Με πολύ καλή διάθεση αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων τη χρηματοδότηση υπεράκτιων αιολικών στην Ελλάδα, όπως επισημαίνουν υψηλόβαθμα στελέχη της, συμπληρώνοντας ότι είναι έτοιμη να συνδράμει στη στήριξη των πρώτων ανάλογων επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν για την αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού των ελληνικών θαλασσών.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, οι δανειοδοτήσεις υπεράκτιων αιολικών ανά την Ευρώπη αποτελεί το «next best thing» για την ΕΤΕπ, η οποία προσδοκά να συμβάλει στην ανάπτυξη του κλάδου στη Γηραιά Ήπειρο. Ως συνέπεια, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως η δρομολόγηση των πρώτων εγχώριων έργων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως θα έχει «σύμμαχο» την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Για τη δρομολόγηση του αρχικού «κύματος» πάρκων, το πιο πρόσφατο βήμα ήταν η έγκριση της ΣΜΠΕ του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών, η έγκριση του οποίου αναμένεται να γίνει σύντομα, με την υπογραφή της σχετικής ΚΥΑ από τα συναρμόδια υπουργεία. Από τη «δεξαμενή» των επιλέξιμων περιοχών, ήδη η ΕΔΕΥΕΠ προετοιμάζει τη διαδικασία για την πρόσκτηση μετρήσεων στις πρώτες περιοχές που θα αναπτυχθούν έργα, μέσω του SPV που πρόκειται να συστήσει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι περιοχές αυτές θα είναι 5 έως 7, με νέα «ένταξη» της περιοχής ανοικτά της Χίου – Ψαρών. Οι υπόλοιπες 6 είναι το «Κρήτη 1», η θαλάσσια ζώνη ανοικτά της Γυάρου, ο Πατραϊκός Κόλπος, η Δονούσα, Αγ. Απόστολοι στην Εύβοια και η Ρόδος. Όπως έχει γράψει το radar, για να καταγράψει τις θέσεις της αγοράς, τόσο για το σχήμα του SPV καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν οι μετρήσεις, η ΕΔΕΥΕΠ σχεδιάζει να προχωρήσει σε ένα workshop μέσα στον Δεκέμβρη με τη συμμετοχή των υποψήφιων επενδυτών.
Στόχος της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας είναι διττός, αποσκοπώντας αφενός στην διασφάλιση ευρείας αποδοχής από την αγορά και αφετέρου στην ενσωμάτωση τυχόν βελτιώσεων που θα προκύψουν από παρατηρήσεις των συμμετεχόντων (market sounding), ώστε να καταληχθεί το πλέον λειτουργικό μοντέλο, δεδομένου ότι δεν υπάρχει περιθώριο για πρόσθετες καθυστερήσεις.
Το χρονοδιάγραμμα της Διαχειριστικής Εταιρείας προβλέπει πως η ίδρυση του SPV θα γίνει στις αρχές του 2025, ώστε αμέσως μετά να προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί για την πρόσκτηση των μετρήσεων. Η πρόσκτηση θα ξεκινήσει προς τα μέσα του επόμενου έτους και θα διαρκέσει για περίπου 1,5 έτος. Έτσι, μέσα στο 2027 θα γίνει η «πρεμιέρα» των πρώτων διαγωνισμών.
Παράλληλα, η ΕΔΕΥΕΠ δρομολογεί μελέτη για τον εντοπισμό των ελληνικών λιμανιών, τα οποία μπορούν να εξυπηρετήσουν τις εργασίες κατασκευής πάρκων, διαθέτοντας τους απαραίτητους χώρους για τη συναρμολόγηση των ανεμογεννητριών και τα απαιτούμενα μεγάλα βάθη για τη ρυμούκλησή τους στη συνέχεια στα σημεία εγκατάστασης.
Έντονο ενδιαφέρον των ξένων για τα offshore αιολικά στη χώρα μας
Το πολύ ισχυρό ενδιαφέρον τους για επενδύσεις σε Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ) στην Ελλάδα εξέφρασαν ξένοι επενδυτικοί όμιλοι κατά την εκδήλωση που διοργάνωσε η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ), στο πλαίσιο της φετινής Διάσκεψης Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα, COP29, που έγινε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 14 Νοεμβρίου, στο Ελληνικό Περίπτερο της COP29 και ξεκίνησε με συζήτηση (fireside chat) ανάμεσα στην Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, την Υπουργό Ενέργειας του Βελγίου, Tinne Van der Straeten, και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της WindEurope Giles Dickson, με συντονιστή τον Πρόεδρο του ΔΣ της ΕΔΕΥΕΠ, Rikard Scoufias.
Η κα. Σδούκου αναφέρθηκε στα επόμενα βήματα της ελληνικής Πολιτείας αναφορικά με την υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ΥΑΠ, θέτοντας ως προτεραιότητες την υπογραφή της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα επισημοποιήσει τις περιοχές όπου θα αναπτυχθούν τα έργα, την επικοινωνία με τις τοπικές κοινωνίες, και την έγκαιρη συλλογή των δεδομένων από τις επικείμενες ανεμολογικές και βυθομετρικές έρευνες.
Στη δική της τοποθέτηση, η κα. Van der Straeten ανέδειξε τη σημασία των υπεράκτιων αιολικών για το Βέλγιο, μια χώρα με ισχυρή βιομηχανία αλλά δίχως εγχώριους ενεργειακούς πόρους.
Η Υπουργός εξήγησε πως παρά τη μικρή ακτογραμμή του Βελγίου, η χώρα της έχει επιτύχει ήδη να αναπτύξει υπεράκτια αιολικά πάρκα ισχύος 2,2GW, κατέχοντας τη δεύτερη θέση παγκοσμίως σε ό,τι αφορά την αιολική δυναμικότητα ανά πολίτη.
Επόμενος στόχος του Βελγίου, κατά την κα. Van der Straeten, είναι να τριπλασιάσει αυτήν τη δυναμικότητα, εκμεταλλευόμενο τα πολλαπλά οφέλη του κλάδου: «Από την κατασκευή και τη συντήρηση των υπεράκτιων αιολικών μέχρι τις πιστοποιήσεις και την εκπαίδευση προσωπικού πάνω στο αντικείμενο, τα ΥΑΠ μπορούν να αναπτύξουν μια ολόκληρη νέα οικονομία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Και κλείνοντας, τόνισε την ανάγκη συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στην ανάπτυξη των έργων για τη διασφάλιση της επιτυχίας τους.
Στην ανάγκη οι διαγωνισμοί για offshore αιολικά να σχεδιάζονται με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διαφάνεια, ακολουθώντας το μοντέλο CfD που παρέχει στους επενδυτές τις αναγκαίες εξασφαλίσεις για τη χρηματοδότηση των έργων, αναφέρθηκε ο CEO της WindEurope, Giles Dickson. Επισήμανε ακόμη ότι η δυναμικότητα που δημοπρατείται κάθε χρόνο στην Ευρώπη οφείλει να λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητες της βιομηχανίας, και ότι τα μικρά αλλά ξεκάθαρα βήματα είναι προτιμότερα από πιο μαξιμαλιστικές προσεγγίσεις.
Από την πλευρά των επενδυτών που συμμετείχαν στο δεύτερο πάνελ της εκδήλωσης, το οποίο συντόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοφάνης Στεφάτος, ξεχώρισαν οι δηλώσεις των εκπροσώπων της Masdar και της Iberdrola που επιβεβαίωσαν το ενδιαφέρον τους για την ελληνική αγορά.
«Αξιοποιώντας την εξειδίκευση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στο χώρο θέλουμε να επεκταθούμε στα υπεράκτια αιολικά», τόνισε ο Chief Operation Officer της Masdar, Abdulaziz Alobaidli, εγκωμιάζοντας το Εθνικό Πρόγραμμα.
«Τα κεφάλαια υπάρχουν, αλλά ο ανταγωνισμός διεθνώς είναι πολύ μεγάλος, ειδικά για επενδύσεις όπως τα ΥΑΠ που απαιτούν περισσότερα κεφάλαια συγκριτικά με τις άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ». Σύμφωνα με τον κ. Alobaidli, η Masdar σχεδιάζει να δημιουργήσει δυναμικό χαρτοφυλάκιο επενδύσεων από υπεράκτια αιολικά και φωτοβολταϊκά σε Ελλάδα και Ισπανία, ύψους 6GW, στο πλαίσιο του φιλόδοξου εταιρικού στόχου για δυναμικότητα 100GW σε ανανεώσιμες μέχρι το 2030.
Στην ελκυστική επενδυτική προοπτική της Ελλάδας αναφέρθηκε και ο Gonzalo Saenz de Miera, Global Director of Climate Change and Alliances at the Chairman’s Area της Iberdrola, με 20ετή παρουσία στην εγχώρια αγορά των χερσαίων αιολικών.
Ο κ. de Miera ανέδειξε τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Ελλάδα στον τομέα των ΥΑΠ, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τρεις βασικές προϋποθέσεις για να προσελκύσει περαιτέρω επενδυτικό ενδιαφέρον: Ελαχιστοποίηση του επιχειρηματικού ρίσκου κατά τη φάση της ανάπτυξης, σχήματα στήριξης από την Πολιτεία και σαφήνεια ώστε να διευκολύνεται η τραπεζική χρηματοδότηση των έργων, και δημιουργία εφοδιαστικής αλυσίδας.
«Η ανταγωνιστικότητα ενός επενδυτή εξασφαλίζεται όταν παράγει ενέργεια εκεί που αυτή είναι φθηνότερη», τόνισε. Ο κ. de Miera επισήμανε επίσης ότι ο ισπανικός όμιλος μέσα στην επόμενη τριετία σκοπεύει να επενδύσει συνολικά 15 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ, εκ των οποίων το 55% στην αγορά των offshore.
Από την πλευρά του, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Κωνσταντίνος Μαύρος, ανέφερε ότι το υπό ανάπτυξη πιλοτικό έργο ΥΑΠ στην Αλεξανδρούπολη θα δώσει τον τόνο για τις επόμενες επενδύσεις. Πρόσθεσε επίσης ότι έχουν ξεκινήσει ήδη και οι σχετικές μελέτες (βυθού, περιβαλλοντικές, κ.λπ.), εκτιμώντας ότι μέσα στους επόμενους 18 μήνες αναμένεται η έναρξη υλοποίησής του.
Τέλος, η Director Group Research & Development της DNV, Astrid Rusås Kristoffersen, εκτίμησε ότι το 72% της συνολικής ζήτησης για πράσινη ενέργεια μέχρι το 2050, θα αφορά σε αιολικά πάρκα – χερσαία και υπεράκτια, είτε σταθερής βάσης είτε πλωτά.
Τόνισε ωστόσο ότι κομβικό ρόλο στο εγχείρημα θα διαδραματίσει η χωρητικότητα των δικτύων που θα πρέπει να σχεδιαστούν εγκαίρως, καθώς πρόκειται για μεγάλες επενδύσεις, απαραίτητες για την εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης. Μεγάλη έμφαση έδωσε επίσης σε θέματα προστασίας ψηφιακών δεδομένων και κυβερνοασφάλειας, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει στον τομέα αυτόν η Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ευρωπαϊκό «εργαστήριο» για την κλιματική ουδετερότητα στην Ελλάδα
Οι προοπτικές ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών και το πρόβλημα της παράκτιας διάβρωσης παρουσιάστηκαν σε ειδική διεπιστημονική ημερίδα στις 20 Νοεμβρίου 2024, που διοργανώθηκε από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.) στις εγκαταστάσεις της στο Ολυμπιακό Χωριό, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου GSEU – Geological Service for Europe που υλοποιείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Γεωλογικών Υπηρεσιών EuroGeoSurveys.
