Στην βελτίωση της προσβασιμότητας των αρχαιολογικών χώρων της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και του Κεραμεικού με την αποκατάσταση των αρχαίων διαδρομών κίνησης των επισκεπτών, την προσθήκη νέων με πρόβλεψη για ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα, καθώς και διαμόρφωση νέων χώρων στάσης, ανάπαυσης και θέασης, προχωράει το υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών.

Το συνολικό έργο στους δύο αυτούς εξαιρετικά σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, περιλαμβάνει-επεμβάσεις προστασίας των μνημείων, αναβάθμισης των εισόδων, διευθέτησης των ομβρίων υδάτων, πυροπροστασίας και αναβάθμισης των αναγκαίων υποδομών εξυπηρέτησης των επισκεπτών. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 5.800.000 ευρώ, χρηματοδοτείται από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος του τρέχοντος έτους.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε σχετικά: «Η βελτίωση και η αποκατάσταση του δικτύου κίνησης του κοινού εντός των αρχαιολογικών χώρων της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και του Κεραμεικού, με ιδιαίτερη μέριμνα για την ανεμπόδιστη πρόσβαση των ΑμεΑ και γενικά των ατόμων με δυσκολίες μετακίνησης σε δυσπρόσιτα σημεία του χώρου, αποτελεί προτεραιότητα για τη σωστή λειτουργία των χώρων και συμφωνεί με τις επιταγές της συμπεριληπτικότητας και του μη αποκλεισμού. Ο ανασχεδιασμός των διαδρομών με τη χάραξη και νέων σε συνδυασμό συνολικά με τις επεμβάσεις αναβάθμισης των υποδομών στους συγκεκριμένους χώρους, έχει ως ζητούμενο να διευκολύνει την περιήγηση των επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο διασφαλίζοντας καθολική προσβασιμότητα. Μέσω των νέων, κατάλληλα διαμορφωμένων για άτομα με κινητικές δυσκολίες διαδρομών, οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγούνται ελεύθερα στο αρχαιολογικό και μνημειακό περιβάλλον και να έχουν καλύτερη κατανόηση και θέαση του χώρου, στην οποία συμβάλλουν και τα νέα σημεία στάσης–θέασης, που προβλέπονται. Στην περίπτωση του Κεραμεικού στόχος είναι μέσω της νέας εισόδου, η λειτουργική διασύνδεση του τμήματος αυτού της πόλης δια της οδού Ασωμάτων και του αρχαιολογικού χώρου, ενώ ζητούμενο στην περίπτωση της Αρχαίας Αγοράς είναι ο αρχαιολογικός χώρος να γίνεται αντιληπτός ως σημαντικός πολιτικός δημόσιος χώρος και ως εξέχων χώρος της μακράς και αδιάλειοτης ιστορίας της Αθήνας μέσα και από τη βελτίωση της νοηματικής σύνδεσης και της ενοποίησης με την Ακρόπολη. Με την ολοκλήρωση του έργου οι επισκέπτες, Έλληνες και ξένοι, θα μπορούν να απολαύσουν μιας αναβαθμισμένης εμπειρίας επίσκεψης».

Το έργο για τις διαδρομές κίνησης των επισκεπτών και τους χώρους θέασης στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού περιλαμβάνει τις επεμβάσεις που απαιτούνται για την ευχερή κίνηση του κοινού στον αρχαιολογικό χώρο, με έμφαση στα εμποδιζόμενα άτομα.

Στόχο έχει την αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση των διαδρομών επίσκεψης, αναδεικνύοντας το αρχαιολογικό και ιστορικό περιεχόμενο του επισκέψιμου χώρου. Ακολουθούνται οι υφιστάμενες διαδρομές, ενώ το δίκτυο επεκτείνεται σε τμήματα του αρχαιολογικού χώρου που έως σήμερα δεν είναι επισκέψιμα από το κοινό. Με αυτόν τον τρόπο η νέα διαδρομή καλύπτει επαρκέστερα το πολυδιάστατο περιεχόμενο του χώρου. Παράλληλα, δημιουργούνται νέες στάσεις θέασης και διευθετούνται υδραυλικά ζητήματα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις προδιαγραφές για ΑμεΑ, με κατασκευή ραμπών και νέων διαδρομών που συνδέονται με τις υπάρχουσες. Το δίκτυο διαδρομών καλύπτει το σύνολο των μνημειακών ενοτήτων του χώρου, συνδέουν τις στάσεις θέασης σε σημαντικά σημεία του αρχαιολογικού χώρου.

