πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου, συμφωνία που έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από ενδιαφερόμενους στην περιοχή.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Ερντογάν δήλωσε ότι «η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση και ότι το Ισραήλ διαπράττει εγκλήματα πολέμου στη Γάζα. Άφησε μάλιστα να εννοηθεί ότι μπορεί να στείλει και στρατιωτικές δυνάμεις στον παλαιστινιακό θύλακα».

Η Τουρκία όμως έχει τεράστια εσωτερικά προβλήματα και είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ. Το Ισραήλ δεν ανήκει στη Βόρειο-Ατλαντική Συμμαχία, αλλά έχει στενές επαφές και τρέχει αρκετά προγράμματα μαζί της. Επομένως μια απρόκλητη επίθεση της Τουρκίας εναντίον του Ισραήλ δεν θα την δουν με καλό μάτι στο ΝΑΤΟ.

Επιπλέον, στα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας υπάρχουν οι Κούρδοι αντάρτες. Η μεταφορά τουρκικών στρατευμάτων στο Ισραήλ μέσω αυτής της περιοχής, θα ήταν μια εντελώς ανόητη ενέργεια.

Όμως ο Ερντογάν θέλει συνέχεια δημοσιότητα και γι αυτό εκμηδένισε τις πιθανότητες για συνεργασία Άγκυρας – Τελ Αβίβ όσον αφορά την εξόρυξη ή τη μεταφορά ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, προς όφελος της χώρας μας.

Το Ισραήλ θα ξεκινήσει πάλι τις συζητήσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο ουσιαστικά επανενεργοποιεί τον EastMed.

Σε αυτή την περίπτωση, η Τουρκία μένει εκτός παιχνιδιού και ο εκβιασμός του Ερντογάν αποτυγχάνει.

Αγωγοί πετρελαίου.

Δημιουργείται σοβαρή εναλλακτική λύση προμήθειας

Η Μέση Ανατολή πλέον αναδεικνύεται σε εναλλακτική πηγή ενέργειας για Ευρώπη. Το Ισραήλ διαθέτει αποθέματα φυσικού αερίου που εκτιμώνται στα 750 δισ. κυβικά μέτρα.

Παρά τον πόλεμο με τη Χαμάς, το Ισραήλ προωθεί τους ενεργειακούς του σχεδιασμούς. Την Κυριακή, χορήγησε 12 άδειες σε έξι εταιρείες για έρευνες φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της χώρας. Ανάμεσά τους η ιταλική Eni, η New Med από το Αζερμπαϊτζάν και η BP.

Το Ισραήλ φαίνεται πως κινείται με αυτό τον σκοπό, ενώ η Τουρκία χάνει μόνη της το παιχνίδι και επωφελείται η Ελλάδα.

Όταν τελειώσουν οι πολεμικές συγκρούσεις με τη Χαμάς και με τη Χεζμπολάχ, όποια και αν είναι η έκβασή τους, το φυσικό αέριο μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για Ελλάδα-Κύπρο- Ισραήλ σε αντίθεση με την Τουρκία.

. Μάικλ Πομπέο

Θετικός για το έργο και ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ

Σημαντική πρόοδος έχει γίνει στον EastMed, αλλά μένει πολλή δουλειά ακόμα, δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο (και πολύ σοβαρός λομπίστας σήμερα) στο πρώτο αμερικανο-μεσογειακό επενδυτικό φόρουμ (1st American Mediterranean Investment Forum).

Αναφερόμενος στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα και τη Μεσόγειο, τις χαρακτήρισε σημαντικές και έδωσε έμφαση όχι μόνο σε θέματα ασφαλείας αλλά και οικονομίας και έκανε λόγο για κοινή ευημερία.

Σε ερώτηση για το πρότζεκτ EastMed, ο 70ος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είπε πως έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος αλλά παραμένει πολλή δουλειά να γίνει.

Ωστόσο, υπογράμμισε πως τα καλά νέα είναι ότι οι ευκαιρίες που είδε ως υπουργός Εξωτερικών δεν έχουν αλλάξει, παραμένουν ακόμα, για την Ανατολική Μεσόγειο. Ειδικότερα, ανέφερε πως οι άνθρωποι της περιοχής αυτής εργάζονται σκληρά, η γεωγραφία, οι υποδομές παρουσιάζουν τεράστιες οικονομικές ευκαιρίες, δημιουργώντας πολλές θέσεις εργασίας, πολύ πλούτο

Περαιτέρω, εξέφρασε την ελπίδα ο Πρόεδρος της Τουρκίας να ακολουθήσει τον δρόμο του διαλόγου, επισημαίνοντας πως αυτή η προσδοκία ήταν και κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών, δηλαδή για διάλογο και όχι αντιπαράθεση.

Συμπλήρωσε πως ο Ερντογάν επανεξελέγη και έχει οικονομικές προκλήσεις και είπε πως ελπίζει να τις αντιμετωπίσει και να γίνει καλός εταίρος όχι μόνο στην περιοχή αλλά και στο ΝΑΤΟ. Έχει την ικανότητα να το πράξει, επισήμανε.

Διαβάστε ακόμη: