Η Ελλάδα αφήνει οριστικά πίσω της το παρελθόν των ελλειμμάτων και των δανεικών, και εισέρχεται πλέον σε μια νέα εποχή ευρωπαϊκής δημοσιονομικής πειθαρχίας, με επίκεντρο τον δείκτη ετήσιας αύξησης καθαρών πρωτογενών κρατικών δαπανών.

Από τα υπερπλεονάσματα στο όριο δαπανών

Παρά το εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα των 11,4 δισ. ευρώ (4,8% του ΑΕΠ) για το 2024, οι παροχές που ανακοινώνονται για το 2025 περιορίζονται στα 1,1 δισ. ευρώ. Η εξήγηση είναι απλή: με βάση το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο, η ετήσια αύξηση κρατικών δαπανών για την Ελλάδα δεν μπορεί να υπερβεί το 3,7% σε σχέση με το 2024, ανεξαρτήτως πλεονάσματος.

Πώς λειτουργεί το νέο εργαλείο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει κάθε χρόνο για κάθε κράτος-μέλος ένα ταβάνι αύξησης δαπανών, με στόχο:

  • Σταθερότητα δημοσίων οικονομικών,
  • Μείωση του δημόσιου χρέους,
  • Εφαρμογή αντικυκλικής πολιτικής σε περιόδους κρίσης.

Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι ακόμη και με υπεραπόδοση εσόδων, οι δαπάνες πρέπει να αυξάνονται με μεθοδικότητα και μέσα στα όρια.

Η «έξυπνη» διαπραγμάτευση της κυβέρνησης

Χάρη σε έξυπνους χειρισμούς:

  • Η Ελλάδα μετέφερε ανεκμετάλλευτο χώρο δαπανών από το 2024,
  • Πέτυχε εξαίρεση παροχών ύψους 2 δισ. ευρώ λόγω μέτρων κατά της φοροδιαφυγής,
  • Και δημιούργησε “μαξιλάρι” 900 εκατ. – 1 δισ. ευρώ για το 2026.

Έτσι, παρά το επίσημο όριο 3,7%, η εκτιμώμενη αύξηση δαπανών για το 2025 φτάνει στο 4,5%, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική σταθερότητα.

Πρωτογενές πλεόνασμα με στέρεες βάσεις

Η υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας το 2024 δεν βασίστηκε απλά στους έμμεσους φόρους, αλλά κυρίως:

  • Στην αύξηση των μισθών,
  • Στην μείωση της ανεργίας,
  • Στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής,
  • Και στη βελτιωμένη απόδοση των ασφαλιστικών ταμείων και της γενικής κυβέρνησης.

Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον

Η κυβέρνηση διατηρεί περιθώρια ελιγμών για επιπλέον παροχές:

  • Μέσα από μόνιμα μέτρα αύξησης εσόδων ή
  • Μέσω εξορθολογισμού δαπανών,
  • Καθώς και μέσω της καλής πορείας της οικονομίας το 2025.

Κρίσιμο ρόλο θα παίξει επίσης η διαπραγμάτευση στην ΕΕ για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες.

Η νέα εποχή δημοσιονομικής ευθύνης

Η Ελλάδα πλέον δεν κρίνεται μόνο από τα πλεονάσματα αλλά και από το πόσο έξυπνα και υπεύθυνα διαχειρίζεται τις δημόσιες δαπάνες. Και σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, η χώρα αποδεικνύει ότι μπορεί να συνδυάζει:

  • Σταθερή ανάπτυξη,
  • Πλεονασματικούς προϋπολογισμούς,
  • Και κοινωνικές παροχές με σοβαρότητα και στρατηγικό σχεδιασμό.

Διαβάστε ακόμη: