«Το θέμα της κλιματικής κρίσης, αποτελεί κρίση δημόσιας υγείας, η οποία εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, από κρούσματα σε τοπικό επίπεδο έως πιθανές πανδημίες», υπογράμμισε εξ αρχής η αναπληρώτρια Υπουργού Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, κατά την εισήγησή της στη συζήτηση με θέμα «Βιώνοντας την Κλιματική Αλλαγή: Οι παρεμβάσεις και οι λύσεις».

Η υπουργός αναφέρθηκε στο επιχειρησιακό σχέδιο του Υπουργείου Υγείας, τις σημαντικές εξελίξεις στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), τη σημασία του προγράμματος Προλαμβάνω αλλά και την ανάπτυξη εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για την έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων μεταδοτικών νοσημάτων.

Επιχειρησιακό σχέδιο του υπουργείου Υγείας

Μιλώντας για το επιχειρησιακό σχέδιο του Υπουργείου Υγείας, η υπουργός τόνισε ότι αναπτύσσονται δράσεις σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό επίπεδο και χρειάζεται να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο σε διεθνές επίπεδο, αφού πλέον μιλάμε για global health (παγκόσμια υγεία), «μια κρίση που υπάρχει αυτή τη στιγμή, ακόμα κι αν εκδηλώνεται σε μια μακρινή χώρα, μπορεί να μεταφερθεί μέσα σε λίγες ώρες ή μέρες στη χώρα μας και να προκαλέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, όπως το ξέσπασμα μιας πανδημίας».

Η κ. Αγαπηδάκη τόνισε την ανάγκη για δράσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

«Μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχουμε ενισχύσει το νέο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης με νέα εργαλεία, νέες μεθόδους και ολοκληρωμένες διαδικασίες.

Αυτό το σύστημα δεν παρακολουθεί μόνο τα κρούσματα, αλλά και τους παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως το έδαφος, το νερό και ο αέρας» ανέφερε η υπουργός, εξηγώντας πως όλα αυτά μπορούν να μετατραπούν σε πηγές κινδύνου.

«Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε για να προστατεύσουμε την ανθρώπινη υγεία και να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα» πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την κ. Αγαπηδάκη, η πανδημία αποτέλεσε καμπανάκι για το πόσο γρήγορα μπορεί να λειτουργήσει το νέο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης, το οποίο διαθέτει πολλά εργαλεία.

«Υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα ιχνηλάτησης και αντιμετώπισης που μας επιτρέπει να περιορίζουμε τις επιδημίες».

Η υπουργός αναφέρθηκε στην αναβάθμιση των εργαστηρίων δημόσιας υγείας, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες.

«Τα κρούσματα, όπως τα βιολογικά δείγματα, αποστέλλονται στον ΕΟΔΥ για επαλήθευση. Αυτό είναι κρίσιμο, γιατί πολλά εργαστήρια, που δεν έχουν την εξειδίκευση ή τις δυνατότητες των εργαστηρίων δημόσιας υγείας, μπορεί να δώσουν ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα» δήλωσε.

Επενδύσεις στον ΕΟΔΥ

«Η πλημμύρα Daniel ήταν καμπανάκι. Ο ΕΟΔΥ έχει προσλάβει και εκπαιδεύσει επιδημιολόγους πεδίου, μια νέα ειδικότητα στη χώρα μας.

Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, κ. Χατζηχριστοδούλου, έχει κάνει εξαιρετική δουλειά σε αυτόν τον τομέα και αξίζει να το αναγνωρίσουμε» δήλωσε η υπουργός, χαρακτηρίζοντας τον ΕΟΔΥ στυλοβάτη της χώρας στα θέματα δημόσιας υγείας, τη βάση για τη διαχείριση κρίσεων.

Το σύστημα υγείας πλέον διαθέτει δεδομένα τόσο για τα μεταδοτικά νοσήματα όσο και για τα εμβόλια και τα μη μεταδοτικά νοσήματα.

«Όλα αυτά, με τη χρήση διαφορετικών τεχνολογιών, ενσωματώνονται στο σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης, ιδιαίτερα για τα μεταδοτικά νοσήματα, το οποίο πρέπει να έχει άμεση απόκριση» εξήγησε.

Με τα νέα εργαλεία Epidemic Intelligence, ανέφερε ότι «μπορούμε να εντοπίσουμε έγκαιρα ένα κρούσμα που μπορεί να εξελιχθεί σε μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως σε επιδημία.

Η υπουργός αναφέρθηκε και στη χρηματοδότηση που εξασφάλισε ο ΕΟΔΥ τον Μάιο του 2024, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Collaborative Surveillance Network, κάτι που είναι πολύ σημαντικό «αφού μας επιτρέπει να αναπτύξουμε συστήματα, διαδικασίες και δίκτυα συνεργασίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο».

Αναφορικά με τη μικροβιακή αντοχή, η υπουργός μίλησε για ένα εν εξελίξει ευρωπαϊκό πρόγραμμα και, παράλληλα, τη συμμετοχή του ΕΟΔΥ στο πρόγραμμα EU-WISH, που αξιοποιεί την επιδημιολογική επιτήρηση των λυμάτων.

Η τεχνητή νοημοσύνη στη μάχη για τη δημόσια υγεία

Εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης αναπτύσσει το υπουργείο υγείας.

«Δουλεύουμε ήδη πάνω σε ένα νέο σύστημα που θα μπορεί να εντοπίζει αυτόματα κρούσματα. Για παράδειγμα, αν εντοπιστεί ένα σοβαρό μεταδοτικό νόσημα, όπως ένα κρούσμα mpox σε μια πτήση, το σύστημα θα μπορεί να ενεργοποιεί άμεσα τη διαδικασία ιχνηλάτησης σε όλους τους επιβάτες. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό σε επίπεδο δημόσιας υγείας, πρόληψης και ελέγχου» ανέφερε η κ. Αγαπηδάκη.

Το νέο εργαλείο θα επιτρέπει καλύτερη εποπτεία και έλεγχο σε εγχώριο επίπεδο όσο και για υποστήριξη άλλων χωρών.

Αναβάθμιση εντομολογικής επιτήρησης

Επιστρέφοντας στις δράσεις σε τοπικό επίπεδο, η υπουργός τόνισε τη σημασία αξιοποίησης των διαθέσιμων εργαλείων και στρατηγικών.

«Για παράδειγμα, έχουμε αναβαθμίσει το δίκτυο εντομολογικής επιτήρησης, σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Αυτό μας επιτρέπει να εντοπίζουμε έγκαιρα κρούσματα, όπως αυτά που μεταδίδονται από κουνούπια, και να παρεμβαίνουμε άμεσα».

Αυτή είναι η πρόοδος που έχουμε πετύχει σε τοπικό επίπεδο, ώστε να μπορούμε να παρεμβαίνουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Προσυμπτωματικός έλεγχος και κινητές ομάδες υγείας

Στα αποτελέσματα των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου (καρκίνος, καρδιαγγειακά), αναφέρθηκε τέλος η κ. Αγαπηδάκη, καλώντας τους πολίτες να εκμεταλλευτούν τις υπηρεσίες του προγράμματος «Προλαμβάνω».

Η υπουργός αναφέρθηκε στην υλοποίηση δύο βασικών υπηρεσιών:

«Η πρώτη είναι το πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου, που δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να ελέγχουν έγκαιρα την υγεία τους για καλύτερη έκβαση, ιδιαίτερα για τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Είναι σημαντικό να προτρέψουμε τους πολίτες να αξιοποιούν τις δωρεάν προληπτικές εξετάσεις, για να διαπιστώνουν έγκαιρα αν έχουν υπέρταση ή καρδιαγγειακά προβλήματα. Αυτό έχει μεγάλη σημασία, ειδικά σε περιόδους υψηλών ή χαμηλών θερμοκρασιών, όπου οι παράγοντες κινδύνου πρέπει να είναι ελεγχόμενοι.

Η δεύτερη υπηρεσία αφορά τις κινητές ομάδες υγείας, που πλέον λειτουργούν σε όλη τη χώρα. Αλλάζουμε το μοντέλο υγείας, φέρνοντας τις υπηρεσίες υγείας κοντά στους πολίτες, ιδιαίτερα σε όσους δεν μπορούν να μετακινηθούν, όπως ηλικιωμένους ή ανθρώπους με αναπηρίες, που συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Σε συνεργασία με τον υπουργό [Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών της Ελλάδας], κ. Παπαθανάση και άλλους, υλοποιούμε το πρόγραμμα έξτρα προληπτικών εξετάσεων, με διαφοροποιημένα πρωτόκολλα για παιδιά, ενηλίκους και ευάλωτες ομάδες σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως μικρά νησιά και ορεινές περιοχές. 

Μέχρι τώρα, 363.500 άνθρωποι έχουν παραπεμφθεί για περαιτέρω έλεγχο στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων, και από αυτούς, πάνω από 65.000 -μια πόλη σαν τα Γιάννενα- έχουν εντοπιστεί με ευρήματα».

Εκμεταλλευτείτε το πρόγραμμα Προλαμβάνω

Η υπουργός κάλεσε τους πολίτες να αξιοποιήσουν τις ως άνω υπηρεσίες υγείας.

«Είναι κρίσιμο να μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία να χαθεί, που προσφέρεται για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Συγκεκριμένα, για τα καρδιαγγειακά νοσήματα, 420.000 άνθρωποι έχουν κάνει τις σχετικές εξετάσεις, και από αυτούς, 3.000 έχουν διαγνωστεί με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο και έχουν παραπεμφθεί για περαιτέρω έλεγχο.

Μετά το Πάσχα και πριν το καλοκαίρι, είναι καλό να έρθουμε να κάνουμε τις εξετάσεις» κατέληξε.

Διαβάστε ακόμη: