Η γρήγορη ανάκαμψή της οικονομίας είναι επιτακτική καθώς η ελληνική οικονομία έχει πληγεί σε σημαντικό βαθμό από την υγειονομική και οικονομική κρίση, παρά τις εγχώριες και ευρωπαϊκές δράσεις ανάσχεσης των επιπτώσεων της πανδημίας. Σύμφωνα και με την ΤτΕ,το δεύτερο κύμα της πανδημίας και τα νέα γενικευμένα περιοριστικά μέτρα που ελήφθησαν προκειμένου να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία μείωσαν περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα και αύξησαν την αβεβαιότητα για την πορεία της οικονομίας το αμέσως επόμενο διάστημα.
Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα οι προοπτικές της οικονομίας εμφανίζονται βελτιωμένες, εξαιτίας των θετικών ειδήσεων όσον αφορά την παραγωγή και διάθεση αποτελεσματικών εμβολίων για τον κορωνοϊό, καθώς και λόγω των διαθέσιμων πόρων από το ευρωπαϊκό μέσο ανάκαμψης. Επιπλέον, μέσω των κονδυλίων του ευρωπαϊκού μέσου ανάκαμψης δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιηθεί η κρίση ως ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας και την υιοθέτηση ενός βιώσιμου και εξωστρεφούς προτύπου οικονομικής ανάπτυξης.
Η ΤτΕ επισημαίνει ότι, η επαναφορά της οικονομίας στην αναπτυξιακή τροχιά των τελευταίων ετών θα πρέπει να συνδυαστεί με τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο α επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό, θα ενσωματώνει τις αρχές της πράσινης και κυκλικής οικονομίας και θα εδράζεται στη συνεχή επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο.
Απαραίτητα για τη μετάβαση σε βιώσιμο πρότυπο ανάπτυξης και την ανάκαμψη της οικονομίας
(α) Κρίσιμη, από την άποψη αυτή, θεωρείται η έγκαιρη αξιοποίηση των πόρων του NGEU για την περίοδο 2021-2026 συνολικού ύψους 32 δισεκ. ευρώ σε σταθερές τιμές 2018, με την υλοποίηση υψηλής προστιθέμενης αξίας αναπτυξιακών δράσεων σχετικών με την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και την ενίσχυση του τομέα της υγείας. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι ο καλός σχεδιασμός και συντονισμός των δράσεων, η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, αλλά και η αξιοποίηση οικονομιών κλίμακας από τη συμμετοχή ελληνικών και ξένων μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες χαρακτηρίζονται από υψηλή εξωστρέφεια και διοικητική και χρηματοοικονομική τεχνογνωσία. Μια τέτοια εξέλιξη ενίσχυσης των παραγωγικών υποδομών της οικονομίας εκτιμάται ότι θα τονώσει την επενδυτική ζήτηση στην οικονομία, θα επιταχύνει το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων και θα πολλαπλασιάσει τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).
(β) Η συσσώρευση απλήρωτων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων λόγω της πανδημίας και κυρίως η άνοδος του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων υπονομεύουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και τη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας. Πρόσθετες πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν την ποιότητα του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών και την τραπεζική χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας είναι επιθυμητές.
(γ) Οι έκτακτες και στοχευμένες παρεμβάσεις στη διάρκεια της πανδημίας παρέχουν, στο βαθμό που δεν διακυβεύεται η δημοσιονομική σταθερότητα, σημαντική στήριξη σε επιχειρήσεις και εργαζομένους, ιδιαίτερα στους κλάδους όπου παρατηρούνται οι μεγαλύτερες απώλειες. Εκτιμάται ότι η απόσυρσή τους θα πρέπει να είναι σταδιακή, προκειμένου, στη διάρκεια της ομαλοποίησης, να μην προκληθεί ανεπιθύμητη απώλεια εισοδημάτων και θέσεων εργασίας.
(δ) Η παρατεταμένη διάρκεια της πανδημίας σε συνδυασμό με τα μέτρα αντιμετώπισής της πλήττουν με σφοδρότητα τις υπηρεσίες και κυρίως τον τουρισμό, του οποίου η ζήτηση αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευάλωτη σε εξωγενείς κλονισμούς. Η αναπτυξιακή στρατηγική μπορεί να διευκολύνει αναδιαρθρωτικές μετακινήσεις πόρων και παραγωγικών συντελεστών από την τουριστική δραστηριότητα σε άλλους κλάδους της οικονομίας, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της οικονομίας σε απρόβλεπτες μεταβολές στο διεθνές περιβάλλον. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι χρήσιμη η γνώση της υφιστάμενης κλαδικής διάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας.
