«Αυτό που προέχει είναι να κλείσουν οι οικονομικές εκκρεμότητες, αφήνοντας τα δύσκολα γεωπολιτικά σε μεταγενέστερη φάση» λένε ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες, ενόψει της αυριανής σύσκεψης στη Λευκωσία, παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρου Σκυλακάκη.

Την γραμμή αυτή έδωσε και η δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη συνέντευξη του στην ΔΕΘ, ότι «αν εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του έργου, το έργο θα γίνει και οι όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν».

Ο Πρωθυπουργός δεν κάλυψε τις αστοχίες του Προέδρου του ΑΔΜΗΕ κου Μανουσάκη, αφού η δυστοκία στα οικονομικά και η αρνητική στάση των Κυπρίων οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στις εκβιαστικές κινήσεις Μανουσάκη και τις απειλές του περί αγωγών στα μέλη της ΡΑΕΚ.

Από το Μέγαρο Μαξίμου δεν αρνούνται το κλίμα καχυποψίας της Λευκωσίας των εκβιαστικών διλημμάτων Μανουσάκη. Λένε όμως πως τώρα το παιχνίδι πήρε πάνω της η ελληνική κυβέρνηση δια του ΥΠΕΝ και το κλίμα θα βελτιωθεί.

Από τη Παρασκευή, οπότε και ανακοινώθηκε η πρόσκληση από τη κυπριακή πλευρά, δεν είχαν γίνει οι διμερείς προπαρασκευαστικές επαφές πάνω στα τεχνικά θέματα, που πάντα προηγούνται τέτοιων συναντήσεων. Οι συζητήσεις θα γίνουν σήμερα.

Είναι πλέον πασιφανές ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας- Κύπρου βρίσκεται στη πιο κρίσιμη καμπή από τότε που ξεκίνησε το σχέδιο, με την αυριανή σύσκεψη να αποκτά το χαρακτήρα μιας ύστατης προσπάθειας να αποφευχθεί το ναυάγιο.

Η προθεσμία για την έκδοση δύο αποφάσεων από την κυπριακή ρυθμιστική ενέργειας (ΡΑΕΚ) για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου που έληγε χθες Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου (με σιωπηρή παράταση μέσα στο Σαββατοκύριακο), δεν τηρήθηκε.

Το φιλόδοξο οικονομικό και γεωπολιτικό πρότζεκτ των 2 δις καρκινοβατεί πληρώνοντας την ‘βοναπαρτική’ και απαξιωτική-εκβιαστική στάση του Προέδρου του ΑΔΜΗΕ κου Μανουσάκη προς του Κυπρίους με τις απειλές περί αγωγών προς τα μέλη της Ανεξάρτητης Αρχής (ΡΑΕΚ).

Η εχθρική στάση Μανουσάκη προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις αλλά και μεγάλη καχυποψία στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.

Για το λόγο αυτό, αντί να διευθετηθούν οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες στους προβλεπόμενους χρόνους, παρατείνεται η αβεβαιότητα για την «τύχη» του έργου, η οποία πλέον παραπέμπεται σε νέα σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο έπειτα από πρωτοβουλία της Λευκωσίας, αύριο Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου.

Σύμφωνα με γραπτή δήλωση από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, στη σύσκεψη θα συμμετάσχουν οι Υπουργοί Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Οικονομικών και η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Υπουργός Ενέργειας εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), της εταιρείας Nexans και η Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η Αθήνα προσπαθεί να συμμαζέψει τα …ασυμμάζευτα του Μανουσάκη

Τί θα γίνει όμως αύριο, από τη στιγμή που στις 2 Σεπτεμβρίου είχε συμφωνηθεί τόσο ο «οδικός χάρτης» για την άρση του υφιστάμενου αδιεξόδου, όσο και τα χρονικά ορόσημα αυτών των κινήσεων;

Το ζητούμενο της αυριανής σύσκεψης θα είναι η αλλαγή στη φόρμουλα άντλησης εσόδων και όχι η ανάκτηση. Υπενθυμίζεται ότι η φόρμουλα που αποφασίστηκε την προηγούμενη Δευτέρα ήταν η άντληση 25 εκατ. ετησίως από το κυπριακό ταμείο εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων, δηλαδή συνολικά 125 εκατ. ευρώ.

