Το ειδικό παρασκεύασμα που στολίζει το τραπέζι της Πρωτοχρονιάς είναι η Βασιλόπιτα. Από το κόψιμο της πίτας θα φανερωθεί ο τυχερός της επόμενης χρονιάς, που είναι εκείνος στον οποίο θα πέσει το νόμισμα.
Βασιλόπιτα, κατά το Ελληνικό έθιμο, ονομάζεται η πίτα που παρασκευάζεται παραμονή της Πρωτοχρονιάς περιέχει ένα χρυσό φλουρί (νόμισμα) που σύμφωνα με την παράδοση θα φέρει καλή τύχη σε αυτόν που θα το βρει και κόβεται και μοιράζεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό του νέου έτους συνήθως μετά από φαγοπότι. Γράφεται πάνω στη Βασιλόπιτα ο αριθμός του νέου έτους.
Η Βασιλόπιτα μπαίνει πάνω στο τραπέζι όπου ο νοικοκύρης αφού την σταυρώσει με το μαχαίρι τρείς φορές αρχίζει να την κόβει με πρώτο κομμάτι του Χριστού, της Παναγίας, του Σπιτιού, του Σπιτονοικοκύρη, της Σπιτονοικοκυράς, του Φτωχού, του Άι-Βασίλη και στην συνέχεια ένα κομμάτι για κάθε παρευρισκόμενο.
Τι συμβολίζει η Βασιλόπιτα
Όταν ο Άγιος Βασίλειος ήταν επίσκοπος στην Καισάρεια, ο τότε έπαρχος της Καππαδοκίας πήγε να εισπράξει φόρους. Οι κάτοικοι μάζεψαν ό,τι πολύτιμο είχαν για να το δώσουν στον έπαρχο. Ο Άγιος Βασίλειος με την πειθώ του έπεισε τον έπαρχο να μην πάρει τα τιμαλφή τον κατοίκων. Έτσι ανέκυψε το πρόβλημα της επιστροφής των δώρων στους ιδιοκτήτες τους. Ο άγιος προέτρεψε τους κατοίκους να φτιάξουν μικρές πίτες και έβαλε μέσα σε καθεμία ένα αντικείμενο. Με θαυματουργό τρόπο καθένας πήρε ό,τι είχε προσφέρει.
Από τότε την ημέρα της γιορτής του Αγίου Βασιλείου που συμπίπτει με την πρώτη μέρα του έτους, φτιάχνουμε πίτες, οι οποίες ονομάστηκαν Βασιλόπιτες και βάζουμε μέσα νομίσματα.
Πολλές παραλλαγές της δημιουργήθηκαν με το πέρασμα των χρόνων, ανάλογα με τα υλικά και τις απαιτήσεις που είχε κάθε περιοχή.
Ο συμβολισμός της όμως είναι πάντα ίδιος. Ευλογία, τύχη, ευημερία, αγάπη!
Γιατί βάζουμε νόμισμα μέσα στη Βασιλόπιτα
Το νόμισμα που μπαίνει μέσα στη Βασιλόπιτα φέρνει τύχη όλη τη νέα χρονιά σε αυτόν που θα το κερδίσει. Εκτός από τη μαντική του δύναμη, έχει και αποτροπαϊκό χαρακτήρα. Για τον λόγο αυτό κρατιέται για φυλαχτό, αφού η στιλπνότητά του διώχνει το κακό μάτι. Η δύναμή του μεταφέρεται στην πίτα και μέσω αυτής σε όσους την τρώνε. Αν μάλιστα είναι φλουρί κωνσταντινάτο, ο σταυρός του φέρει θεϊκή προστασία και συνήθως το εξαγοράζει ο νοικοκύρης, ώστε να μένει πάντα στο σπίτι.