Στην ημερίδα με θέμα την τρωτότητα των ακτών και την τοποθέτηση υπεράκτιων αιολικών πάρκων (“Coastal Vulnerability and Offshore Windfarm Siting”), οι προσκεκλημένοι ομιλητές, επιστήμονες εκπρόσωποι ευρωπαϊκών γεωλογικών ινστιτούτων ανέπτυξαν τα ευρήματα των σχετικών επιστημονικών μελετών και τους τρόπους με τους οποίους η γεωλογική έρευνα συμβάλει στην ανάπτυξη σύγχρονων και αναγκαίων εν μέσω κλιματικής κρίσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Στην έναρξη των εργασιών, καλωσόρισε τους συμμετέχοντες ο Γενικός Διευθυντής της ΕΑΓΜΕ, κ. Διονύσιος Γκούτης, τονίζοντας ότι η ΕΑΓΜΕ έχει την ευκαιρία να είναι μέρος ενός μεγάλου επιστημονικού πρότζεκτ και να παρέχει σημαντικά επιστημονικά δεδομένα για να συμβάλλει στις στρατηγικές των αρμόδιων κρατικών φορέων της Ελλάδας και της Ευρώπης, ώστε να λαμβάνονται αποτελεσματικές αποφάσεις για τα προβλήματα που βιώνουμε λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Στο πλαίσιο του εν λόγω ευρωπαϊκού έργου, η ΕΑΓΜΕ επιβεβαιώνει την αποστολή της για επιστημονική έρευνα και συνεργασία με επιστημονικούς και κρατικούς φορείς, ευρωπαϊκά γεωλογικά ινστιτούτα με άρτια αποτελέσματα και πολύτιμη συνεισφορά στην κοινωνία.
Στον χαιρετισμό του, ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας, κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης ανέφερε ότι η χώρα μας έχει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τα αποτελέσματα της ημερίδας μπορούν να αποτελέσουν κατευθυντήριες γραμμές, για να προχωρήσουν σημαντικές πρωτοβουλίες προς την κλιματική ουδετερότητα.
Η Γενική Γραμματέας της EuroGeoSurveys (EGS), κ. Julie Hollis, στάθηκε στο όραμα των ευρωπαϊκών γεωλογικών ινστιτούτων για βιωσιμότητα και μίλησε εκτενώς για τη συνεργασία των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Απώτερος σκοπός να προσφερθούν τα αποτελέσματα της γεωλογικής έρευνας, να καταγραφούν τα οφέλη και οι κίνδυνοι των γεωλογικών φαινομένων, για τις κοινωνίες των ευρωπαϊκών κρατών, καθώς επιτείνονται οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής.
Ο Αριστοφάνης Στεφάτος, CEO της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε. (ΕΔΕΥΕΠ), χαιρετίζοντας την ημερίδα επισήμανε τη σημαντική συμβολή της ΕΑΓΜΕ στις επιστημονικές αναλύσεις που ανοίγουν ένα πεδίο με μεγάλη αναπτυξιακή προοπτική για την Ελλάδα και αποτελούν μείζον αποτέλεσμα στην ελληνική οικονομία, ενώ τόνισε την αγαστή συνεργασία των δύο φορέων ΕΔΕΥΕΠ και ΕΑΓΜΕ προς την επίτευξη των κοινών στόχων.
Τέλος ο Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, στην ομιλία του μεταξύ άλλων, υπογράμμισε τον καθοριστικό ρόλο των ερευνών στο να μειωθούν οι γεωλογικοί κίνδυνοι και να αξιοποιηθούν πλήρως οι μεγάλες δυνατότητες της Ελλάδας στο πεδίο της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.
Ακολούθησαν παρουσιάσεις των προσκεκλημένων επιστημόνων, όπως και εξαιρετικά γόνιμος διάλογος για το μέλλον των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνάρτηση με τις αρχές της βιωσιμότητας και επισκέψεις στο πεδίο γεωλογικού ενδιαφέροντος.