«Θα συμμετάσχουμε στη σύσκεψη, για να αποκαταστήσουμε το κλίμα που έχει διαταραχθεί από τις απειλές και τους εκβιασμούς του κου Μανουσάκη», μας λένε κυβερνητικά στελέχη.

Για το λόγο αυτό, πλέον οι διαβουλεύσεις εδώ και καιρό γίνονται επί της ουσίας κατεξοχήν σε πολιτικό επίπεδο, και όχι σε τεχνοκρατικό. Η Αθήνα έχει βάλει τον αμετροεπή Μανουσάκη στο περιθώριο. Η ανάκτηση εσόδου (και) από την Κύπρο κατά την κατασκευαστική περίοδο του έργου είναι ένα από τα βασικά, αν όχι το βασικότερο ζήτημα.

Σε αντίθετη περίπτωση, το έργο δεν θα μπορεί να προσελκύσει ούτε επενδυτές, αλλά ούτε χρηματοδότηση και εδώ ήταν που τα είχε κάνει θάλασσα ο Πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ.

Ο ΥΠΕΝ Θεόδωρος Σκυλακάκης είπε πως «Έχουμε δείξει πλεόνασμα καλής θέλησης σε αυτό το θέμα για να βοηθήσουμε να μην χαθεί το έργο και έχουμε ευθύνη απέναντι στον Έλληνα καταναλωτή και φορολογούμενο».

Οι Έλληνες καταναλωτές, για το 37% των εσόδων του έργου που τους αναλογεί έχουν ήδη αναλάβει αυτό το βάρος.

Προς ώρας μόνον, εκλείπει ο κίνδυνος του οριστικού ναυαγίου, καθώς στη συνάντηση θα συμμετέχει σε υψηλό επίπεδο και εκπρόσωπος της κατασκευάστριας του καλωδίου, της γαλλικής Nexans.

Η κομισιόν και η χρηματοδότηση

Η συμμετοχή της Nexans στη σύσκεψη υποδηλώνει πως τουλάχιστον έως τότε το έργο δεν θα έχει παγώσει παρά το γεγονός ότι τυπικά είναι στη διακριτική ευχέρεια της γαλλικής εταιρείας το αν θα αναστείλει ή όχι τις εργασίες κατασκευής του καλωδίου – με δεδομένο ότι σήμερα θα εκπνεύσει άκαρπη η σχετική προθεσμία.

Το πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί αφορά στην ανάληψη του γεωπολιτικού ρίσκου (δηλαδή την αποζημίωση των έως τότε δαπανών), στην περίπτωση που τουρκικές αντιδράσεις καθυστερήσουν επί μακρόν την κατασκευή του έργου. Για μία μικρή ενεργειακή αγορά, όπως η κυπριακή, η αποζημίωση θα «μεταφραζόταν» σε σημαντική επιβάρυνση για τους καταναλωτές.

Για το λόγο αυτό η Λευκωσία καθυστερεί στο ζήτημα της ανάκτησης εσόδου, χωρίς από την άλλη πλευρά να εμφανίζεται διατεθειμένη να αποχωρήσει το έργο. Απειλητικές και εκβιαστικές ενέργειες όμως, όπως αυτή του κου Μανουσάκη, τορπιλίζουν κάθε καλή διάθεση για το έργο.

Φυσικά η Αθήνα δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει την πολιτική ευθύνη να οδηγήσει το πρότζεκτ σε ναυάγιο – εξ ου και η συναίνεση για τη νέα σύσκεψη της επόμενης Τρίτης και ο πλήρης παραγκωνισμός του κου Μανουσάκη.

Κρίσιμο μέγεθος είναι η Nexans, καθώς αν και η διασύνδεση αποτελεί σημαντικό ποσοστό στο ανεκτέλεστό της, δεν μπορεί να αφήνει την κατασκευή της να χρονίζει επί μακρόν.

Υπάρχει ο κίνδυνος, η Κομισιόν να αποσύρει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ.

Η διάσωση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης αποτελεί κύριο μέλημα της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς χωρίς τους κοινοτικούς πόρους το πρότζεκτ είναι απίθανο να υλοποιηθεί.

Είναι ασαφές τι άλλαξε στις μέρες που μεσολάβησαν από τη συμφωνία της Δευτέρας μέχρι και χθες, ώστε αντί να συνεδριάσει ως αναμένονταν το υπουργικό συμβούλιο που θα την ενέκρινε, η κυπριακή πλευρά ανακοίνωσε τη σύγκλιση σύσκεψης για αύριο 10 Σεπτεμβρίου.

Κυπριακά δημοσιεύματα που επικαλούνται κυβερνητικές πηγές, αναφέρουν ότι στόχος της Λευκωσίας είναι να αποκαταστήσει κλίμα εμπιστοσύνης και να λάβει διαβεβαιώσεις για όλα τα ζητήματα, πολιτικά και οικονομικά, ότι θα ζητήσει να πληροφορηθεί από την ίδια την Nexans πώς έχει η κατάσταση και αν πράγματι προκύπτει θέμα με την υλοποίηση του συμβολαίου με το καλώδιο, και φυσικά θα θέσει και το γεωπολιτικό.

Το γεωπολιτικό κόστος

Από τη Λευκωσία λένε πως η Κύπρος «δεν μπορεί να αποδεχτεί ότι οι κύπριοι καταναλωτές, σε περίπτωση μιας πιθανής εμπλοκής, θα καταβάλλουν κόστη στον ΑΔΜΗΕ και τον εκβιαστή Μανουσάκη ως αποζημίωση για ένα έργο που δεν θα γίνει, επειδή δεν το σαμποτάρει η Άγκυρα».

Αναφέρονται φυσικά στους εκβιασμούς Μανουσάκη να μπορεί σε περίπτωση κινδύνου και λόγους ανωτέρας βίας, να ανακτήσει τις δαπάνες που θα έχουν μέχρι τότε γίνει, και να μη χάσει τα λεφτά του αν υπάρξει εμπλοκή της Τουρκίας κατά την πόντιση του καλωδίου σε κάποια θαλάσσια περιοχή.

Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη γνωρίζει καλά ότι ο κίνδυνος να υπονομεύσει η Τουρκία τη διασύνδεση είναι μεγάλος και δεν θέλει να σηκώσει σε μια τέτοια περίπτωση το πολιτικό βάρος οι κύπριοι καταναλωτές να αναλάβουν την αποζημίωση αναστολής για ένα έργο το οποίο δεν θα υλοποιηθεί. Η κυπριακή πλευρά συζητεί με την ελληνική να αναλάβει εκείνη το 100% του γεωπολιτικού κινδύνου στην υλοποίηση της διασύνδεσης, κάτι προφανώς που δεν μπορεί να δεχτεί η Αθήνα.

«Βεβαίως εάν υπάρχει θέμα με μια απλή πόντιση θαλάσσιου καλωδίου, τότε τι θα συμβεί ενόψει των επόμενων ερευνών για υδρογονάνθρακες στη Κυπριακή ΑΟΖ, όταν θα υπάρξει ζήτημα με την υφαλοκρηπίδα» αναρωτιέται κορυφαία κυβερνητική πηγή στην Αθήνα.

«Η Λευκωσία, η οποία έχει ανοικτά όλα τα σοβαρά ενεργειακά θέματα – από το φιάσκο για το τερματικό στο Βασιλικό και την αξιοποίηση των εγχώριων κοιτασμάτων μέχρι την ηλεκτρική διασύνδεση με την Ελλάδα- δεν θα βρει εύκολα λύση.

Το πολιτικό κόστος που θα υποστεί, εφόσον τελικά κάνει πίσω με το καλώδιο, θα είναι μεγάλο» μας λέει σοβαρός αναλυτής στην Αθήνα, καθώς θα συνεχιστεί η ενεργειακή της απομόνωση.

Από αυτή την ανεπιθύμητη εξέλιξη δεν θα μείνει «αλώβητη» ούτε η ελληνική πλευρά.

Εσωτερικές αντιδράσεις στην Κύπρο

Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη δέχεται κριτική εκ των έσω, ακόμη και από πολιτικούς φορείς που τη στηρίζουν, όπως μερίδα της βάσης του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ), κρίνοντας από τα όσα είπε ο εκπρόσωπος τύπου του κόμματος.

Σε ανακοίνωση, ο ΔΗΣΥ προτρέπει την κυβέρνηση σε στενή συνεργασία και συνεννόηση με την Ελλάδα πάνω σε ένα πλαίσιο πλήρους διαφάνειας, προκειμένου να φέρει σε πέρας τα τελευταία βήματα που από τη μια θα διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον και από την άλλη θα επιτρέπουν στην Κύπρο να αξιοποιήσει αυτή την εξαιρετικά σημαντική προοπτική.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η «Κοινοβουλευτική Ομάδα του Δημοκρατικού Συναγερμού, επιβεβαιώνοντας τη θετική της στάση σε σχέση με το έργο της Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας, καλεί την κυβέρνηση να λάβει χωρίς άλλη καθυστέρηση τις αποφάσεις εκείνες που θα επιτρέψουν την υλοποίηση ενός έργου εξαιρετικής γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας».

Δεν είναι η πρώτη φορά που κόμματα που στηρίζουν τη κυβέρνηση, παίρνουν αποστάσεις από τη στάση της και ασκούν κριτική, όπως είχε συμβεί προ μερικών εβδομάδων με το Νίκο Παπαδόπουλο, πρόεδρο του ΔΗΚΟ, ο οποίος είχε μιλήσει για τοπικά μονοπώλια και συμφέροντα που θησαυρίζουν από την ηλεκτρική ενέργεια και γι’ αυτό δεν θέλουν τη διασύνδεση.

Χριστοδουλίδης: καμία ασάφεια στη διασύνδεση

Πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να μην υπάρχει καμιά ασάφεια γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, μετά την απόφαση της Κυβέρνησης να προχωρήσει σε σύσκεψη όλων των μερών στην Κύπρο την ερχόμενη Τρίτη για το θέμα.

Απαντώντας σε ερώτηση, προσερχόμενος σε εγκαίνια αίθουσας που θα στεγάζει τον Πολιτιστικό Όμιλο, τον Κυνηγετικό Σύλλογο και την Αθλητική Ένωση Αετού, ο Πρόεδρος είπε ότι “ως διακυβέρνηση είμαστε αποκλειστικά υπόλογοι στον κυπριακό λαό κι οποιαδήποτε απόφαση λάβουμε θα εξυπηρετεί πρωτίστως τα συμφέροντα του κυπριακού λαού”.

Πρόσθεσε ότι, λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία των μεγάλων έργων στη χώρα μας, “θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για οποιοδήποτε θέμα αφορά αυτό το στρατηγικής σημασίας έργο”. Είναι γι’ αυτό, πρόσθεσε, “που αναλάβαμε εμείς πρωτοβουλία να γίνει αυτή η σύσκεψη στη Λευκωσία, στην παρουσία όλων, για να απαντηθεί και η τελευταία λεπτομέρεια”.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επανέλαβε ότι “είμαστε εδώ για να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα του κυπριακού λαού, είμαστε υπόλογοι στον κυπριακό λαό και ειδικότερα σε τέτοια μεγάλα έργα δεν υπάρχει καμία δυνατότητα, ούτε πρόθεση από εμάς, να υπάρχει η οποιαδήποτε ασάφεια”.

Εξέφρασε, τέλος, την ελπίδα του, η σύσκεψη να οδηγήσει σε τέτοια αποτελέσματα “που θα μας οδηγήσουν σε απόφαση, η οποία θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κυπριακού λαού”.

Διαβάστε ακόμη: