«Αγκάθι» για την ελληνική οικονομία εξακολουθούν να αποτελούν τα «κόκκινα» δάνεια, καθώς παρά το γεγονός ότι η στρόφιγγα της χρηματοδότησης έχει ανοίξει, δεν υπάρχει ικανός αριθμός επενδυτικών σχεδίων για να απορροφήσει τους πόρους. Το σημαντικό αυτό ζήτημα ανέπτυξαν οι πρόεδροι των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών, στο πλαίσιο του 7oυ Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, με τίτλο «New Realities» που πραγματοποιείται στους Δελφούς 6 – 9 Απριλίου και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
«Τα κόκκινα δάνεια έφυγαν από τις τράπεζες αλλά όχι από την ελληνική οικονομία. Δεν μπορούμε να δανείσουμε όσους είναι “κόκκινοι”» υπογράμμισε ο Γιώργος Ζανιάς, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και μη εκτελεστικός σύμβουλος της Eurobank, τονίζοντας ότι υπάρχουν τεράστιοι διαθέσιμοι πόροι. «Τα εξυπηρετούμενα δάνεια είναι στο 60% του ΑΕΠ και πρέπει να διπλασιαστούν» προσέθεσε ο κ. Ζανιάς, υποστηρίζοντας πως δεν πρέπει να δίνουμε άκριτα χρήματα, αλλά στοχευμένα, γιατί μπορεί να έρθει η επόμενη κρίση και να καταλήξουμε πάλι στα μνημόνια.
Στο ζήτημα των κόκκινων δανείων αναφέρθηκε και ο Γιώργος Χαντζηνικολάου, πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης που συντόνισε ο δημοσιογράφος του Capital.gr, Λεωνίδας Στεργίου, ο κ. Χατζηνικολάου επισήμανε ότι το πρόβλημα παραμένει, εκφράζοντας την ελπίδα ο νέος επενδυτικός νόμος να λειτουργήσει γρήγορα και να πρασινίσουν τα δάνεια των υγιών. «Δεν υπάρχει θέμα χρηματοδότησης, αλλά θέμα επενδύσεων» είπε ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, εξηγώντας ότι απορρίπτονται επενδυτικά σχέδια ή γιατί δεν είναι βιώσιμα ή γιατί πολύ από τους αιτούντες δεν μπορούν να πάρουν χρηματοδότηση λόγων κόκκινων δανείων. Χαρακτήρισε δε, αναγκαία την προώθηση ριζικών μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να καταστεί η χώρα ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις.
Απαραίτητες οι μεταρρυθμίσεις
Στην ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στάθηκε και ο Βασίλειος Ράπανος, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Alpha Bank, θεωρώντας εξίσου σημαντικά να αποκτήσει η χώρα επενδυτική βαθμίδα. Τόνισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να ενισχύσει πολίτες και επιχειρήσεις, χωρίς όμως να υποσκάψει τη δημοσιονομική σταθερότητα. Σύμφωνα με τον κ. Ράπανο, πρέπει να διατηρηθεί η κουλτούρα των πληρωμών και να γίνει κατανοητό από το πολιτικό σύστημα ότι οι τράπεζες δεν διαχειρίζονται δικό τους χρήμα αλλά χρήματα των καταθετών.
Αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας εμφανίστηκε ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, Γκίκας Χαρδούβελης, διαβλέποντας μια 15ετια ανάπτυξης, εφόσον συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, αυξηθούν σταδιακά οι μισθοί και δημιουργήσουμε έναν κουμπαρά για τους νέους.
Όσον αφορά στο χρέος, τόνισε πως αυξήθηκε σε όλες τις χώρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας. «Το χρέος μας είναι βιώσιμο επειδή καταφέραμε και το κλειδώσαμε με πολύ χαμηλά επιτόκια» είπε ο κ. Χαρδούβελης. Προσέθεσε πως όσο η οικονομία πάει καλά, τα δάνεια θα μεγαλώνουν, υποστηρίζοντας πως τράπεζες και επιχειρήσεις θα χτίσουν χέρι – χέρι μια νέα Ελλάδα.
Στον ρόλο που διαδραματίζει η καινοτομία στον ψηφιακό μετασχηματισμό των τραπεζών αλλά και στις δυσκολίες χρηματοδότησης των start ups από το τραπεζικό σύστημα αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς στο 7o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Όπως είπε ο κ. Μυλωνάς πλέον πάνω από το 95% των συναλλαγών να διενεργείται πλέον εκτός καταστημάτων και εκτίμησε ότι στο άμεσο μέλλον τα καταστήματα θα χρησιμεύουν μόνο για τις μεγάλες αποφάσεις του πελάτη, όπως η αγορά κατοικίας και επενδυτικά-αποταμιευτικά προϊόντα
Οι δυσκολίες και οι προκλήσεις για την μετάβαση προς την Πράσινη Οικονομία, τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ του Φωκίωνα Καραβία, διευθύνοντα συμβούλου της Eurobank, και του καθηγητή του Columbia University, Τζέφι Σαξ.
Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης εξέφρασε την εκτίμησή του ότι «δεν θα πάμε σε νέα κόκκινα δάνεια», καθώς όπως είπε «Βγήκαμε από την κρίση της πανδημίας με τη βοήθεια των τραπεζών» και «θα δοθούν τώρα νέες στοχευμένες βοήθειες που πρέπει οι τράπεζες να εκμεταλλευτούν.
Αναλυτικά οι τοποθετήσεις των CEO των συστημικών τραπεζών έχουν ως εξής:
Χρ. Μεγάλου (Πειραιώς): Θετική έκπληξη ο τουρισμός, παρά τον πόλεμο
Θετική έκπληξη για την Ελλάδα θα είναι ο τουρισμός φέτος, παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τα έσοδα να αναμένεται ότι θα φθάσουν το επίπεδο του 2019, που ήταν η καλύτερη ιστορικά χρονιά για τον κλάδο, σημείωσε ο Χρήστος Μεγάλου, Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς σε συνέντευξη που έδωσε νωρίτερα στο Bloomberg TV στο Λονδίνο, με αφορμή την παρουσίαση του Business Plan 2022-2025 της Τράπεζας.
Ο Χρ. Μεγάλου εκτίμησε ότι παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν από το διεθνές περιβάλλον, η Ελλάδα θα παραμείνει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. «Πιστεύουμε ότι ο πληθωρισμός θα εξομαλυνθεί από το 6%-7% και θα σταθεροποιηθεί το 2023 στον ευρωπαϊκό μέσο όρο γύρω στο 2%-3. Η ανάπτυξη θα κυμανθεί φέτος στο 3%-4% και θα συμβάλλει στην εξομάλυνση των πληθωριστικών πιέσεων», τόνισε, επισημαίνοντας ότι η Πειραιώς έχει ενσωματώσει όλες αυτές τις προβλέψεις στο σχεδιασμό της.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Μεγάλου ανέφερε ότι, η Τράπεζα Πειραιώς έχει καταφέρει να μειώσει σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενώ ο δείκτης τους προβλέπεται ότι θα πέσει κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου, γεγονός που θα επιτρέψει τη διανομή μερίσματος από το 2024, συναρτήσει της απόδοσης και της πορείας των κεφαλαίων και της έγκρισης των εποπτικών αρχών. «Στο επιχειρηματικό πλάνο που έχουμε ανακοινώσει εστιάζουμε στην ανάπτυξη μέσω του Asset Management, της Real Estate στρατηγικής μας και της αξιοποίησης του Digital. Στόχος μας είναι η οργανική ανάπτυξη τα επόμενα 2 χρόνια και ο πυρήνας της στρατηγικής μας είναι η περαιτέρω επέκταση της θέσης της Πειραιώς ως κορυφαίου παράγοντα σταθερότητας στην ελληνική οικονομία, που υποστηρίζει την ανάπτυξη και την καινοτομία», είπε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς.
Τους παράγοντες που θα μετασχηματίσουν τις τράπεζες στο προσεχές μέλλον, με βασικό στοιχείο την καινοτομία και την τεχνολογική εξέλιξη, ανέλυσε ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, από το βήμα του 7ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, σε συζήτηση που είχε με τον κ. Μάρκο Βερέμη, πρόεδρο της Upstream και εταίρο της BigPi Venture Capital.
Ο ίδιος τόνισε ότι εκτός από τις τεχνολογικές startups και οι παραδοσιακές μεγάλες επιχειρήσεις θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα, να επενδύσουν στην καινοτομία, για να εξελιχθούν στο σημερινό ανταγωνιστικό περιβάλλον και να επιβιώσουν.
Παράλληλα, και οι τράπεζες δεν θα πρέπει να μείνουν στάσιμες, αλλά να επενδύσουν στην τεχνολογία και να αλλάξουν. Ήδη η Εθνική Τράπεζα έχει πραγματοποιήσει ένα πολύ μεγάλο βήμα τεχνολογικού εκσυγχρονισμού προσφέροντας μία πολύ μεγάλη γκάμα νέων ανταγωνιστικών, καινοτόμων προϊόντων στην ελληνική αγορά.
Επιπλέον, ανέφερε ότι οι πελάτες των τραπεζών σήμερα δεν θέλουν να επισκεφθούν το κατάστημα, με αποτέλεσμα πάνω από το 95% των συναλλαγών να διενεργείται πλέον εκτός καταστημάτων. Στο άμεσο μέλλον, πρόσθεσε ο κ. Μυλωνάς, τα καταστήματα θα χρησιμεύουν μόνο για τις μεγάλες αποφάσεις του πελάτη, όπως η αγορά κατοικίας και επενδυτικά-αποταμιευτικά προϊόντα. Γι’ αυτό το λόγο, οι τράπεζες καλούνται να προσφέρουν εξελιγμένες ψηφιακές υπηρεσίες καθώς το βασικό στοίχημα είναι ποιος θα συμβουλέψει σωστά, διατηρώντας τη σχέση με τον πελάτη.
Σε ό,τι αφορά στη χρηματοδότηση των startups, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, ανέφερε ότι για τις τράπεζες είναι πιο δύσκολο να υποστηρίξουν τις συγκεκριμένες εταιρείες με δανεισμό καθώς το ρίσκο δεν είναι αναλογικό της απόδοσης.
Ακόμη και η επένδυση των τραπεζών σε funds που συμμετέχουν σε startups, επιβαρύνεται σημαντικά από πλευράς εποπτικών κεφαλαίων. Οι τράπεζες, ωστόσο, χρηματοδοτούν τις startups σε επόμενο στάδιο ωρίμανσης και ανάπτυξης. Ακόμη, τις στηρίζουν συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκά και συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα ενίσχυσης της καινοτομίας.
Πριν όμως φτάσουμε στη χρηματοδότηση, ο κ. Μυλωνάς έστειλε το μήνυμα της υποστήριξης του ταλέντου και της καινοτομίας στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της επένδυσης στην εκπαίδευση και κυρίως την αναγκαιότητα σύνδεσης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις.
Φωκίωνας Καραβίας (Eurobank): Η Ευρώπη πρέπει να σκεφτεί και την πυρηνική ενέργεια
Οι παγκόσμιες προκλήσεις, οι οποίες εμφανίζονται στον δρόμο της μετάβασης προς την Πράσινη Οικονομία, τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ του Φωκίωνα Καραβία, διευθύνοντα συμβούλου της Eurobank, και του καθηγητή του Columbia University, Τζέφι Σαξ, στο πλαίσιο του 7ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
«Απαιτείται μία μακροχρόνια στρατηγική για τη πράσινη μετάβαση», δήλωσε ο Αμερικανός καθηγητής, προσθέτοντας ότι «όσα συμβαίνουν στον κόσμο δεν συμβάλουν σε αυτή την μακροχρόνια στρατηγική». «Πρέπει να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία». «Θα είναι καταστροφή η συνέχιση του πολέμου για την Ευρώπη. Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει ειρηνευτικές πρωτοβουλίες. Δε θα υπάρξει νικητής στη σύγκρουση της Ουκρανίας. Ο μόνος τρόπος που μπορεί να λήξει και αυτή η κρίση είναι η δημοκρατία».
Ειδικότερα για την Ελλάδα, ο Σαξ ανέφερε ότι η χώρα μας μπορεί να ενισχύσει τον ρόλο της στη ΝΑ Μεσόγειο μέσω της προώθησης των υποδομών για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο και την Κύπρο.
Όσον αφορά τις παγκόσμιες προσπάθειες για τον μηδενισμό των εκπομπών CO2, δήλωσε πως «έχουμε σοβαρό πρόβλημα. Τα καλά νέα είναι ότι ο δρόμος για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών είναι περισσότερο καθαρός από ποτέ. Τα βασικά στοιχεία δεν είναι υπό διαπραγμάτευση πλέον. Καθαρή ενέργεια. Εξηλεκτρισμός των μεταφορών, της θέρμανσης, εξηλεκτρισμός της βιομηχανίας και των κτιρίων, με τη χρήση καθαρών καυσίμων». Όπως είπε: «Δεν ανησυχώ για τον επόμενο χρόνο, αλλά για τα επόμενα δέκα χρόνια. Θα ήθελα να δω ένα δεκαετές πλαίσιο με μακροχρόνιες προτάσεις», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «Αυτό που έχει σημασία είναι αν θα έχουμε καταφέρει τη μείωση του 55% ως το 2030 και αν θα έχουμε καταφέρει τους στόχους της πράσινης συμφωνίας. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έχει ως στόχο τα μέσα του αιώνα. Είναι ένα πλαίσιο αλλά δεν είναι σχέδιο. Πρέπει να μιλάμε για έναν Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Σχεδιασμό». «Η ατζέντα είναι δεδομένη, αλλά δεν υλοποιείται με τον ρυθμό που θα μπορούσε να μας οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων», ανέφερε και επεσήμανε την ανάγκη επίτευξης αλλαγών στο «Χρηματοπιστωτικό σύστημα σε πολλά επίπεδα».
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, ανέφερε ότι «σίγουρα πρέπει να υπάρξει αλλαγή στη χρηματοδότηση για την πράσινη μετάβαση», ενώ έκανε λόγω για την ανάγκη περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ, με μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. «Η Ευρώπη πρέπει να μεταβεί σταδιακά σε άλλες μορφές ενέργειας και να σκεφθεί και την πυρηνική ενέργεια». Όπως είπε ο κ. Καραβίας πως «είναι τεράστια η ευθύνη των τραπεζών στην Πράσινη Οικονομία. Στόχος είναι να έχουμε βιώσιμους πελάτες και να λειτουργούμε σε βιώσιμη οικονομία», ανέφερε και πρόσθεσε πως «η τράπεζα καλείται να βοηθήσει τις εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές CO2». Συμπλήρωσε λέγοντας ότι «ήδη δεσμεύονται κεφάλαια για πράσινα έργα, ενώ στην Ελλάδα τα επιτόκια είναι κάτω από 5% άρα έχουν όφελος αυτές οι χρηματοδοτήσεις».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank επεσήμανε κι αυτός, από την πλευρά του, την ανάγκη ένταξης τη διασύνδεση των ελληνικών νησιών με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ, όπως είπε πως «ως τράπεζα είμαστε έτοιμοι να σκεφθούμε τη χρηματοδότηση πολύ σημαντικών έργων υποδομής όπως οι ηλεκτρικές διακρατικές διασυνδέσεις». Όσον αφορά την στρατιωτική εισβολή ανέφερε πως «ο μόνος δρόμος για να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η διπλωματία». Επιπλέον, τόνισε ότι «το ενεργειακό κόστος θα είναι υψηλό στην Ευρώπη. Θα δούμε μία μικρή μείωση, αλλά δε θα επιστρέψουμε στις τιμές που επικρατούσαν πριν από δύο χρόνια». Ενώ, τέλος εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να βγει και από αυτή την κρίση.
Ψάλτης: «Τις κρίσεις δεν πρέπει να τις βλέπουμε ως απειλές, αλλά ως ευκαιρίες αλλαγών»
O Βασίλης Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank και ο Σωτήρης Νίκας, Επικεφαλής του Ελληνικού γραφείου του Bloomberg News, συνομίλησαν στο πλαίσιο του 7ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Μετά από 10 χρόνια κρίσης, 2 χρόνια πανδημίας και τώρα ο πόλεμος αναμφισβήτητα θα επηρεάσει και την ελληνική οικονομία. «Όλοι θα πρέπει να προσαρμοστούμε, αλλά δεν πρέπει να βλέπουμε τις κρίσεις ως απειλές, αλλά ως ευκαιρίες αλλαγών».
Άμεσες επιπτώσεις θα είναι η αύξηση του κόστους δανεισμού, η πτώση της κερδοφορίας των τραπεζών, η επιβράδυνση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, αλλά και η πίεση που θα δεχθεί ο τομέας του τουρισμού, ως αποτέλεσμα της πίεσης των νοικοκυριών σε άλλα κράτη.
Η Ελλάδα θα στοχεύσει στην ανάκτηση της επενδυτικής της βαθμίδας, όταν θα υποχωρήσει αυτή η εύθραυστη κατάσταση, σημείωσε ο κ. Ψάλτης. «Βγήκαμε από την κρίση της πανδημίας με τη βοήθεια των τραπεζών, δεν πιστεύω ότι θα πάμε σε νέα κόκκινα δάνεια», συμπλήρωσε και τόνισε ότι «θα δοθούν τώρα νέες στοχευμένες βοήθειες που πρέπει οι τράπεζες να εκμεταλλευτούν.
«Μέσα στην πανδημία συσσωρεύτηκαν πάνω από 36 δις καταθέσεων που μπορούν να βοηθήσουν στη σημερινή κρίση», συμπλήρωσε. «Από πλευράς ποιότητας ενεργητικού και κερδοφορίας, οι τράπεζες έχουν γυρίσει σελίδα», ανέφερε ο κ. Ψάλτης. Τώρα που γυρίζουμε σε μία κανονικότητα, σημασία έχει η τραπεζική διαμεσολάβηση να βρεθεί στον πυρήνα, να υπάρξει μία μείωσης της έκθεσης σε κινδύνους. «Άλλωστε ο κόσμος άλλαξε με την πανδημία και περάσαμε στην περίοδο που επικρατεί το εμείς και όχι το εγώ», είπε χαρακτηριστικά.
«Στόχος μας στην τράπεζα είναι να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τα στελέχη μας να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ανάπτυξή μας», διευκρίνισε.
Το μοντέλο εργασίας άλλαξε, πρέπει τώρα να το ακολουθήσει μία νέα «ομπρέλα κουλτούρας», όπου στόχος να είναι η παροχή όσο το δυνατόν καλύτερων τραπεζικών υπηρεσιών. Ο τρόπος επίτευξης είναι η επένδυση στην εκπαίδευση των πελατών μας και των στελεχών μας, αλλά και να δείξουμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να «διαβάσουμε τα σημεία των καιρών» και να δημιουργήσουμε τις τράπεζες της επόμενης δεκαετίας.
Gentiloni: Το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο
Τη σκυτάλη από τους Έλληνες τραπεζίτες πήρε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Paolo Gentiloni, ο οποίος τόνισε πως το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο. Απαντώντας σε ερωτήσεις του δημοσιογράφου της ΕΡΤ, Γιώργου Παπαγεωργίου, υπογράμμισε πως η Ελλάδα πρέπει να διατηρήσει το μομέντουμ για μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη, προσθέτοντας ότι τον Ιούνιο θα ληφθεί η απόφαση για το αν θα αρθεί η ενισχυμένη εποπτεία της ελληνικής οικονομίας. Εκτίμησε πάντως ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο επίπεδο για να αποκτήσει η Ελλάδα επενδυτική βαθμίδα.
Σχετικά με τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία ο κ. Gentiloni υποστήριξε πως ο αντίκτυπος θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια του πολέμου, τη δυνατότητα κυρώσεων στη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας και από την εξέλιξη του πληθωρισμού. Παραδέχθηκε πάντως ότι το ποσοστό ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας θα κυμανθεί χαμηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, λέγοντας ότι στα μέσα Μαϊου θα υπάρξει νέα πρόβλεψη.