Η Dr. Dorothy Otnow Lewis, μέσα από το ντοκιμαντέρ του HBO “Crazy, Not Insane” μας καλεί να απαντήσουμε στο “άβολο” ερώτημα: “Δεν αναρωτιέστε ποτέ γιατί εσείς δεν σκοτώνετε;”
Η 83χρονη ψυχίατρος και μια από τους κορυφαίους ειδικούς όσον αφορά τους serial killers, πέρασε τη ζωή της αποκαλύπτοντας τι είναι αυτό που κάνει ένα άτομο να γίνει δολοφόνος. Πήρε συνεντεύξεις και μελέτησε πάνω από 100 ενήλικους και ανήλικους κατηγορούμενους, αλλά και κατά συρροή δολοφόνους, όπως ο Ted Bundy, και κατέληξε στο συμπέρασμα πως δολοφόνος γίνεσαι, δεν γιεννιέσαι.
Συνολικά, η ψυχίατρος μίλησε με 22 serial killers κατά τη διάρκεια μιας μακράς σταδιοδρομίας, την οποία πέρασε εξερευνώντας το μυαλό των ανθρώπων που κάνουν κακό σε άλλους. Η ίδια δηλώνει πως οι άνθρωποι δεν γεννήθηκαν για να είναι βίαιοι και σύμφωνα με την θεωρεία της: “οι δολοφόνοι τείνουν να δρουν βάσει ενός συνδυασμού νευροβιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, και ότι οι προσχεδιασμένοι, επαναλαμβανόμενοι φόνοι δεν συμβαίνουν αποκλειστικά λόγω αυτού που ορισμένοι ψυχίατροι βλέπουν ως σοβαρή έλλειψη ενσυναίσθησης.”
Μετά από χρόνια έρευνας, αυτή και η ομάδα της κατέληξαν στο ότι η διάπραξη μια δολοφονίας οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων. “Είναι ένα είδος κοκτέιλ που προάγει την βία”, είπε. Σύμφωνα με την ίδια, εάν κοιτάξουμε προσεκτικά, θα δούμε ότι η ψύχωση, η κακοποίηση ή η εγκεφαλική βλάβη είναι η “συνταγή” για έναν καθαρόαιμο δολοφόνο.
Κακοποίηση
Η Dr. Lewis λέει πως η κακοποίηση ενός ατόμου από πολύ μικρή ηλικία μπορεί να αλλάξει τον εγκέφαλο του για το υπόλοιπο της ζωής του, ιδίως τον τρόπο που επεξεργάζεται τα συναισθήματα. Μερικές φορές μάλιστα λέει, ό,τι μπορεί να οδηγήσει σε νευροεκφυλιστικές διαταραχές, όπως σε εγκεφαλική ατροφία.
Όσον αφορά τις εγκεφαλικές βλάβες, αναφέρει πως μπορεί να συμβούν είτε από έντονη κακοποίηση, είτε φυσιολογικά, όπως από έναν όγκο. Σε αυτή την περίπτωση επηρεάζεται ο μετωπιαίος λοβός, ο οποίος ελέγχει τη συνείδηση που έχουμε για τις πράξεις μας, την κρίση μας για ό,τι συμβαίνει στις καθημερινές μας δραστηριότητες, τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις, τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε, καθώς και τη γνώση του νοήματος των λέξεων που επιλέγουμε.
Οι ασθενείς με βλάβες στην περιοχή αυτήν παρουσιάζουν διαταραχές της προσωπικότητας, καθώς εμφανίζεται αδυναμία ανάληψης πρωτοβουλιών, απάθεια και αμέλεια για την προσωπική εμφάνιση και υγιεινή, καθώς και αντικοινωνική συμπεριφορά. Οι μετωπιαίοι λοβοί διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επεξεργασία των πληροφοριών, άρα και στη νόηση.
Πολλοί από τους δολοφόνους που περιλαμβάνονται στο ντοκιμαντέρ, όπως ο Shawcross, σύμφωνα με την Lewis υπέφεραν από διασχιστική διαταραχή ταυτότητας ή διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας. Αν και ορισμένοι αμφισβητούν αυτή τη διάγνωση, η Lewis πιστεύει ότι θα μπορούσε να προέλθει από κακοποίηση κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας.
Σίγουρα η Lewis έχει πολύ ενδιαφέρουσες θεωρείες, δεν είναι όμως ο μοναδικός λόγος που οι άνθρωποι θα δουν το “Crazy, Not Insane” του σκηνοθέτη Alex Gibney. Αυτό που θα ελκύσει τους περισσότερους είναι τα ονόματα των δολοφόνων και όχι η γιατρός που μίλησε μαζί τους, και των οποίων οι ηχογραφήσεις βίντεο και ήχου παίζουν κεντρικό ρόλο στο πως αυτό το ντοκιμαντέρ διαφοροποιείται απ’ ό,τι έχουμε δει.