Ο επικεφαλής της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ, Jerome Powell, πρόκειται να πάρει μία απόφαση με μεγάλο ρίσκο για την αμερικανική οικονομία. Μαζί με τους συναδέλφους του θα κληθεί να αποφασίσει σύντομα ποια από τις αρμοδιότητές της τράπεζας προέχει: η διατήρηση χαμηλού, σταθερού πληθωρισμού ή υψηλής απασχόλησης.

Από τη μία πλευρά, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υψηλότερος από τον στόχο της Fed και ανεβαίνει λόγω των δασμών. Από την άλλη πλευρά, η αγορά εργασίας εξασθενεί, με την προσθήκη νέων θέσεων εργασίας να επιβραδύνεται απότομα το καλοκαίρι.

Αν η Fed δώσει έμφαση στην απειλή των πληθωριστικών πιέσεων και διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια δανεισμού στη συνεδρίαση του επόμενου μήνα, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες συρρίκνωσης της οικονομίας. Αν όμως προσπαθήσει να τονώσει την αγορά εργασίας μειώνοντας τα επιτόκια για πρώτη φορά από τον Ιανουάριο, τότε ο πληθωρισμός είναι πιθανό να κολλήσει πάνω από τον στόχο του 2%.

Σήμερα θα είναι η απόλυτη δοκιμασία για τον Powell να αναδείξει αυτή την εξισορρόπηση προτεραιοτήτων. Στο πλαίσιο του ετήσιου οικονομικού συνεδρίου της Fed στο Jackson Hole, το οποίο επί δεκαετίες αποτελεί κορυφαία διοργάνωση για ακαδημαϊκούς, πολιτικούς και τραπεζικούς αξιωματούχους, ο Powell θα κάνει την τελευταία του ομιλία ως επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ.

Από τις τελευταίες δημόσιες δηλώσεις του Powell στα τέλη Ιουλίου, το ενδεχόμενο μείωσης των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου έχει γίνει πολύ πιο πιθανό, καθώς οι ανησυχίες για την αγορά εργασίας άρχισαν να επισκιάζουν τους φόβους για τον πληθωρισμό, ενώ κλιμακώθηκε η πίεση του Λευκού Οίκου προς τη Fed.

Αυτή την εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος επέκτεινε τις απειλές του πέραν του Powell, καθώς στράφηκε εναντίον της Lisa Cook, μέλους του διοικητικού συμβουλίου της Fed, ζητώντας την παραίτησή της για φερόμενη απάτη.

Με αυτό το φόντο, ο απερχόμενος Powell, του οποίου η θητεία λήγει τον Μάιο, οφείλει να στρώσει τον δρόμο προς τη μείωση των επιτοκίων, χωρίς να φανεί σαν να υποκύπτει στις πιέσεις του Trump ή ότι είναι πρόωρα αισιόδοξος για τον πληθωρισμό. Θα μπορούσε να πει ότι η Fed έχει μεν το περιθώριο να χαλαρώσει λίγο τη στάση της, χωρίς όμως να ενθαρρύνει άμεσα τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.

Στο μεταξύ, ενδέχεται να παρουσιάσει αλλαγές στον τρόπο που η Fed ανακοινώνει τις αποφάσεις πολιτικής και ενσωματώνει την αβεβαιότητα στις προβλέψεις της. Βέβαια, τέτοιες αλλαγές μάλλον δεν επιβιώσουν στη θητεία του επόμενου επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, μία θέση για την οποία ο Trump ψάχνει ήδη άτομο.

Μάλιστα, έχει ήδη καλύψει μία θέση στο διοικητικό συμβούλιο με έναν πιστό ακόλουθό του, ύστερα από την ξαφνική αποχώρηση της Adriana Kugler τον περασμένο μήνα.

Βασικό κριτήριο για την επιλογή του νέου επικεφαλής από τον Trump θα είναι η προθυμία του να μειώσει το κόστος δανεισμού, μία υπόσχεση η οποία έχει ήδη γεννήσει ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας από πολιτικές επιρροές.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ζητά μείωση των επιτοκίων κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες και διαμαρτύρεται ότι η Fed με την άρνησή της συγκρατεί χωρίς λόγο την οικονομία και ακριβαίνει τις πληρωμές τόκων για το κρατικό χρέος.

Κανείς δεν έχει στηρίξει μία τόσο επιθετική μείωση των επιτοκίων, ούτε καν τα δύο μέλη του συμβουλίου που διόρισε ο ίδιος ο Trump και στη συνεδρίαση του περασμένου μήνα διαφώνησαν με την απόφαση περί σταθερών επιτοκίων, ζητώντας μείωση 0,25%. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι φαίνεται να κλίνουν όλο και περισσότερο προς ελάφρυνση των δανειοληπτών.

Ο ρυθμός των μειώσεων μετά τον Σεπτέμβριο βέβαια θα εξαρτηθεί από την πορεία της οικονομίας. Σε περίπτωση που οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ήπιες και υπάρξουν περαιτέρω ενδείξεις εξασθένησης της αγοράς εργασίας, η Fed κατά πάσα πιθανότητα θα δράσει ξανά. Στην αντίθετη περίπτωση, θα κινηθεί με βραδύτερους ρυθμούς.

Διακυβεύεται η αξιοπιστία της Fed

Αν η Fed αποτύχει στο πεδίο του πληθωρισμού, το διακύβευμα είναι υψηλό. Η Esther George, που διετέλεσε πρόεδρος της Fed του Κάνσας Σίτι από το 2011 έως το 2023 προειδοποίησε ότι είναι «πολύ νωρίς για να πει κανείς ότι η πολιτική δεν θα στοχεύει στην επιβράδυνση του πληθωρισμού».

Με τις αγορές κοντά σε επίπεδα ρεκόρ, τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να υποχωρούν και την ανεργία χαμηλά σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τελευταίων ετών, αμφισβητεί τον βαθμό του περιορισμού που προκαλεί η Fed στην οικονομία. Η ίδια τόνισε ότι θα ήθελε να δει κι άλλα σημάδια πίεσης στην αγορά εργασίας για να πειστεί.

Αν δεν βαθύνουν οι ρωγμές στην αγορά εργασίας και ο υψηλότερος πληθωρισμός μονιμοποιηθεί, τότε η Fed θα έρθει αντιμέτωπη με ακόμα μεγαλύτερες προκλήσεις. Ισως το πιο καταστρεπτικό σενάριο θα είναι η Fed να μειώσει τα επιτόκια και μετά από λίγο καιρό να τα ανεβάσει ξανά. «Θα είναι σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της», είπε στους New York Times ο Raghuram Rajan, πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ινδίας.

Διαβάστε ακόμη: