Παρά τις βελτιωμένες βροχοπτώσεις και τις αυξημένες χιονοστρώσεις φέτος, η επιστημονική κοινότητα παραμένει επιφυλακτική ως προς την πορεία του υδρολογικού έτους και για το πόσο επαρκές είναι το νερό για το καλοκαίρι.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημήτρη Εμμανουλούδη, φέτος καταγράφηκε αύξηση της τάξης του 50% στις βροχοπτώσεις και σχεδόν 70% στις χιονοπτώσεις σε ορεινά της Βόρειας Ελλάδας, συγκριτικά με τον περσινό, εξαιρετικά άνυδρο χειμώνα. Ωστόσο, τα επίπεδα βροχής εξακολουθούν να υπολείπονται κατά 20-30% σε σχέση με τις χειμερινές περιόδους 2021-2023. Με άλλα λόγια, είμαστε καλύτερα από πέρυσι, αλλά όχι αρκετά καλά για εφησυχασμό.

Τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ για τους τέσσερις κύριους ταμιευτήρες της Αττικής (Εύηνος, Μαραθώνας, Μόρνος, Υλίκη) καταγράφουν σημαντική μείωση αποθεμάτων: στις 21 Μαρτίου 2025 υπήρχαν 655 εκατ. κυβικά μέτρα, ενώ πέρυσι την ίδια μέρα ξεπερνούσαν τα 930 εκατ. Όπως εξηγεί η υδρολόγος Ελισσάβετ Φελώνη, αυτή η υποχώρηση είναι το αποτέλεσμα δύο διαδοχικών ξηρών ετών, που άλλαξαν τον μέχρι πρότινος σταθερό υδρολογικό ρυθμό.

Ανησυχία προκαλεί επίσης το ενδεχόμενο πρώιμης αύξησης θερμοκρασιών, που θα φέρει νέα εξάτμιση και αύξηση κατανάλωσης. Με λίγα λόγια, το καλοκαίρι αναμένεται πιεστικό, με περιορισμένα αποθέματα και αυξημένες ανάγκες.

Η λειψυδρία ήρθε για να μείνει – Τι αποκαλύπτουν τα υπόγεια νερά

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη κάτω από την επιφάνεια. Όπως εξηγεί ο γεωλόγος Βασίλης Ζόραπας, τα υπόγεια υδατικά αποθέματα επιβαρύνονται από δύο κύριες αιτίες:

  • Υφαλμύρινση, δηλαδή η είσοδος θαλασσινού νερού στους υδροφορείς, που προκαλείται από υπεραντλήσεις. Το φαινόμενο παρατηρείται έντονα σε νησιά του Αιγαίου και περιοχές όπως η Αργολίδα.
  • Νιτρική ρύπανση εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης λιπασμάτων σε περιοχές εντατικής γεωργίας, η οποία επιβαρύνει την ποιότητα του νερού.

Η υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων σε συνδυασμό με τις χαμηλές βροχοπτώσεις, ιδιαίτερα στην ανατολική Ελλάδα, δημιουργούν ένα σταθερό πρόβλημα που δεν μπορεί να αντιστραφεί μέσα σε μια χρονιά. «Θα χρειαστούν διαδοχικά υδρολογικά καλά έτη για να επανέλθουμε σε ασφαλή επίπεδα», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Ζόραπας.

Η πίεση του τουρισμού και το αύριο των υδάτινων πόρων

Η ραγδαία αύξηση του τουρισμού –με πάνω από 35 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο– σε συνδυασμό με τη συγκέντρωση τους στους πιο θερμούς μήνες, επιβαρύνει υπέρμετρα τις υδατικές ανάγκες, ειδικά σε παράκτιες και νησιωτικές περιοχές. Όπως προειδοποιεί ο κ. Εμμανουλούδης, ούτε ένας βροχερός χειμώνας δεν επαρκεί για να καλύψει αυτή τη ζήτηση. «Το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι μόνιμο και εντεινόμενο», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Τι χρειάζεται: Υποδομές, στρατηγική και αλλαγή νοοτροπίας

Η απάντηση δεν περιορίζεται στις φυσικές συνθήκες. Όπως υπογραμμίζουν οι επιστήμονες, η λύση είναι σύνθετη και αφορά τόσο την Πολιτεία όσο και την κοινωνία των πολιτών:

  • Επενδύσεις σε έργα ταμίευσης και αποθήκευσης επιφανειακών νερών.
  • Ορθολογική διαχείριση του νερού στον αγροτικό τομέα.
  • Εκπαίδευση των πολιτών από τις μικρές ηλικίες για την αξία του νερού.
  • Ενημερωτικές καμπάνιες και εθνική στρατηγική για τη χρήση του νερού στον τουρισμό.

Όπως λέει η κα Φελώνη, «αν δεν αλλάξουμε κουλτούρα, δεν θα δούμε αποτέλεσμα». Το νερό είναι πια πολύτιμο όσο και ευάλωτο. Κι αν δεν δράσουμε έγκαιρα, το μέλλον θα μας το υπενθυμίζει κάθε καλοκαίρι.

Διαβάστε ακόμη: