Σεισμικές έρευνες στα οικόπεδα υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές νότια της Πελοποννήσου και νότια της Κρήτης το 2026, βάζει ως στόχο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκηρύσσοντας το διεθνή διαγωνισμό για τα τέσσερα θαλάσσια μπλοκ με υποψήφιους μνηστήρες την αμερικανική Chevron και την HelleniQ Energy.
Η σχετική Υπουργική απόφαση για την προκήρυξη του διαγωνισμού που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, προβλέπει ότι το στάδιο του διαγωνισμού θα διαρκέσει μέχρι 7 χρόνια και θα μπορεί να παραταθεί με βάση το θεσμικό πλαίσιο περί υδρογονανθράκων. Oι υποψήφιοι θα έχουν περιθώριο τριών μηνών για να υποβάλλουν τις προσφορές τους ενώ θα χρειαστούν άλλοι τέσσερις μήνες για την αξιολόγηση των προσφορών αυτών (60 μέρες) και την σύναψη σύμβασης μίσθωσης (επιπλέον 60 μέρες).
Τι αγοράζουν
Οι έρευνες υδρογονανθράκων είναι ένα ακριβό σπορ για αυτό και στο παιχνίδι μπαίνουν ισχυρές και εύρωστες επιχειρήσεις είτε κατά μόνας είτε σε συνεργασία με άλλες. Ο κάθε υποψήφιος θα πρέπει να καταβάλλει τέλος υποβολής αίτησης για κάθε μπλοκ 10.000 ευρώ, αγορά τουλάχιστον 3.000 χιλιομέτρων των επεξεργασμένων σεισμικών δεδομένων του 2018 και όλα τα επεξεργασμένα σεισμικά δεδομένα της περιοχής προς παραχώρηση.
Αν πρόκειται για κοινοπραξία με δύο μέλη παρέχεται έκπτωση 10% στο κόστος αγοράς και αν είναι παραπάνω 15% έως 20% αντίστοιχα. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει επίσης να έχουν αγοράσει 2D σεισμικά δεδομένα της περιοχής προς παραχώρηση τουλάχιστον 100 χιλιομέτρων καθώς και την έκθεση ερμηνείας δισδιάστατων δεδομένων αξίας 50.000 που αν είναι κοινοπραξία πρέπει να πληρωθεί από κάθε μέλος. Εφόσον πρόκειται για τις περιοχές Α2 και Νότια Πελοπόννησος χρειάζεται να γίνει αγορά της έκθεσης ερμηνείας για την περιοχή του Κεντρικού Ιονίου έναντι 20.000 και της έκθεσης ερμηνείας για την υπεράκτια περιοχή Νότια και ΝΔ της Πελοποννήσου έναντι επίσης 20.000 ευρώ.
Το αντίστοιχο ποσό ανεβαίνει στις 40.000 ευρώ για την έκθεση ερμηνείας για τις περιοχές Νότια της Κρήτης 1 και Νότια της Κρήτης 2 ενώ απαιτείται επίσης η ανασκόπηση 59 γεωτρήσεων από την Δυτική Ελλάδα με ανάλυση της έκβασής τους (ως προς τον ταμιευτήρα, την φόρτιση σε υδρογονάνθρακες, την μόνωση και την παγίδα) αξίας 100.000 ευρώ. Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν επίσης να καταθέσουν εγγύηση συμμετοχής στο διαγωνισμό ισόποσης αξίας (100.000 ευρώ), η οποία καταπίπτει αν ο αιτών παραιτηθεί της αίτησης.
Στα πρόσθετα κόστη θα πρέπει να περιληφθεί και το ετήσιο καταβαλλόμενο ποσό για εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη προσωπικού της ΕΔΕΥΕΠ (κατ΄ελάχιστον 100.000 ευρώ). Οι αιτούντες βαρύνονται επίσης με ένα ετήσιο ποσό ως στρεμματική αποζημίωση, το οποίο οφείλουν να προτείνουν από την πρώτη φάση ερευνών έως το στάδιο της εκμετάλλευσης.
Μίσθωμα και φόροι
Η υπουργική απόφαση για την διακήρυξη του διαγωνισμού για τα θαλάσσια οικόπεδα, ξεκλειδώνει και το χρόνο κατάθεσης των αιτημάτων για τις έρευνες υδρογονανθράκων που για την μεν Chevron ήταν η 20η Αυγούστου του 2024 και για την δε Hellenic Up Stream η 12η Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους.
Με βάση το νομικό πλαίσιο ο μισθωτής θα καταβάλει στον εκμισθωτή μίσθωμα για όλους υδρογονάνθρακες και τα παραπροϊόντα. Το μίσθωμα αυτό θα κυμαίνεται κατά κατώτερο όριο στο 4% επί της παραχθείσας ποσότητας υδρογονανθράκων σε χρήμα ή σε είδος. Ο μισθωτής υπόκειται σε ειδικό φόρο εισοδήματος με συντελεστή 20% καθώς και σε περιφερειακό φόρο με συντελεστή 5% χωρίς καμία πρόσθετη τακτική ή έκτακτη εισφορά.