Αρχαία Αγορά

Οι διαδρομές και οι οδεύσεις, τις οποίες ακολουθούν, σήμερα, οι επισκέπτες της Αρχαίας Αγοράς, δεν έχουν ενιαίο σχεδιασμό. Με εξαίρεση την καθαρή χάραξη της οδού Παναθηναίων, το σύνολο των υπόλοιπων διαδρομών αναπτύσσεται δυναμικά μέσα από τις αρχαιολογικές ενότητες, με κυρίαρχες εκείνη που οδηγεί στη Στοά του Αττάλου και έμμεσα συνδέεται με την οδό Παναθηναίων, καθώς και εκείνη που οδηγεί στα δυτικά προς τον λόφο του Ναού του Ηφαίστου. Το υπό κατασκευή έργο διαχωρίζει τις διαδρομές σε τρεις ενότητες: Την οδό των Παναθηναίων, τα βασικά αρχαία δίκτυα -Δυτική Οδός, οδός έμπροσθεν της Μέσης Στοάς και Πειραϊκή Οδός-, όπου καταγράφονται ζητήματα κατάστασης διατήρησης, προσπελασιμότητας και συσχέτισης με όμορες αρχαιότητες, και τα σύγχρονα μονοπάτια.

Οι επεμβάσεις έχουν στόχο να εντοπιστούν οι αξίες και τα χαρακτηριστικά του χώρου και των μνημείων, που πρέπει να διασωθούν και να προβληθούν, στο πλαίσιο της διαχείρισης του αρχαιολογικού χώρου. Μέσω των διαδρομών αναδεικνύονται επιμέρους μνημειακά σύνολα και εξασφαλίζεται η μεταξύ τους σύνδεση, προκειμένου ο επισκέπτης να κατανοήσει την κλίμακα του χώρου, την πολεοδομική οργάνωση αυτής καθώς και τη συσχέτιση της με τους όμορους αρχαιολογικούς χώρους.

Αποκαθίσταται το αρχαίο οδικό διίκτυο των διαδροµών κίνησης των επισκεπτών, με παράλληλη πρόβλεψη για ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα, ενώ διαμορφώνονται νέοι χώροι στάσης-θέασης. Οι επεμβάσεις αφορούν στο τμήμα του οργανωμένου και επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου που εκτείνεται από την οδό Αδριανού έως τον χωματόδρομο της οδού Αστεροσκοπείου και περιλαμβάνει το Κεντρικό τετράγωνο, τη Βιοτεχνική περιοχή, τον λόφο του Αγοραίου Κολωνού, την περιοχή της Βιβλιοθήκης Πανταίνου και την περιοχή της Βασιλείου Στοάς, νότια των γραμμών του ΗΣΑΠ. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού είναι η αποκατάσταση των αρχαίων διαδρομών – Οδός Παναθηναίων, η Δυτική Οδός, η Νότια Οδός, η Πειραϊκή Οδός, η Οδός Αρείου Πάγου, η Οδός Μαρμαρογλυπτών, η Ανώτερη Νότια Οδός και το Άνδηρο της Μεσαίας Στοάς- και ο περιορισμός των σύγχρονων μονοπατιών. Ετσι, μπορεί να γίνει πιο κατανοητή η διάρθρωση του χώρου, του αρχαίου οδικού δικτύου και των μνημείων, ενώ, παράλληλα, δημιουργείται μια σαφής πορεία και να επιτυγχάνεται η κυκλική περιήγηση, ώστε η χωρική αφήγηση να είναι άμεση και διδακτική. Τα μονοπάτια που διασχίζουν μνημεία καταργούνται, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο για την αντίληψη του χώρου. Για τη διαμόρφωση των προσπελάσεων και της κυκλοφορίας για εμποδιζόμενα άτομα, προβλέπεται η δημιουργία επιμέρους διαδρομών προς σημαντικά μνημεία, με κατάλληλη δαπεδόστρωση και ράμπες. Δημιουργείται μια κυκλική διαδρομή σε σημαντικά σημεία θέασης και μια διαδρομή πρόσβασης στον Ναό του Ηφαίστου. Νέοι χώροι στάσης δημιουργούνται σε επιλεγμένα σημεία, τόσο στον αρχαιολογικό χώρο, όσο και επί της οδού Αστεροσκοπείου, ενώ προβλέπεται η αναβάθμιση ορισμένων υφιστάμενων στοιχείων του αστικού εξοπλισμού.