Αύξηση 20% τον επόμενο μήνα θα έχουμε στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, όπως υπολογίζουν οι ειδικοί της αγοράς από την ξαφνική άνοδο στον κόμβο αερίου TTF στην Ολλανδία, λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

Εννοείται πως την αύξηση αυτή, οι εταιρείες θα την χρεώσουν ολοσχερώς στην τελική κατανάλωση, αυξάνοντας σε ανάλογο ποσοστό τις χρεώσεις τους για τον Νοέμβριο.

Οι τελικές τιμές καταναλωτή ως το τέλος του χρόνου, θα διαμορφωθούν με βάση και την επιδότηση που θα ανακοινώσει το ΥΠΕΝ για τον Νοέμβριο.

Το πιθανότερο ότι στα βασικά τους προϊόντα, στα παλιότερα τιμολόγια που έχουν τη μεγάλη μάζα πελατών, οι εταιρείες θα ανακοινώσουν χρεώσεις για τον Νοέμβριο που θα ξεκινούν από τα 18 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Ίσως υπάρξουν εταιρείες οι οποίες θα ανακοινώσουν χρεώσεις που θα ξεπερνούν τα 20 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Άγνωστο όμως ποια ‘έκρηξη’ θα έχουμε στα νοικοκυριά από τις αρχές του 2024, οπότε η εγχώρια λιανική πρόκειται να επιστρέψει στα παλιά, με την παύση ισχύος των έκτακτων μέτρων.

Το ΥΠΕΝ για να αντιμετωπίσει τις τεράστιες δυσκολίες, έχει επεξεργαστεί νομοθετική ρύθμιση για τιμολόγιο με προαναγγελία τιμής (ex-ante), που θα είναι υποχρεωτικό για κάθε προμηθευτή και θα είναι το default προϊόν για όλους τους καταναλωτές που εντάχθηκαν στα έκτακτα μέτρα στη λιανική.

Πρακτικά θα εξαιρούνται μόνο τα νοικοκυριά με σταθερές χρεώσεις, καθώς και οι επιχειρήσεις μέσης και υψηλής τάσης.

Εν τω μεταξύ, διορία δύο μηνών δίνει η Κομισιόν στην Ελλάδα για ενσωμάτωση της Οδηγίας που αφορά τις ρήτρες στα τιμολόγια ηλεκτρισμού και την προστασία των καταναλωτών.

Η δομή του νέου τιμολογίου

Το τιμολόγιο θα είναι το μόνο, το οποίο μέσω της κοινής δομής για όλες τις εταιρείες, θα προσφέρει στον καταναλωτή μια εύκολη και ξεκάθαρη σύγκριση σε αντίθεση με την πολυπλοκότητα στα υπόλοιπα προϊόντα, δηλαδή στα μπλε, πράσινα και πορτοκαλί τιμολόγια που πρόκειται να διαθέσουν από 1ης Ιανουαρίου οι πάροχοι, με βάση την κατηγοριοποίηση της ΡΑΑΕΥ.

Η σύγκριση θα είναι πολύ εύκολη, καθώς η Ρυθμιστική Αρχή θα αναρτήσει συγκριτικό πίνακα των τιμών που προσφέρει κάθε πάροχος για το συγκεκριμένο τιμολόγιο και ο καταναλωτής θα αρκεί να κάνει ένα κλικ στο σχετικό μπανεράκι για να διαπιστώσει τις διακυμάνσεις στην αγορά.

Το ex-ante τιμολόγιο θα είναι το default, που σημαίνει πως από την 1η Ιανουαρίου θα μεταβούν σε αυτό, εκτός και αν νωρίτερα δηλώσουν ρητά πως διαλέξουν κάποια άλλου είδους σύμβαση, από αυτές που θα προσφέρει ο πάροχός τους. Απορρίπτει όμως το ΥΠΕΝ το ενδεχόμενο να δίνεται η δυνατότητα αυτή στις εταιρείες, πριν ολοκληρωθούν οι πρώτοι 6 μήνες.

Ενεργειακοί κύκλοι εκτιμούν ότι στην καλύτερη περίπτωση στο default προϊόν θα φτάσει στο 90% του συνόλου της καταναλωτικής βάσης, με άλλα στελέχη προμηθευτών να προβλέπουν ότι από ελάχιστοι πελάτες (έως και κανείς) δεν θα ενδιαφερθεί σε πρώτη φάση για τις υπόλοιπες συμβάσεις που θα προσφέρουν.