Για τον σκοπό προσδιορισμού του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος οι κεφαλαιακές δαπάνες που αντιστοιχούν σε δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη αποσβένονται σε ποσοστό 40% έως 70% επί της αξίας της ακαθάριστης ετήσιας παραγωγής. Ο μισθωτής επιβαρύνεται με όλους τους κινδύνους έρευνας αλλά και τις δαπάνες κατά το στάδιο ερευνών.
Τρεις φάσεις ερευνών
Το στάδιο ερευνών θα διαιρεθεί σε τρεις φάσεις. Κάθε φάση σχετίζεται με χωριστό πρόγραμμα εργασιών με δυνατότητα είτε μετάβασης στην επόμενη φάση υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ολοκληρωθεί όλες σημαντικές υποχρεώσεις είτε παράτασης. Κατά τη μετάβαση από τη μία φάση στην επόμενη ο μισθωτής είναι υποχρεωμένος να αποδεσμεύει ποσοστό μεταξύ 20% και 50% της αρχικής συμβατικής περιοχής. Στο τέλος της τελευταίας φάσης θα αποδεσμεύεται όλη περιοχή ερευνών.
Η απόφαση ορίζει ότι το στάδιο της εκμετάλλευσης ξεκινάει με τη δήλωση εντοπισμού εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων. Το στάδιο εκμετάλλευσης διαρκεί 25 χρόνια με δυνατότητα παράτασης για δύο περιόδους πέντε ετών η καθεμία, η οποία υπόκειται σε διαπραγμάτευση των όρων της σύμβασης.
Η έρευνα και εκμετάλλευση οφείλει να διεξάγεται με πλήρη συμμόρφωση της εθνικής και ευρωπαΐκής νομοθεσίας για την ενέργεια και το περιβάλλον. Οι περιοχές έρευνας που βρίσκονται σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες θαλάσσιες περιοχές προβλέπεται ότι θα υπόκεινται σε αυστηρότερα πρότυπα της διεθνούς πρακτικής ερευνών.
Η απόφαση αναφέρει ότι υπάρχουν συγκεκριμένες στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το μεγαλύτερο τμήμα των περιοχών που είναι προς παραχώρηση. Αυτές οι μελέτες είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο της ΕΔΕΥΕΠ.
Όπως αναφέρεται για το τμήμα των περιοχών που είναι προς παραχώρηση και δεν υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη η ελληνική εταιρεία υδρογονανθράκων έχει ωριμάσει την σχετική ΣΜΠΕ προκειμένου να εξασφαλίσει περιβαλλοντική προστασία. Η μελέτη έχει κατατεθεί στο ΥΠΕΝ και βρίσκεται στο στάδιο της αξιολόγησης.
Σε περίπτωση απόσυρσης εγκαταλείψεις η αποξήλωσης των εγκαταστάσεων ο μισθωτής υποχρεούται με βάση την προκήρυξη να σφραγίσει όλες τις γεωτρήσεις και να απομακρύνει τις εγκαταστάσεις και να αποκαταστήσει το περιβάλλον.
Τα δεδομένα
Σχετικά με τις σεισμικές -γεωφυσικές έρευνες και τα δεδομένα γεωτρήσεων, οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν στα χέρια τους:
–Εκτεταμένη δισδιάστατη σεισμική έρευνα 12.500 χιλιομέτρων σεισμικών γραμμών που καλύπτουν το βόρειο και κεντρικό Ιόνιο πέλαγος και την θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης που πραγματοποιήθηκε από την Petrolium Geo Services (PGS και νυν TGS) και υποβλήθηκε σε επεξεργασία το 2018.
-Επίσης 9.700 χιλιόμετρα ιστορικό σεισμικών γραμμών (από το 1960 έπος 1990), τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία το 2014 και 10.855 km ιστορικών σεισμικών γραμμών.
– 12.727 χιλιόμετρα δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων, τα οποία συλλέχθηκαν κατά το στάδιο διαφόρων ερευνητικών αποστολών που καλύπτουν το κεντρικό και νότιο Ιούνιο Πέλαγος και την θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης.
–Δεδομένα υπάρχουν ακόμη από χερσαίες και θαλάσσιες ερευνητικές γεωτρήσεις στη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας.
Σε επίπεδο τεχνικών μελετών είναι εμπορικώς διαθέσιμα διάφορα στοιχεία όπως η ερμηνευτική μελέτη με την υποστήριξη της PGS όλων των διαθέσιμων γεωφυσικών πληροφοριών για την ευρύτερη περιοχή, μελέτη που εκπονήθηκε από την ΕΔΕΥΕΠ, η οποία επικεντρώνεται στο κεντρικό Ιόνιο πέλαγος και βασίζεται σε επαναεπεξεργασμένα μη αποκλειστικά 2D σεισμικά δεδομένα και σε διαθέσιμα δεδομένα πηγαδιών, μία ανασκόπηση 59 διαθέσιμων γεωτρήσεων από την Δυτική Ελλάδα με ανάλυση της έκβασής τους κ.α.
