Η άνοδος των επιτοκίων ξεκίνησε και χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις βλέπουν τις δόσεις στα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου να αυξάνονται.
Και αυτή θα είναι άλλη μία οικονομική πίεση στους ήδη επιβαρυμένους από τα αυξημένα κόστη ενέργειας προϋπολογισμούς των δανειοληπτών.
Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα σε μία προσπάθεια να βάλει φρένο στην πορεία του πληθωρισμού προχωρά σε αύξηση των επιτοκίων.
Η FED αύξησε τα επιτόκια κατά 0,5% και η Τράπεζα της Αγγλίας κατά 0,25%, τους επόμενους μήνες πιθανόν και τον Ιούνιο θα ακολουθήσει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η επικεφαλής της Κριστίν Λαγκάρντ θα ανακοινώσει αύξηση των επιτοκίων κατά 0,25%.
Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ βρίσκεται στο -0,50% και η αναμενόμενη αύξηση θα έρθει μετά από οκτώ χρόνια αρνητικών επιτοκίων, κλείνοντας παράλληλα ένα μεγάλο κύκλο φθηνού χρήματος.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των τραπεζικών στελεχών μέχρι τον Οκτώβριο η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε δύο αυξήσεις του βασικού επιτοκίου του ευρώ κατά 0,25% η κάθε μία. Και όπως όλα δείχνουν μέχρι το τέλος του έτους στόχος είναι τα επιτόκια να έχουν περάσει σε θετικό έδαφος για πρώτη φορά μετά το 2014.
Ήδη όμως στην τιμολόγηση των δανείων η άνοδος του κόστους χρήματος είναι εμφανής.
Τα σταθερά επιτόκια των δανείων έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 0,75 της μονάδας σε σχέση με ένα χρόνο πριν και πλέον στα στεγαστικά σταθερού επιτοκίου διαμορφώνονται σήμερα στο επίπεδο του 3,5%, από το 2,8%.
Να σημειωθεί ότι το euribor 3 μηνών, με το οποίο είναι συνδεδεμένη η πλειονότητα των στεγαστικών δανείων των ελληνικών τραπεζών έχει αυξηθεί κατά 0,15 ποσοστιαίες μονάδες από τις αρχές του έτους, δηλαδή από -0,57% στο -0,41% με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να έχει συμβεί από τις 20 Απριλίου, όταν το euribor 12 μηνών πέρασε για πρώτη φορά σε θετικό πρόσημο και σήμερα δείχνει κοντά 0,227% (στις 11 Μαϊου).
Να σημειωθεί ότι σε στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ με διάρκεια 20 χρόνια αύξηση του επιτοκίου κατά 1 μονάδα θα αυξήσει τη μηνιαία δόση του κατά 50 ευρώ.
Προς το παρόν το κυμαινόμενο επιτόκιο είναι χαμηλότερο –σε σχέση με το σταθερό- σήμερα, ωστόσο ουδείς μπορεί να έχει ασφαλή πρόβλεψη που μπορεί να φτάσει και με ποια ταχύτητα θα αυξάνεται.
Έναν χρόνο πριν το euribor 12 μηνών ήταν στο -0,50% και σήμερα στο +0,227%, και πέρασε σε θετικό έδαφος τον περασμένο μήνα.
Η αυξητική τάση όμως αποτυπώνεται και στις σταθερές διάρκειες των επιτοκίων.
Και αυτό σημαίνει ότι όσο αργεί ο δανειολήπτης να «κλειδώσει» σε σταθερό επιτόκιο το στεγαστικό του δάνειο, τόσο είναι πιο πιθανό να το βρει αργότερα σε υψηλότερα επίπεδα.
Και όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς η ΕΚΤ να έχει δώσει ακόμα το σήμα της ανόδου των επιτοκίων της.
Βέβαια, οι αυξήσεις που έρχονται και σημαίνουν νέες άμεσες επιβαρύνσεις για τους δανειολήπτες, φέρνουν και καλύτερες αποδόσεις για τους καταθέτες –καθώς για κάθε αύξηση 0,25% τα επιτόκια των καταθέσεων θα αυξάνονται περίπου 0,10%–, και αύξηση εσόδων για τις τράπεζες.
Η ανοδική πορεία του κόστους χρηματοδότησης επιταχύνθηκε μέσα στον Απρίλιο, λόγω της ενεργειακής κρίσης αλλά και της αβεβαιότητας που κυριαρχεί στις αγορές λόγω της συνέχισης του πολέμου στην Ουκρανία.
Και έχει ήδη αποτυπωθεί στην αγορά ομολόγων, όπου σχεδόν σε όλες τις διάρκειες, η αύξηση των αποδόσεων κυμαίνεται μεταξύ 1 και 1,5 ποσοστιαίας μονάδας.
Ωστόσο, καθώς είναι άγνωστο που θα διαμορφωθούν τα κυμαινόμενα επιτόκια, οι δανειολήπτες καλό θα ήταν να κλειδώσουν τις δόσεις των στεγαστικών τους δανείων σε σταθερά επιτόκια, τα οποία είναι ακόμα χαμηλά.
Σύμφωνα μετα τα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος τον Μάρτιο το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε στο 2,44%.
Και το μέσο επιτόκιο των πιστωτικών καρτών, καταναλωτικών δανείων διαμορφώνεται στο 14,69%.
Την ίδια ώρα το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων παρέμεινε στο 0,04% ενώ το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων αυξήθηκε στο 3,82%, και έτσι το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 3,78 μονάδες.
Επιτόκια καταθέσεων
Και μπορεί τα επιτόκια των δανείων να ακολουθούν ανοδική τροχιά, όμως τα επιτόκια των καταθέσεων παραμένουν καθηλωμένα σε ιστορικά χαμηλά.
Σήμερα το επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων διάρκειας 1 έτους διαμορφώνεται στο 0,13% και το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων Ταμιευτηρίου είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο καθώς βρίσκεται στο 0,02%.
Ενώ ο πληθωρισμός Απριλίου «έσπασε» το φράγμα του 10%.
Για την ιστορία αναφέρουμε ότι το 2007 το επιτόκιο των νέων προθεσμιακών καταθέσεων ήταν στο 4,52% , με πληθωρισμό στο 3%, και το 2008 οι καταθέσεις προθεσμίας έδιναν τόκο 5,36% με τον πληθωρισμό στο 4,2%.
Και τα επιτόκια Ταμιευτηρίου στο 1,16%.
Μία 10ετία πριν το 2012 το επιτόκιο των προθεσμιακών ήταν στο 4,73% και ο πληθωρισμός στο 3,1%.