Το ανταγωνιστικό σκέλος του default τιμολογίου θα επιμερίζεται σε μία βασική χρέωση και έναν ex-ante μηχανισμό αποκλίσεων – με τον μαθηματικό τύπο του μηχανισμού να περιγράφεται στη ρύθμιση, όπως προαναφέρθηκε, και να περιλαμβάνει μεγέθη (ΤΕΑ, ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας) τα οποία θα κλειδώνουν πριν από την 1η ημέρα εφαρμογής.

Η βασική χρέωση θα παραμένει σταθερή για 12 μήνες, χωρίς ακόμη να υπάρχει σαφής εικόνα αν οι προμηθευτές θα μπορούν μέσα στο 12μηνο να τροποποιήσουν τους συντελεστές του μηχανισμού.

Όπως μας έλεγαν άνθρωποι του ΥΠΕΝ, το σχέδιο του υπουργείου στηρίζεται στο γεγονός ότι ακριβώς επειδή μέσω του κοινού κυμαινόμενου τιμολογίου θα φαίνεται πλέον ποιος είναι ο ακριβότερος στην αγορά, οι εταιρείες θα σπεύσουν να πάρουν πελάτες από αυτό και να το μεταφέρουν στα άλλα τους προϊόντα.

Μέσα στο 2024, όσο και η διάρκεια αυτού του κοινού τιμολογίου, τα τμήματα μάρκετινγκ των παρόχων θα κονταροχτυπιούνται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν όσο πιο ελκυστικά προϊόντα γίνεται, με όσο το δυνατόν καλύτερες χρεώσεις, επομένως ο ανταγωνισμός θα ενισχυθεί και υπάρχουν ελπίδες αν όχι να πέσουν οι τιμές, τουλάχιστον να συγκρατηθούν σε λογικά επίπεδα.

Οι προμηθευτές θα πρέπει να οριστικοποιήσουν τις αριθμητικές παραμέτρους του μηχανισμού έως την 1η Δεκεμβρίου, ώστε τυπικά οι καταναλωτές να μπορούν να πάρουν μία πρώτη εικόνα για το πώς έχει εξειδικεύσει κάθε εταιρεία το default προϊόν της. Με βάση αυτούς τους συντελεστές και το όριο ενεργοποίησης, θα προχωρήσουν την 1η Ιανουαρίου 2024 σε ανακοίνωση της τελικής τιμής που θα ισχύσει για τον πρώτο μήνα του έτους.

Το default προϊόν θα αποτελεί έναν ξεχωριστό τύπο τιμολογίου, σε σχέση με τα τρία είδη στα οποία έχει κατηγοριοποιήσει η ΡΑΑΕΥ στην απόφασή της τις συμβάσεις.

Επομένως, θα έχει επίσης διαφορετική χρωματική σήμανση, ώστε να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα τιμολόγιο. Μάλιστα, υπάρχουν πληροφορίες ότι δεν θα ισχύσουν οι χρωματικές σημάνσεις της ΡΑΑΕΥ.

Στο ΥΠΕΝ λένε πως το συγκεκριμένο τιμολόγιο θα έχει πράσινη σήμανση, τα υπόλοιπα κυμαινόμενα και τα δυναμικά προϊόντα πορτοκαλί σήμανση, ενώ τα σταθερά θα διατηρήσουν την μπλε σήμανση.

Επίσης, στην περίπτωση που συνεχίσει να είναι απαραίτητη η προγνωστοποίηση, τότε είναι δεδομένο πως η σχετική διορία θα παραταθεί από την 1η Νοεμβρίου, που προέβλεπε η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής.

Κομισιόν σε Ελλάδα: Ως το Δεκέμβριο ενσωματώστε την οδηγία για τις ρήτρες

Εν τω μεταξύ, διορία δύο μηνών δίνει η Κομισιόν στην Ελλάδα για ενσωμάτωση της Οδηγίας που αφορά τις ρήτρες στα τιμολόγια ηλεκτρισμού και την προστασία των καταναλωτών.

Στη δέσμη παραβάσεων Οκτωβρίου, η Κομισιόν ζητά εκ νέου από την Ελλάδα να προβεί στην ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/944 που αφορά την εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού.

Η Οδηγία θέτει βασικούς κανόνες για την οργάνωση και λειτουργία του κλάδου ώστε να υπάρχουν ανταγωνιστικές, ευέλικτες και δίκαιες αγορές σε όλη την Ε.Ε. Η προθεσμία ενσωμάτωσης της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο ήταν τα τέλη του 2020 και η Κομισιόν απέστειλε ειδοποίηση στην Ελλάδα, την Εσθονία και την Πορτογαλία αφού κατέληξε ότι η ενσωμάτωση ήταν ατελής.

Στη συνέχεια, η Κομισιόν εξέτασε τις απαντήσεις των τριών αυτών χωρών και κατέληξε ότι το πρόβλημα παραμένει.

Πλέον δίνει διορία δύο μηνών για να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα, διαφορετικά θα προχωρήσει σε παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Σε ερώτηση ευρωβουλευτών, η επίτροπος ενέργειας Κάντρι Σίμσον είχε αναφέρει τα εξής:

Η οδηγία (ΕΕ) 2019/944 για την ηλεκτρική ενέργεια θεσπίζει δικαιώματα και μέσα προστασίας για τους πελάτες σε σχέση με τους συμβατικούς όρους και την τιμολόγηση. Κατά συνέπεια, οι συμβατικοί όροι πρέπει να είναι δίκαιοι και γνωστοί εκ των προτέρων και οι πελάτες πρέπει να ειδοποιούνται για οποιαδήποτε πρόθεση τροποποίησης των εν λόγω όρων και για οποιαδήποτε προσαρμογή της τιμής προμήθειας. Οι πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν σαφείς, κατανοητές και διαφανείς πληροφορίες, όπως ορίζεται σε διάφορες διατάξεις της οδηγίας. Η Επιτροπή βρίσκεται επί του παρόντος σε διαδικασία αξιολόγησης της μεταφοράς της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και ανάλυσης των εθνικών μέτρων. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, η Επιτροπή θα αναλάβει περαιτέρω δράση, εάν χρειαστεί. Επιπλέον, η οδηγία 93/13/ΕΟΚ για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων απαιτεί επίσης όλες οι ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές να είναι δίκαιες και διαφανείς, μεταξύ άλλων όσον αφορά την τροποποίηση της αρχικά συμφωνηθείσας τιμής. Επομένως, οι συμβατικές ρήτρες δεν πρέπει να δημιουργούν εις βάρος του καταναλωτή σημαντική ανισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών και ο καταναλωτής πρέπει να είναι σε θέση να προβλέπει τις πιθανές οικονομικές συνέπειές τους βάσει σαφών και κατανοητών κριτηρίων. Αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των εθνικών αρχών και δικαστηρίων να αξιολογούν την εφαρμογή των εν λόγω οδηγιών σε μεμονωμένες περιπτώσεις.

Βάλτε αγροφωτοβολταϊκά να σωθείτε λένε οι Βρυξέλλες

Η Κομισιόν εκτιμά ότι αν εγκατασταθούν αγροβολταϊκά στο 1% της αγροτικής γης της Ε.Ε. μπορούν να προσφέρουν 944 GW.

Εκτός αυτού, η Κομισιόν εκτιμά ότι αν εγκατασταθούν αγροβολταϊκά στο 1% της αγροτικής γης της Ε.Ε. μπορούν να προσφέρουν 944 GW.

Ο συνδυασμός καλλιεργειών και ηλεκτροπαραγωγής με φωτοβολταϊκά μπορεί από μόνος του να ξεπεράσει το στόχο του 2030 που έχει θέσει η Ε.Ε. προσφέροντας έως 944 γιγαβάτ.

Όπως επισημαίνει το ερευνητικό κέντρο JRC της Κομισιόν σε ειδική του έκθεση, αν εγκατασταθούν τα λεγόμενα αγροβολταϊκά στο 1% της αγροτικής γης της Ε.Ε., τότε ο παραπάνω στόχος είναι εφικτός.

Οι συντάκτες τονίζουν ότι στα τέλη του 2022 η εγκατεστημένη ισχύς των φ/β ήταν 211 γιγαβάτ στην Ευρώπη. Αν τοποθετηθούν αγροβολταϊκά στο 1% της αγροτικής γης, τότε θα είχαμε τη μισή ισχύ σε σύγκριση με το αν εγκαθιστούσαμε παραδοσιακά φωτοβολταϊκά στην ίδια έκταση, όμως και πάλι είναι αρκετή για να ξεπεράσει το στόχο των 720 γιγαβάτ που προβλέπει η Ηλιακή Στρατηγική της Ε.Ε.

Εμπόδιο στην προσπάθεια αποτελούν ρυθμιστικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τον ορισμό των αγροβολταϊκών στις διάφορες χώρες, οι κανόνες χρήσης γης και η διασφάλιση της αγροτικής παραγωγής.

Προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια η Ηλιακή Στρατηγική ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να ενσωματώσουν κίνητρα για τα αγροβολταϊκά στην αγροτική τους πολιτική, ενώ περαιτέρω κίνητρα μπορούν αν δοθούν μέσα από τα πλαίσια για την ηλιακή ενέργεια, όπως π.χ. η συμμετοχή των αγροβολταϊκών στους διαγωνισμούς ΑΠΕ.

Διαβάστε ακόμη: